Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 8 juli 2014

Herinnering aan een trieste dageraad (2014), documentaire van Ramón Gieling



Reconstructie dood zoon door motorongeluk

Na vele boeiende documentaires, waaronder Tramontana (2009) over de mysterieuze invloed van de zuidenwind in Spanje, Blind fortuin (2012) over blinde lotenverkopers in hetzelfde land en recentelijk nog De onderkoning, verplaatst Ramón Gieling zich voor Herinnering aan een trieste dageraad naar het voormalig eiland Wieringen waar op een juniavond in 1998 de twintig jarige Ricco door een motorongeluk om het leven kwam. Dat Gieling ooit zelf een broer verloor zal met de keuze van dit onderwerp te maken hebben.

Gieling voert een nauwgezette reconstructie uit door familieleden en andere dorpelingen aan het woord te laten en hen ook vragen te stellen over het dodelijke ongeluk na een botsing met een auto in een bocht van de weg. Daartussen door mengt hij sfeerbeelden, bijvoorbeeld van een animatie van een bochtige weg door de polder, schilderijen die de moeder maakt, beelden van het kerkhof waar Ricco begraven ligt, van de bergingswagen van de vader van Ricco en niet op de laatste plaats van de steen ter nagedachtenis aan Ricco op de plek van de fatale bocht.

Gieling vraagt moeder Anny waar haar zoon is. Overal om haar heen, zegt ze, en dat voelt vertrouwd. In het mortuarium hield ze hem vast en kreeg daarmee de bevestiging dat hij dood was, al wilde ze hem tegelijkertijd ook wekken en mee naar huis nemen. Na zijn dood vond ze het pijnlijk om stukjes uit zijn leven te ontdekken die ze niet kende, zoals namen van meisjes in zijn agenda.
Vader Bram kon soms niet uitstaan dat Ricco niet deed wat hij van hem verlangde en stoer deed tegen zijn vriendjes. Hij gaat wel eens naar het graf om daar met zijn zoon te praten, net als hij tegen zijn overleden vader deed.
De vier jaar jongere zus Marianne heeft het idee dat haar leven na het ongeluk vertraagde om bij het moment van afscheid te blijven. Intieme gesprekken voerden ze niet met elkaar. Daar hadden ze hun vrienden voor. Ze vond het vreselijk dat Ricco een hele nacht alleen in het koude mortuarium onder een laken moest liggen. Omdat ze bang was zijn geur te vergeten kocht ze zijn deodorant en droeg ze zijn kleren. De schrik die de bestuurder van de auto op het gezicht van haar broer zag, deed extra pijn. Ze droomde ooit dat haar broer in haar eigen huis lag opgebaard. Ze droomde ooit dat haar broer in haar eigen huis lag opgebaard.
Haar man Johan kreeg de dood van Ricco in fragmenten uitgelegd, zodat hij er moeilijk een geheel van kon maken.

Langzaam komt er enige verklaring voor de dood van Ricco ter sprake. Bram vertelt dat zijn zoon onrustig was na de dood van zijn vriend Jacco. Hij denkt dat Ricco op de motor in gedachten was en daardoor de auto niet zag aankomen. Anny zegt dat er mogelijk die dag iets voorgevallen was op zijn werk want hij kwam met een kwade kop het huis binnen. Omdat het buiten hard waaide hoorde ze niet dat Ricco er met de motor vandoor ging.

Anny was boven toen er een agent binnenkwam met de vraag of Ricco wellicht op de motor vertrokken was. Het was nog onbekend of Ricco nog in leven was. Er was een traumahelikopter op weg naar de plaats van het ongeluk. Marianne ging meteen naar het ziekenhuis in Den Oever, maar hoorde daar dat haar broer overleden was. Bram zocht na de mededeling rust. Hij was met zijn auto op twee uur van huis, kocht sigaretten in een tankstation en zat aan de slootkant. Op weg naar huis kwam het hele leven van zijn zoon langs. Hij hecht zich sindsdien minder aan materie en gaat voor kwaliteit.  

Met moeite probeert Gieling de rol van het toeval groter te maken, maar daarvoor zijn Noordhollanders toch te nuchter. 

Hier mijn bespreking van de adembenemende documentaire De onderkoning (2014)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten