Gasland (2010), documentaire van Josh Fox over schaliegas

Houdt de bron schoon.

De Amerikaan Josh Fox kreeg van een gasmaatschappij 100.000 dollar aangeboden voor een lease-contract als hij zou instemmen met gaswinning op zijn land door middel van fracking. Fox, die in Pennsylvania woont in een huis in het bos dat zijn vader heeft gebouwd, doet op meeslepende wijze verslag van zijn onderzoek naar de gevolgen van de overeenkomst. Zijn bezorgde, persoonlijke invalshoek over dit actuele - om niet te zeggen acute - maatschappelijke thema begint bij de beek die over zijn land naar de rivier Delaware stroomt, die essentieel is voor de watervoorziening van een groot deel van het verstedelijkte Noordoosten. Water is voor Fox de bron van het leven.

Hij laat op een kaart zien dat zich onder de Verenigde Staten een oceaan aan aardgas bevindt. De toenmalige vice-president Dick Cheney ondertekende in 2005 een wet die gasmaatschappijen de mogelijkheid biedt om aardgas te winnen door middel van fracking ofwel hydraulisch kraken, een boormethode waarbij men met chemische middelen vermengd met veel water een mini aardbeving opwekt. De winning van schaliegas, zoals het bij ons genoemd wordt is heel wat minder onschuldig dan het gas dat met ja-knikkers in Drente gewonnen wordt.

Fox sprak met verontruste buurtbewoners in gebieden die al met de boormethode te maken hadden. Hun drinkwater is verontreinigd. Een man toont een fles met bruin water. Als hij een aansteker bij de kraan houdt ontstaat er een ontploffing. Hij haalt tegenwoordig water in een tank uit de stad. Het gasbedrijf wil niet voor de camera praten. De verdenking van een doofpot maakt dat Fox verder gaat.

In Wyoming stinkt het water. Er is geen toezicht op de gaswinning, zeggen de veeboeren, die zich omringd weten door hoge boorinstallaties. Soms hangen er giftige dampen rond hun huizen. Mensen hebben gezondheidsklachten. Wat is straks de kwaliteit van het vlees van het vee dat van het water heeft gedronken? Waar moeten zij naar toe?

Rond het natuurschoon van het Grand Teton National Park is veel openbaar BML-land waarop vrij gekampeerd mag worden, maar dat door Cheney ook werd opengesteld voor gaswinning. Milieuonderzoekster Colborn uit Colorado heeft de chemicalieën onderzocht en de ernstige neurologische effecten bij inademing vastgesteld. Een analyse van het water is verbijsterend. Ook een deel van Louisiana is verontreinigd. Mensen kregen arseenvergiftiging door het slik dat door Katrina werd teruggeworpen, nadat het eerder als spoelwater in zee was gedumpt.   

Fox praat met een minister, die zijn bezorgdheid bagatelliseert. De man zegt dat geen energiebron helemaal schoon is. Op de vraag van Fox of het plaatsen van watertanks voor mensen met verontreinigd water de oplossing is antwoordt hij dat hij geen ideale oplossing heeft en compromissen moet sluiten. Hij geeft Fox hem zijn visite kaartje en hoort het graag als Fox zelf problemen krijgt. 

Bij het zien van alle ellende van vervuilde beken en half weggestopte,verlaten putten met dode dieren verzucht Fox of we in de plaats van boorinstallaties geen zonnepanelen kunnen plaatsen.

Het Amerikaanse congres heeft een hoorzitting over de kwestie gehouden. Een woordvoerder van de gasbedrijven verschuilde zich tijdens de vraag van een congreslid om de gebruikte chemicalieën openbaar te maken. Fox weigerde het lease contract te tekenen, maar buren van hem deden het wel. Het boren kan elk moment beginnen, zegt hij. Voor de actuele situatie zie:  http://www.gaslandthemovie.com/

Komende woensdag 14 september 2011 is er een hoorzitting in de Tweede Kamer over een proefboring naar schaliegas in de gemeente Boxtel. 

Commentaar op deze uitzending van Tegenlicht wordt onder andere gegeven door een medewerker van Exxon Mobile: http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2011-2012/gasland.html

Andere initiatieven op vergelijkbaar gebied in Nederland: http://www.stopsteenkoolgas.nl/