Een dwarse denker temidden van een juichend publiek.
Evgeny Morozov is een Wit-Rus die vijf jaar was toen de Muur
viel. Hij schreef The Net Delusion, waarin hij zich verzet tegen het cyber-optimisme
als zou dat dictators kunnen wegjagen. Hij bevindt zich in een studio omgeven
door grote schermen waarop veelal oudere fragmenten vertoond worden, veelal van
opponenten. Morozov levert commentaar.
De Amerikaanse internetgoeroe Kevin Kelly vergelijkt
internet met uitvindingen als de boekdrukkunst. Door internet vormen we een
groter organisme dat ons een diepere identiteit in een planetaire cultuur
geeft.
Morozov stelt dat Kelly de politieke macht en de financiële
belangen achter de technologie niet ziet. Die heeft zich losgezongen van de
politiek. Techniek kent geen natuurlijke evolutie die beantwoordt aan een of
andere natuurwet.
Een reclameboodschap van Apple vertelt dat bedrijven
werknemers tegenwoordig laten doen wat ze zelf willen doen. Morozov stelt dat
dit soort grote corporaties het meest van de huidige ontwikkeling profiteren.
Een Wit-Russische student kreeg ooit een cassetterecorder
waarmee hij het nieuws uit het Westen kon opvangen en was als een kind zo blij.
Morozov zegt dat het effect van de technologie op de
bevrijding van onderdrukking zwaar overschat wordt. We weten bijvoorbeeld niet
hoe groot de rol van het leger in de omwenteling in Egypte was.
De Philips-roadshow in Wit-Rusland doet Morozov denken aan
religieuze vervoering. De media houden de mensen koest en dom. Er is geen
verbinding met politiek, eerder met porno.
Hillary Clinton keurt de actie van China af om de vrijheid
op internet te beperken.
Morozov noemt haar kritiek met termen uit de koude oorlog
oppervlakkig en tijdsgebonden. Ook de VS voert cyberaanvallen uit op internet.
Al Weiwei steekt zijn middelvinger op vanuit een auto op het
Plein van de Hemelse Vrede.
Morozov ziet hem eerder als kunstenaar en dissident en acht
zijn krachtige protest bedoeld voor het buitenland.
Een jonge Chinese op het Google hoofdkwartier zegt dat
informatie geselecteerd dient te worden om mensen niet onnodig voor het hoofd
te stoten.
Morozov zegt dat de gemiddelde Chinees stabiliteit wil en
dat zij dat beter verwoordt dan de dissidenten doen.
Baidu, een Aziatisch internetbedrijf wil uitbreiden.
Morozov zegt dat internet straks niet meer door het Westen
gedomineerd wordt maar dat Russische en Chinese bedrijven met Google gaan
concurreren.
Julian Assange onthult de Collateral Murder video.
Volgens Morozov wenste Wikileaks daarmee mee te spelen op
het politieke toneel. Het maken van een onderscheid tussen overheden en burgers
en het terugbrengen van de macht van de eersten ten gunste van de laatsten
tendeert naar een libertaire om niet te zeggen anarchistische visie. Morozov
gelooft wel in instituties en vindt dat men het Sociaal Contract van Rousseau
weggooit.
Een werkloze jonge vrouw uit Californië zegt dat veel
inwoners in campers wonen en dat de grote sociale verschillen slecht zijn voor
de samenleving.
Morozov vraagt zich af waarom men niet in opstand komt. Het
bewijst dat de digitale revolutie geen invloed heeft op de sociale
ongelijkheid.
Peter Sloterdijk zegt dat een conservatief volk tegenwoordig
wordt blootgesteld aan een machtige elite die het dagelijks leven wil
revolutioneren.
Morozov vindt dat de betekenis van het begrip revolutie
ontzield en misbruikt wordt. Mensen zijn gevoelig voor dat soort termen. Ze
willen niets liever dan veranderen maar worden misleid.
Tony Judt zegt dat de disposition to worship the rich is
the cause of the corruption of moral sentiments, dus dat het aanbidden van
rijkdom het teloorgaan van morele gevoelens heeft veroorzaakt. Hij zegt erbij
dat de uitspraak van Adam Smith is.
Morozov stemt ermee in dat de morele factor tegenwoordig uit
de maatschappij verdwenen is en dat dat pervers is.
Een Egyptische studente is hoopvol over de Egyptische
revolutie, die gedragen werd door de jeugd.
Morozov ziet oude structuren zich weer herstellen. Mensen
die onder Mubarak dienden komen weer terug. Het is gemakkelijker een dictator
weg te sturen dan een maatschappij te veranderen.
De futurist Ray Kurzweil zegt dat de maatschappelijke
ontwikkeling zo snel gaat dat we niet zonder kunstmatige intelligentie kunnen.
Volgens Morozov is Kurzweil bang voor de dood. Zijn idee van
vooruitgang is gebaseerd op digitale gadgets. Hoeveel is er veranderd sinds
Plato? Er zijn nog steeds mensen die niet mogen stemmen.
Twee jonge Franse draagmoeders willen de wetenschap dienen.
Ze geloven niet in de ziel, alleen in een genetische code.
Morozov ziet hun vrolijkheid en zegt dat het biologisch
determinisme het leven eenvoudig maar ook minder boeiend maakt. Deze Brave New
World is iets om je tegen te verzetten.
Een socioloog, tenslotte, spreekt over een netwerk, dat
verbindt en loskoppelt en dat vooral jonge mensen aanspreekt.
Morozov zegt dat het netwerk idee van de jaren negentig was
en dat tegenwoordig de digitale diensten sterk gepersonaliseerd zijn.
Daarmee is deze boeiende en veelvormige, maar daardoor ook wel beperkte uitwisseling van ideeën voorbij en blijft de kijker van Tegenlicht
achter met zijn eigen gedachten. Volgende keer maar weer eens een
goed gesprek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten