In het zojuist verschenen Gestameld liedboek.
Moedergetijden schrijft Mortier over de dementie van zijn moeder. Ze was 58
jaar oud toen de diagnose gesteld werd.Voor die tijd dacht men in de familie
dat zij last had van tobberigheid op grond van levensfeiten zoals overlijdens
die daar aanleiding toe zouden kunnen geven.
Wim Brands vraagt Mortier wanneer hem duidelijk werd dat er
meer aan de hand was.
Mortier weet nog dat ze voor zijn boekenkast stond en dat ze
niet meer op het woord boek kon komen. Hij zegt dat het moeilijk is de term
Alzheimer in de mond te nemen, omdat je weet dat de persoonlijkheid erodeert en
dat je als nabestaanden tot eenrichtingsverkeer veroordeeld bent. Jij bent het
die alles moet doen, van de ander valt niets meer te verwachten. Mortier zou
zijn moeder, die inmiddels 67 jaar oud is en alleen nog vegeteert, een
persoonlijkheid willen toedichten om haar toe te kunnen juichen.
Brands vraagt hoe het was om zo vroeg te horen dat het
Alzheimer was.
Mortier zegt dat hij kwaad was dat het noodlot zo vlak voor
zijn neus verscheen en dat hij een klachtenlijst naar God stuurde. Zijn familie
besloot op aanraden van de dokter niet aan zijn moeder te vertellen hoe de
diagnose luidde. Dat zou namelijk al eerder dan nodig haar levensplezier
vergallen. Ze was vrolijk, had nog drie mooie jaren, maar daarna is ze snel
afgetakeld.
Zijn moeder was een zuidense Vlaamse met een scheut
Italiaans bloed, die behoorlijk tekeer kon gaan, maar nooit op een intimiderende
manier. Mortier zegt dat zijn ouders tegen elkaar schreeuwden omdat ze geen
ruzie konden maken en op deze manier hun onmacht kwijtraakten.
Zijn ouders waren gul voor hun kinderen. Zijn vader had zelf
gefnuikte ambities en moest hard werken om het gezin te onderhouden, maar zijn ouders
gaven hun kinderen een goed leven. Mortier had hen een mooie levensherfst
gegund.
Brands toont een fragment met Jack Agüeros, een dichter uit New
York, die ook Alzheimer heeft, door zijn dochter bevraagd wordt over zijn
dichtbundels en af en toe moet huilen. Brands merkt op dat er eilandjes van
herinnering en herkenning bestaan.
Mortier zegt dat zijn moeder met haar oor aan de radio
gekluisterd naar Bach luisterde. De muziek kwam binnen, waar de woorden verdwenen.
Tranen vormen een moeilijk te doorgronden politica van vooral verdriet. Bij
zijn moeder is alles inmiddels verdwenen. Mortier heeft een andere positie
ingenomen. Hij hangt tussen hemel en aarde en alles wordt vloeiend, het leven
en de dood. Hij heeft zijn ervaring in een literaire vorm gegoten, als een
eerbetoon aan zijn moeder.
Brands komt terug op zijn uitspraak dat Mortier haar een
persoonlijkheid zou willen toedichten. De schrijver zegt dat een verhaal doet
leven. Hij heeft ook herinneringen vermeld aan de periode hiervoor, toen hij nog
geen domper op de ziel had. Door het schrijven gingen lampjes aan in zijn
geest.
Brands zegt dat het boek zowel uitgebeend als rijk is.
Hierbij tenslotte het mooie dankwoord van Mortier enkele
dagen geleden na het uitkomen van het liedboek uitgesproken: http://www.erwinmortier.be/node/168
Een paar details herinner ik me anders, maar wat mij erg stoorde aan de uitzending, was dat Wim Brands het in mijn beleving vrijwel niet over het boek had, maar over de moeder. Zij zal weliswaar het onderwerp zijn (ik heb het boek zelf nog niet gelezen), maar ik had graag meer gehoord over het schrijfproces. waarom besluit je daar een boek over te maken, welke gebeurtenissen zijn sleutelmomenten geweest, hoe zijn die in het boek terechtgekomen etc. Dat mis ik wel meer in de interviews van Wim Brands.
BeantwoordenVerwijderenDat klopt inderdaad, hetzelfde geldt voor het natuurdagboek van Koos van Zomeren, dat ik morgen op mijn blog zet. Wim Brands wijkt behoorlijk uit. Anderzijds raakte ik wel geïnteresseerd naar dit verslag van Erwin Mortier.
BeantwoordenVerwijderenDat dan weer wel, ja. Ik zal het denk ik ook wel lezen, maar eerst dit http://foxxblok.blogspot.com/2011/09/de-boekengletsjer.html een beetje wegwerken....
BeantwoordenVerwijderenOngelooflijk, wat een massa! Pas maar op, in werkelijkheid breekt er alleen maar af, maar wat literatuur betreft komt er alleen maar bij.
BeantwoordenVerwijderen