Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 25 september 2011

Ruud van Empel, De onschuld voorbij (2011), een film van Erik van Empel


Gemonteerde foto’s als kunstvorm van de toekomst?

We zien Van Empel (1958) bezig met het fotograferen van donkere kinderen. Af en toe werpt hij een blik opzij naar een tekeningetje dat hij van tevoren gemaakt heeft. Hij heeft een idee van het eindproduct en vult dat in met fotofragmenten. Geen enkel werk is aan één stuk. Het is allemaal in elkaar gezet. Het resultaat is een kwestie van kritisch kijken, zegt hij. Soms klopt iets niet en als hij niet weet hoe het anders moet, keurt hij een werk af.

Van Empel zoekt in zijn beeldarchief en laat jeugdwerk zien. Vanaf zijn zevende tekende hij strips, waarbij vooral in de middeleeuwen inspireerden. Fotograferen zag hij van nabij. Zijn vader repareerde fotocamera’s en maakte testfoto’s om te zien of de apparaten goed werkten. Op de kunstacademie vond men zijn werk niet passen binnen de ideeën over goede smaak die in de jaren zeventig golden, maar een tekendocent was onder de indruk van de hoeveelheid werk die Van Empel had gemaakt. Men adviseerde hem om de richting grafisch ontwerp te kiezen, maar Van Empel hield meer van het kitscherige zoals foto’s van rozen. De theaterwereld paste beter bij zijn opvattingen dan de abstracte typografie. Met Theo en Thea en met Kreatief met kurk kon hij zich uitleven. Elk experiment werd in die tijd goedgevonden en uitgevoerd. Toch bleef de vormgeving ondergeschikt aan het verhaal en de acteurs en dat beviel hem niet.

Hij toont een boscollage en zegt dat hij tot in de jaren tachtig niet veel meer kon doen dan een fotokopietje laten maken. Hij was in de wolken toen het programma Fotoshop uitkwam. Hij kon opeens veel ideeën uitwerken, zoals een schaduw op een insect in de boscollage. Hij toont een natuurverzameling die vanaf de jaren zeventig is ontstaan. Hij fotografeert nooit totalen vanuit de verte maar altijd details die hij in zijn werk kan gebruiken. Hij vertelt dat hij alleen een binding heeft met voorwerpen waar herinneringen aan verbonden zijn. Zo struint hij het ouderlijk huis af naar voorwerpen die hij kent. Daaruit is Souvenir (2008) ontstaan.

Zijn jeugd vormt een reservoir om uit te putten, die tijd was een verloren paradijs. De eerste communie met meisjes in witte jurkjes en jongetjes keurig met een stropdasje om heeft op hem een onuitwisbare indruk gemaakt. We zien hem tijdens de voorbereiding van een expositie in een galerie in New York, waar hij werk toont van zwarte kinderen in een schijnbaar paradijselijke, tropische omgeving. De galeriehouder herkent in zijn werk puurheid en een eeuwige waarheid. De werken zijn geïnspireerd op jeugdfoto’s, zegt Van Empel op een vraag van een bezoeker. Hij was verrast toen werk met een blank meisje met vlechtjes tegen de achtergrond van een berkenbos met een Arisch verleden geassocieerd werd (zie foto).

De directeur van het museum in San Diego vindt zijn werk fenomenaal omdat het meerdere lagen bevat en een gebrek aan onschuld, dreiging uitdrukt. Ze ziet steeds meer, naarmate ze langer kijkt, zoals kleine beestjes of planten met een vreemde schaduw. Van Empel vindt de natuur niet paradijselijk. Onder de grond wordt hard gevochten voor lijfsbehoud.   
Wim van Sinderen, curator van het fotomuseum in Den Haag, mist diepte in het werk. Het oog ketst, anders dan bij gewone foto’s, af op de oppervlakte. Hij zegt erbij dat de nuchtere Nederlander niet houdt van magisch realisme. Een Hollands kunstenaar moet eerst faam in het buitenland verwerven voor hij of zij in eigen land erkend wordt.

Elton John, zelf een liefhebber van fotografie, is zeer gecharmeerd van het werk van Van Empel. Hij droeg tijdens een concert in Ahoy het nummer Goodbye Yellow Brick Road aan hem op. Volgens Elton John is montagekunst de fotografie van de nieuwe eeuw. We will see.


2 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.

      Verwijderen