Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 30 september 2014

De macht aan de stad, Tegenlicht, 28 september 2014



Op weg naar de stadsstaat

Heb ik dit niet al eens eerder gezien? Tijdens het kijken naar de Tegenlicht uitzending De macht aan de stad bekroop me het idee dat ik dit kende. Is men aan het herhalen geslagen, zoals ook met de uitzending Groen goud van volgende week? Dit bleek niet het geval. Mijn begeestering voor het onderwerp werd gewekt door een uitzending van Het filosofisch kwintet, waarin bestuurlijke schaalvergroting in Europa gekoppeld werd aan schaalverkleining door tegelijk meer macht te geven aan steden.

Het gaat om tendensen die steeds in een andere gedaante terugkeren, zoals deze om te praten over autonome stadssteden naar Grieks model. De Amerikaanse politicoloog Benjamin Barber is een van de voortrekkers daartoe. Hij schreef er een boek over en sprak in Amsterdam een conferentie van burgemeesters toe die de handen ineen moeten slaan. Burgemeester Rob van Gijzel van Eindhoven heeft wel oren naar zo’n bottom-up benadering. Hij voelt zich gebonden door de rijksoverheid en zou liefst snel met collega’s uit Amsterdam en Rotterdam plannen maken voor een super Hollandse stadstaat. Het is hem een gruwel dat Nederland, qua inwoneraantal kleiner dan New York City, bestuurd wordt door vele lagen, van gemeenten tot rijksoverheid.

De uitzending begint ook in New York City, de thuisbasis van Benjamin Barber, die het boek If majors rule the world schreef met het idee dat het dan veel beter met de wereld zou gaan. De alom aanwezige trek naar de stad maakt steden machtiger, zegt Barber. Natiestaten zijn niet meer bij machte problemen op te lossen. Nationale politici denken teveel vanuit hun partij ideologie, terwijl stadsbestuurders pragmatisch zijn en problemen moeten oplossen.

Dit laatste wordt in praktijk gebracht in Seattle waar burgemeester Edward Murray zijn verkiezingsbelofte heeft waargemaakt om het minimumloon te verdubbelen en daarmee de sociale ongelijkheid te verminderen. Wellicht werd hij daarbij geholpen door demonstraties, onder andere van personeel dat in fastfoodrestaurants werkt en niet eens tien dollar per uur verdiende. Nick Hanauer, een invloedrijke ondernemer, wist bedrijven zo ver te krijgen om akkoord te gaan met de plannen van de burgemeester. Het was in ieders belang dat de bevolking meer geld kan uitgeven. Andere Amerikaanse steden toonden meteen ook interesse.

Tegenlicht stelt de vraag of dit soort ontwikkelingen in slagvaardige steden een startpunt is voor meer stadsmacht. Bruce Katz meent dat hiermee de bestuurlijke piramide wordt omgedraaid en de representatieve democratie beter tot uitdrukking komt. In de Verenigde Staten heerst een patstelling tussen Republikeinen en Democraten, die nieuw beleid onmogelijk maakt.

In Eindhoven probeert men technologische vernieuwing in praktijk te brengen door samenwerking tussen universiteit, bedrijfsleven en lokale overheid in een brainport. In twintig jaar tijd is hierdoor het aantal arbeidsplaatsen verdubbeld. In oude fabriekshallen van Philips bevinden zich kleine bedrijfjes die nieuwe technologische uitvindingen aan de man proberen te brengen. Rob van Gijzel, die twaalf jaar voor de PvdA in de Tweede kamer zat, vindt dat het grotere belang, namelijk om mee te doen op de wereldmarkt, vaak ondergeschikt gemaakt worden aan kleinere gemeentebelangen. Des te meer bestuur, des te meer frictie er ontstaat.    

Tegenlicht gaat tenslotte naar Hamburg dat sinds de middeleeuwen een stadsstaat is met eigen bevoegdheden, een eigen parlement en een kabinet waarvan de burgemeester de voorzitter is. Door de kleinschalige bestuursstructuur kan men sneller reageren op nieuwe ontwikkelingen. Tegenlicht spreekt daar ook met initiatiefnemers van duurzame energie, lokaal geproduceerd, die ze tegen de zin van de burgemeester (op de foto op de rug gezien) doorzetten omdat een referendum daar bindend is.

Hier meer over de uitzending op de site van Tegenlicht. De meet-up in Amersfoort is vanavond, die in Amsterdam en Groningen woensdagavond. Hier mijn verslag van de uitzending van Het filosofisch kwintet over Identiteit en Europa.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten