Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 19 september 2014

Uitreiking Academica Literatuurprijs 2014, 18 september 2014



Net als vorig jaar opent Oscar Kocken de avond in het sfeervolle Diligentia Den Haag met de vraag wie alle drie genomineerde debuten gelezen heeft. Het aantal vingers verschilt niet veel met personen die slechts twee of een debuut gelezen hebben. Het merendeel van de aanwezigen, relaties van de sponsor, heeft gelukkig ooit wel eens een boek gelezen, verzucht Kocken. Het minder goede nieuws is dat Hannah van Wieringen zich helaas niet bij machte voelde bij de uitreiking aanwezig te zijn. Nadat juryvoorzitter Casper Markesteijn ons heeft verteld dat er, vanwege de beperkte aanvoer, slechts negen boeken op de longlist stonden, dat de shortlist geheel uit jonge vrouwen bestaat en samen met Kocken het overlijden van Erik Menkveld heeft herdacht, zien we filmpjes van de vrouwen, die, levensgroot en zeer charmant in beeld gebracht, over hun werk vertellen.

Naomi Rebecca Boekwijt groeide op in een saaie woonwijk van Alphen aan den Rijn, schreef wel eens wat in de schoolkrant, studeerde filosofie in Leiden en ging daardoor anders kijken naar de wereld. Ze hoorde vaak onzin om zich heen en ging beter letten op wat ze zelf zei. Dat doet ze ook als ze schrijft. Ze is daardoor helderder gaan denken. Sinds twee jaar woont ze in Zwitserland op een boerderij. Het lichamelijk werk bevalt haar en ze schrijft op haar zolderkamer. Daarbij geeft ze ook Nederlandse les. Schrijven is werken, een strijd om haar gedachten goed op papier te krijgen. Volgend jaar komt haar nieuwe boek uit.

Ineke Riem werd geboren in een gewoon Hollands gezin in Oudenhoorn, een klein dorp op het eiland Voorne, dat net nog in Zuid Holland ligt. Ze was dromerig als kind, wilde kunstenaar worden en mode-ontwerpster, ging een jaar naar de Rietveldacademie, maar schakelde over naar een studie Nederlands. Het docentschap gaf haar het nodige lef. Ze wisselde de poëzie in voor proza en vond dat zo leuk dat ze haar baan ervoor op gaf. Ze kreeg voor haar debuut al enkele prijzen en noemt zichzelf niet eerzuchtig. Ze schreef het boek vooral voor zichzelf. Ze werkt inmiddels aan een dichtbundel die in het voorjaar uitkomt.  

Hannah van Wieringen komt uit een nog kleiner dorp in de Noord-Hollandse Eilandspolder. Haar vader was copywriter, haar moeder tuinarchitecte. Ze wilde zelf archeoloog worden, maar bedacht zich na een jaar en deed de kunstacademie. Toneel is haar grote liefde. Ze houdt van het gesproken woord als betekenisdrager. Ze schreef haar debuut omdat het verhaal niet toneelmatig te realiseren was. Ze werd geïnspireerd door personen die in haar dorp woonden. Ze kon vroeger zo bij hen binnenstappen. Ze geeft haar ervaringen door in fictie. Ze schreef de bundel in de bibliotheek van Berlijn, omdat ze daar niet gestoord werd.

Na de pauze met zomerse muziek van Oh boy voert Abdelkader Benali een inhoudelijk gesprek met de twee aanwezige debutanten. Hij voelt Boekwijt aan de tand over haar obsessie waarmee ze menselijke omgangsvormen beschrijft, maar dat is de manier waarop Boekwijt naar de wereld kijkt. Mensen zijn niet veel anders dan dieren. Kern van haar bundel is de omgang met eenzaamheid. Boekwijt verschilt van mening met Benali over taal als instrument. De taal bestond al voor haar geboorte. Ze is in de taal. Ze heeft een goede relatie met de dieren op de boerderij.
Benali vraagt Riem waarom men tegenwoordig over het eigen dorp schrijft. Ze antwoordt dat dit al haar derde boek is, dat haar eerste boek in Zuid-Afrika speelt, maar te experimenteel werd gevonden door haar literaire agent en het tweede boek in Groningen. Oudenhoorn ligt net buiten de bible belt. De mensen zijn er eigenwijs. De personen in het boek zijn stukjes van haarzelf. Door de donkere kanten van zichzelf op papier te zetten ontstaat lichtheid. Riem heeft van Van Wieringen gehoord dat zij zich verantwoordelijk voelt voor de personen die ze schept. Ze gunt haar de prijs omdat ze prachtig schrijft. Tenslotte komt Benali nog te spreken over het feit dat alle drie debuten verhalenbundels zijn met een verbindend thema, dat het onderscheid met de roman onderuit haalt.

Markesteijn leest het juryrapport voor met uitspraken van lezers, maar begint met de neergang van het boekenvak. Desondanks doet dat het nog steeds beter dan vergelijkbare sectoren als de muziek- of de spelindustrie. Hij haalt vervolgens een lezeres aan die een artikel las over Alice Munro, die zielen blootlegt in haar verhalen en vindt dat de debutanten dit ook doen. Over Pels wordt de kale taal genoemd, de koele schrijfstijl, de eigenstemmigheid, de nukkigheid. Zeven pogingen om een geliefde tot leven te wekken wordt sprookjesachtig genoemd, zweverig en te geconstrueerd. De kermis van Gravezuid bestaat uit mooie zinnen zonder veel coherentie en is geschreven vanuit veel invalshoeken. In ieder geval zijn de tonen van de lezers veelstemmig en elkaar ook tegensprekend.

Shira Keller, de winnares van het vorige jaar, komt met een grote rode envelop het podium op en vertelt hoe zenuwslopend het is voor de debutanten om lang te moeten wachten op de uitslag. Ze was vorig jaar zo emotioneel tijdens haar bedankje dat ze zich alsnog excuseert. De prijs was een bevestiging voor de kwaliteit van haar werk en een stimulans om door te gaan. Moge dat ook gelden voor Hannah van Wieringen (zie foto), die deze negentiende editie won.    
  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten