Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 18 september 2014

Het oude huis (2013), documentaire van Olaf Koelewijn


Een pand dat meer heeft doorgemaakt dan een mens

In Nijkerk staat een huis. Het monumentale pand uit 1881 was een voormalige pastorie en werd in 2002 gekocht door Henk en Jacqueline Claasen. Het was in uitgeleefde, vervallen staat. Ze knapten het op en nodigden vroegere bewoners uit een kijkje te komen nemen. Het valt Jacqueline op dat men het huis bekijkt met verschillende intenties. Henk, die moeilijk praat, vertelt dat ze bezig zijn aan een boek over het huis. Tussendoor zien we hem in beeld, onder andere tijdens een massage door een fysiotherapeut. Langzamerhand komen we te weten wat er met hem aan de hand is. Dat geeft een pijnlijke dimensie aan de documentaire.

Henk en Jacqueline horen van Gijsbert Blokhuis dat diens vroegere familielid Trijntje het huis heeft laten bouwen. Hij toont hen haar portretje. Ze had nogal veel geld door een erfenis en leefde zuinig. Omdat ze niet op stand kon trouwen, schonk ze het huis bij haar overlijden aan de kerk, zoals in die tijd gebruikelijk was.

Mevrouw Brinkman spreekt over de kogelgaten die in de Tweede Wereldoorlog in het huis geschoten werden. Ze weet nog dat ze dan in de schuilkelder kropen. Ze wil niet meer naar binnen omdat het haar herinnering zal aantasten. Haar dochter neemt een kijkje in de schuilkelder.

Geert Ubels herinnert zich de kou, de oranje gloed achter de micaruitjes in de kachel en de kamer van het dienstmeisje. Hij moest wennen aan de drempels. Thuis voelde hij zich veiliger dan op school. Hij kwam met zijn ouders uit Batavia in Nederlands Indië, omdat zijn zusje ziek werd in een Jappenkamp. Zijn vader was predikant. Op oudejaarsavond 1946 gingen ze naar de kerk. Er kwam sneeuw uit de lucht en hij wist niet wat dat was.

Eind jaren vijftig kwam Alie Swildens in het huis te werken als huishoudster van de dominee Griffioen, omdat die een hulp nodig had voor zijn grote gezin. Ze werkte daar zes dagen in de week en vond de kinderen leuker dan het huishouden. De domineesvrouw komt ook nog langs. Ze ziet het nog als haar eigen huis. Alie zegt dat de vrouw niet gemakkelijk was in de omgang. Ze stuurde haar als een schoolmeisje terug naar de slager als de bestelling niet naar haar zin was. Alie moest ook langer werken dan overeengekomen en vond dat geestelijke chantage.

Jacqueline en Henk werkten op dezelfde school. Jacqueline werd verliefd op Henk. Ze voelde zich vertrouwd met hem. Vanuit dit huis zijn ze in 2003 getrouwd. Twee jaar geleden kreeg Henk ALS. Zijn geest raakt steeds meer opgesloten in zijn lichaam.

In de jaren zestig kocht boer Sikkema het huis van de kerk. Zijn dochter Janny was toen 31 jaar oud. Ze trouwde vijf jaar later en haar zus bleef in het huis wonen. Janny was het er niet mee eens dat die het huis kreeg, maar wilde er geen ruzie over maken. Haar zus deed er uit zuinigheid weinig aan. Omdat ze zich alleen voelde verhuurde ze kamers.

In de jaren zeventig kwam onderwijzeres Truus Venema daar op kamers. Ze schilderde meteen haar kamer in vrolijke kleuren. Ze kreeg een verhouding met onderwijzer Jaap die na hun trouwen in 1974 ook in het huis trok.

In de jaren negentig werd het huis gekocht door een projectontwikkelaar Kroon met de bedoeling om het af te breken. Hij kreeg daar echter geen vergunning voor. Diens dochter Ellie wilde er wel een bed and breakfast in maken, maar haar vader wilde haar het huis alleen tegen de marktwaarde verkopen. Ze is blij dat het huis nooit gesloopt is, want iedereen geniet ervan.

Henk is inmiddels in het eindstadium. Hij ligt aan de zuurstof. Jacqueline verzorgt hem. Een hele klus maar het huis biedt de ruimte. Henk kan alleen nog lezen. Vijf boeken tegelijk. De ruwe versie van het boek over het huis is klaar. Vijf weken later overlijdt hij. Jacqueline zegt dat ze in het huis blijft wonen.  

Het was interessant geweest om e weten waarom de personen die er woonden er ook weer weg gingen, maar misschien staat dat in het boek, als dat tenminste is uitgegeven.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten