Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 27 april 2012

Zwarte soldaten (2011), documentaire van Joost Ceelen


Verhalen van foute mannen

In Zwarte soldaten, dat als ondertitel heeft Nederlanders in de Waffen SS spreekt Joost Ceelen met zes mannen die allemaal de verkeerde kant kozen in de oorlog. Hun reacties zijn heel verschillend, van boos tot beschouwend en van egoïstisch tot rancuneus. De mannen vertellen hun eigen verhaal. Af en toe stelt Joost Ceelen een vraag om duidelijk te krijgen. De verhalen worden afgewisseld met archiefbeelden.

Jan (geboren in 1922) was recruut in kamp Amersfoort. Hij liep daar patrouille, maar weet zich details niet meer te herinneren. Hij kwam uit Wieringen en werd gegrepen door een oproep in Volk en Vaderland voor Germaanse jongens. Hij voelde zich een echte Germaan. Tegen de zin van zijn vader meldde hij zich aan. Hij wilde hij de wijde wereld in. Het pak was prachtig, net als de driestemmige liedjes tijdens het marcheren, van vechten wist hij niets. Na een half jaar was hij het beu en vroeg zijn vader een brief te schrijven aan Reuter dat hij nodig was in het bedrijf, maar hij kreeg daarvoor geen toestemming. Hij weigerde geen bevelen uit te voeren uit angst zelf opgesloten te worden.

Klaas (geboren in 1921) kwam uit Amsterdam. Zijn vader kreeg een uitkering. De kinderen droegen gemeentelijke kleding met drie kruisjes erop. In het leger verdiende hij tenminste geld. Als voorman kon hij een pilsje drinken. Ooit ontmoette hij Hitler in een café. Een geweldige kerel, die het land opbouwde. Hij was trots op zijn uniform, voelde zich gedragen. Hij had altijd een ploertendoder bij zich voor het geval dat. Weet van zichzelf dat hij agressief is. Heeft een hekel aan joden. In de Jodenhoek rekenden ze teveel. Als soldaat had hij macht over hen. Als ze zijn moeder geen aardappelen en groente bezorgden zou hij hen aangeven.

Cornelis (geboren 1921) zegt dat hij als jonge man onrustig was. Soldaten zijn mislukte jongens die geen plezier in hun werk hadden. Hij werd aangetrokken door het bajonet, bewonderde de mannen. Hij kwam meteen in een loopgraaf terecht en werd aangevallen door de Russen. ‘Waar ben ik aan begonnen?’ dacht ie. Een medaille kan de angst niet verdoezelen. Achteraf ziet hij terug op de grootste misdaad aller tijden.

Theo (geboren 1924) zegt dat de Wehrmacht schoot, niet zij. Hij vocht in Rusland en weet niet wie hij verraden heeft. West-Europa heeft het aan hen te danken dat ze niet communistisch geworden zijn. Hij wist niet wat in een concentratiekamp gebeurde. Hij hoorde dat het om politieke gevangenen ging die goed verzorgd werden. Hij werd tot twaalf jaar veroordeeld maar het kon hem niet schelen. Hij vertelde dat hij dacht dat de Waffen SS een wandelclub was. Op de nadere vraag van Ceelen waarom hij dat deed, antwoordt hij met verbittering en teleurstelling dat het hem allemaal koud liet.

Willem (geboren in 1925) is een diehard. Zijn vader was een NSB-er die naar Rusland ging en zijn vrouw met acht kinderen achterliet. Hijzelf ging al op 17-jarige leeftijd naar Polen. Hij tekende zonder te weten waarvoor. Zijn opdrachtgevers zaten binnen met hoeren, terwijl hij aan het front vocht. ‘Eerst ikzelf,’ was zijn stelregel. Een maat wiens hoofd kapotgeschoten was gaf hem dekking. Hij zag dat de Hitlerjugend joden doodschoot, maar denkt er niet meer aan.

Kris (geboren in 1925) is van het Befehl ist Befehl. De eensgezindheid trok hem aan, net als de Germaanse leer van de raszuiverheid. Mussert opperde het idee om alle joden naar Suriname te sturen. Hij heeft nog steeds de pest aan de rijke joden in Palestina. Hij was een van de laatsten die de opmars van de geallieerden probeerden te stuiten. Hij heeft geen berouw, wel veel verkeerde dingen gezien. Tijdens de rechtszaak loog hij om vrij te blijven. 

De documentaire is actueel omdat het gedicht Foute keuze door een vijftienjarige jongen zou worden voorgedragen tijdens de komende 4 mei herdenking. Dit werd afgewezen door het Cidi en het Auschwitz comité. Het gaat namelijk over de angst van een oudoom voor de Waffen SS in Rusland vecht. Dat zou zomaar de beschouwelijke Cornelis kunnen zijn. Fout en goed zijn nog steeds verschillende grootheden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten