Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 19 april 2012

Francesca Woodman, fotografe (2010), documentaire van C. Scott Willis


Het risico van het kunstenaarschap.

Francesca Woodman (1958-1981) kwam uit een kunstenaarsgezin. Haar ouders George en Betty hadden een voorliefde voor esthetische kunst, ook al benaderden ze die anders. Door de kunst leefden ze in afzondering. De familie van George was tegen een huwelijk met een joodse vrouw en verbrak het contact met hen. Betty wilde ervaren hoe het was om een kind te krijgen maar realiseerde pas later hoe groot de verantwoordelijkheid was. Broer Charlie kreeg op zijn zevende kinderdiabetes, hetgeen voor zijn jongere zus Francesca een uitzonderingspositie schiep. Omdat Charlie niet aan zijn klasgenootjes kon uitleggen wat zijn vader deed, kwam die dat een keer in de klas uitleggen. Bij toeval kwamen de ouders aan een huis in Italië. Ze sleepten de kinderen mee en deden ze twee jaar op een Italiaanse school. Ze namen de kinderen mee naar musea en lieten ze zelf daar hun gang gaan. Francesca tekende vrouwen na in hun prachtige gewaden. Over het algemeen hadden de ouders weinig tijd voor hun kinderen. Betty ziet dat haar dochter in haar fotowerk reflecteert dat kunst een serieuze zaak is. Haar broer zegt dat ze vroeg volwassen was. Volgens haar vader zou ze naar een highschool in Boulder, Col., maar zelf koos ze voor een kostschool. Hij gaf haar een camera mee. Na een jaar maakte ze daarmee bevlogen naaktportretten, vooral van zichzelf.

De ouders vonden dat naakt geen probleem. Het is ook ontwapenend wat ze doet, vind ik. Een vriendin van de ouders was verrast en verward, maar Francesca was niet geïnteresseerd in vriendschap met haar. In 1975 ging ze naar de kunstacademie in Rhode Island. Haar klasgenoten spreken van een gedreven kunstenares, die wist wat ze wilde. Haar moeder zegt dat ze buiten de academie weinig waardering kreeg. Ze praatte wel veel over haar werk met haar vader. Wellicht zocht ze erkenning bij hem.

In de documentaire worden dagboekfragmenten op het scherm gemonteerd. Ze begon ermee op een bloedhete dag in 1973. Hoopte dat ze er wat aan had.

Op 17-jarige leeftijd vertrok ze voor een jaar naar Italië. Haar voormalige naaktmodel Sabina noemt haar een beeldschoon dromerig meisje met blond haar en in een zwarte bontjas. Haar vriend Benjamin was belangrijk voor haar. Ze hadden een verhouding die vergelijkbaar was met die van haar eigen ouders.

In 1980 kwamen haar ouders naar New York. Francesca paste niet in een baan. De modewereld sprak haar aan maar ze kreeg geen poot aan de grond. Ze had zichzelf al bewezen als kunstenaar en was haar tijd vooruit, zegt een vriendin.

Volgens haar ouders behandelde haar vriend haar slecht en dat werkte haar moedeloosheid daarover door in haar werk. Ze wilde wat anders gaan doen. Volgens de vriendin zat ze zelf achter het behang, dat in haar werk voorkomt (zie foto). Haar kwetsbaarheid leidde tot prachtige foto’s. Haar vader zegt dat ze het zelf niet goed genoeg vond.

In september 1980 raakte ze in de war en deed een zelfmoordpoging nadat een therapeut haar niet serieus nam. Ze wilde zich niet door haar ouders laten helpen, knapte op met anti- depresseiva, maar sprong na een noodlottige dag waarop ze bevestigd kreeg dat ze geen beurs zou ontvangen en haar fiets gestolen werd, van het dak.  

Volgens Betty kon ze het leven emotioneel niet aan. Het idee dat ze geen goede moeder was, houdt ze van zich af. Haar vader had vlak na haar dood eindelijk een expositie in Guggenheim. Hij stortte in en had concentratieproblemen. Alleen de gedichten van Emily Dickinson kon hij lezen. Betty stopte tijdelijk met werken. George ging fotograferen in de trant van zijn dochter. Het kunstenaarschap is voor hen een houvast. 

George denkt dat het publiek vooral geïnteresseerd is in haar tragische einde. Hij vertelt over de dunne scheidslijn tussen haar bewuste keuze om met haar naaktfoto’s te provoceren én haar natuurlijke aanleg om te provoceren. Zelf zegt ze dat in haar dagboek als volgt:
‘Vroeger vroeg ik me vaak af of ik een beeld nu mooi vond omdat het indruk maakte of choqueerde of omdat het gewoon een mooi beeld was.’

Op 19 januari 1981 maakt ze haar laatste aantekening. ‘De daad die ik ga stellen moet je niet als melodrama zien, maar het leven dat ik tot nu toe geleefd heb, bestaat uit een reeks uitzonderingen. Ik was niet uniek maar wel bijzonder. Daarom werd ik ook kunstenaar. Ik bedacht een taal bedoeld om mensen te laten zien, de dagelijkse dingen die ik ook zie, zodat ze er anders naar gaan kijken. Dat heeft niets te maken met het ‘niet redden in de grote stad of met onzekerheid of een gebroken hart. Ik wil de mensen ook geen lesje leren. Gewoon de andere kant.’ 


Hier een filmpje van Francesca Woodman op youtube, hier een artikel over The Woodmans, zoals deze aangrijpende documentaire in het Engels heet. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten