Doelwit Iran, Tegenlicht, 2 april 2012

De Nederlandse belastingbetaler zij gewaarschuwd.

De uitzending begint met president Obama die niet wil dat Iran kernwapens krijgt. Volgens de commentaarstem is het niet zozeer de vraag óf maar wanneer dat gebeurt.

In de studio zit Thomas Erdbrink (op de foto rechts), al tien jaar NRC correspondent in Teheran, die met redactielid Jos de Putter (links) aan de hand van archiefbeelden de dreigende toestand doorneemt.

Op 2 februari j.l. kwam er een rapport uit over een Israëlische aanval op Iran binnen enkele maanden. Volgens Erdbrink dreigt een oorlog al sinds 1991, maar is de sfeer op straat in Teheran nu anders: men ziet geen andere oplossing meer voor het conflict.

Op 5 maart j.l sprak Netanjahoe de AIPAC-conferentie in Washington toe over de onvoorspelbaarheid van Iran. ‘Ik laat mijn volk niet leven in de schaduw van uitroeiing.’ Op dezelfde dag gijzelde hij Obama door voor te stellen dat de V.S. en Israël, de grote en de kleine satan, in hetzelfde schuitje zitten.

Erdbrink noemt Ahmadinejad een geslepen politicus met machavelliaanse kanten. De ontkenning van de holocaust berust op een doelbewuste tactiek om Israël zwart te maken.

Militair historicus Martin van Crefeld stelt dat de militaire situatie van Iran sinds 2001 is verslechterd. Men wordt omgeven door Amerikaanse bases. De zigzagkoers in de buitenlandse politiek dient om kernwapens te maken die men nodig heeft als militaire balans.

Erdbrink memoreert dat de opperste leider Khamenei een fatwa uitvaardigde tegen kernwapens. Die zouden in strijd zijn met de islam. Andere ayatollah’s noemen de fatwa, die de positie van Ahmadinejad ondermijnt, niet bindend. Iran heeft volgens Erdbrink recht op kernenergie. Dat ze die op hun eigen houtje willen opwekken heeft ermee te maken dat het westen de toevoer van onderdelen zou kunnen blokkeren.

De Amerikaanse publicist Seymour Hersh vergelijkt de ophef over Iran met die over Irak in 2003. Er is geen bewijsvoering voor kernwapens. Het zou kunnen dat de Japanner Amamo, de nieuwe directeur van het IAEA, het internationale atoomgezelschap, het vuurtje opstookt. Hij is op de hand van de V.S. Nederland zal betrokken worden bij de oorlog omdat het onderzeeërs bezit die in de ondiepe Perzische Golf gebruikt kunnen worden. De belastingbetaler zij gewaarschuwd.

Wat betreft een scenario acht Erdbrink een wederzijdse korte aanval niet ondenkbaar. Daarmee tonen Israël en Iran beide hun gezicht. De Putter vraagt zich af of het niet uit de hand loopt als Iran de straat van Hormoes afsluit. Erdbrink zegt dat Iran kan besluiten alleen Amerikaanse oorlogsschepen tegen te houden met speedbootjes met raketten daarop geplaatst.

Ahmad Al-Qattan, ambassadeur van Saoedi-Arabië in Cairo, waarschuwt Iran de veiligheid in de regio niet in gevaar te brengen. Volgens Erdbrink heeft de Arabische lente de politieke verhoudingen veranderd en wil Saoedi-Arabië een vijandbeeld scheppen om de politieke veranderingen een andere richting op te sturen.

Hersh zegt dat alles klaar is voor een aanval. Er hoeft alleen nog een bevel gegeven worden. Jos de Putter is somber, ook Erdbrink is niet optimistisch temeer omdat zowel Israël als Iran niet bereid zijn tot een compromis.

De Singaporese filosoof Kishore Mahbubani memoreert dat de toenmalige president Khatami een dialoog tussen de beschavingen voorstelde. Bush gaf hem als antwoord dat Iran een deel was van het As van het kwaad. Erdbrink vraagt zich af waarom wij onze deuren niet openen voor Iran, dat de oorlog in Afghanistan steunde. De sancties duperen alleen de middenstand en niet de leiders. De herverkiezing van Achmadinejad is daar een gevolg van.  

   

We zien een fragment van de demonstratie na de presidentsverkiezingen uit 2009. Erdbrink was erbij. Hij was onder de indruk van de enorme volksenergie, die de uitslag afwees en vrijheid en welvaart wilde. Het antwoord van het regime was de knoet. Het is de vraag hoe het volk zich opstelt in geval van oorlog. Zullen ze hun leiders volgen?

Erdbrink heeft zelf ook beeldmateriaal meegenomen, waaronder de clip God, sta op van rapper Hichkas, die via buitenlandse satellietzenders terug wordt gestraald naar Teheran, waarmee Erdbrink zegt dat de leiders weinig controle hebben over de massamedia. Ook zien we de toespraak van filmregisseur Asghar Farkadi nadat A seperation een Oscar gewonnen had. Hij draagt de prijs op aan zijn landgenoten. Volgens Erdbrink zegt zo’n lieve speech veel over ons beeld van Iran. Dat andere beeld zien we ook in de documentaire Dochters van Malakeh van Jet Homoet dat ik gister op dit blog besprak.