Benali boekt Doeschka Meijsing, NTR, 27 april 2011

Een tachtigjarige oorlog met haar moeder.

Doeschka Meijsing (1947-2012) die jongstleden 30 januari overleed, liep ruim een jaar eerder rond op de begraafplaats in Haarlem, waar haar vader begraven lag en waar ook haar pas overleden moeder zou worden bijgezet. Ze kan eerst het familiegraf niet vinden, loopt scheldend rond en veegt her en der de sneeuw van de grafstenen, tot ze de juiste plaats ontdekt. Het is een graf voor vijf personen, zegt ze. Een van hen uit het katholieke gezin van vier kinderen (j, m, j, m) zal ergens anders een onderkomen moeten vinden.

Haar moeder vernederde haar, haar vriendin Xandra Schutte verliet haar, hoe leefde ze daarmee? Een antwoord is misschien te vinden in haar werk. In haar vijftien romans neemt haar moeder een belangrijke plaats in. Zij was de bron van haar schrijverschap. Ik was haar perfecte vijandin, zegt Doeschka op het eind van de uitzending.

Abdelkader Benali is met Doeschka in het nog niet ontruimde ouderlijk huis in Haarlem, waar nog portretten hangen van de ouders. Die van haar vader, een hoge ambtenaar, is goed getroffen. Haar moeder kwam uit Duitsland. Daarom vierden ze in plaats van sinterklaas altijd het kerstfeest met cadeautjes onder de kerstboom. Op het Incarnatus est van Mozart kwamen de kinderen de kamer binnen. Het mooiste cadeau dat Doeschka ooit kreeg was een tweedelige Van Dale. Daarmee begon haar volwassen leven.

Haar moeder was klein van gestalte, maar wel een persoonlijkheid die de aandacht opeiste. Als jonge vrouw was ze knap, later droeg ze altijd mooie kleren. In 100 % chemie (2002) speelt ze de hoofdrol. Zij kon het schrijverschap van haar dochter niet waarderen. Toen het gezin in 1973 samenkwam aan het Lago Maggiore waar men gewoonlijk de vakanties doorbracht, kraakte de moeder het a.s. debuut De hanen en andere verhalen van Doeschka af. Erwin, het debuut van haar broer Geerten was literatuur, haar verhalen konden ook in Libelle gepubliceerd.

Op 21-jarige leeftijd verhuisde Doeschka tegen de wil van haar ouders naar een kamer in Amsterdam. De sfeer van de jaren zestig beviel haar. Ze wilde niet trouwen noch kinderen krijgen. Haar moeder zei dat ze niet wist waar ze het over had. Ze woonde drie weken op kamers, toen ze weer thuis kwam en constateerde dat haar kamer vergeven was aan haar jongste zus. Ze zorgt nu met veel plezier op woensdag voor Samuel, het kind van Xandra en haar overleden man.

In 2008 won ze de AKO-literatuurprijs met Over de liefde, over haar verhouding met Xandra Schutte, die achter haar in de zaal zat. Ze was op slag een bestsellerauteur. Ze genoot van de aandacht van onbekenden, maar raakte daarna snel in een depressie. Ze ervaart het als een buitengewoon taaie ziekte die niet met een regelmatig leven te bestrijden is. Haar moeder nam in die tijd geen contact met haar op, hoewel ze zelf beweerde dat Doeschka nooit opnam.

Doeschka zegt dat het publiek de daarmee gepaard gaande eenzaamheid onderschat. Ze heeft dan verder nog wel een aangenaam leven met bezoeken aan musea bijvoorbeeld en ze heeft Samuel.

Met het geld van de prijs kocht ze een schilderij van Jan Sluijters, die door zijn kleinzoon en haar redacteur Jan Kuiper van Querido beheerd worden. Kuiper zegt dat ze in haar werk een slechtere relatie met haar moeder voorwendt dan ze in werkelijkheid had. De moeder had een krachtige kant die ook heel dwingend was. Doeschka zegt dat haar moeder raar kon doen en haar zomaar een oorvijg kon geven terwijl ze al vijf jaar op het Ignatius college lesgaf. Ze was onberekenbaar en hartstochtelijk. Doeschka was dus haar perfecte vijand.