Kind van de Atlantikwall dupe van fatale keuze moeder
Programmamaker Wim Noordhoek schreef Muzenstraat en andere Haagse verhalen over zijn niet al te vrolijke
jeugd in Den Haag. Hoewel hij naar Amsterdam verhuisde, liet Den Haag hem nooit
los. Met zijn verhalenbundel doet hij een poging daarover mijn helderheid te
krijgen.
Jeroen van Kan vraagt hoe het mogelijk is dat men zelfs na
vijftig jaar nog een Hagenaar blijft.
Noordhoek heeft in Amsterdam het gevoel dat hij daar
logeert. Een Amsterdammer is hij nooit geworden. Hij moet er niet aan denken.
De reden van zijn zoektocht naar zijn band met Den Haag doet hij in zijn
boekje, zoals hij de bundel noemt. Het heeft te maken met terughoudendheid. Den
Haag kent niet het gezellige van Amsterdam, het is er nog steeds stil. De zaak
ligt nog gecompliceerder omdat hij in Steenwijk geboren is. Zijn ouders werden,
net als 140.000 anderen, in de oorlog uit de stad verdreven omdat de Duitsers
een wal wilden maken die moest voorkomen dat de geallieerden daar zouden
landen. Daartoe werd een strook land kaalgeslagen. Hij ziet zijn moeder nog
fietsen, altijd tegen de wind in, langs die strook naar haar verloofde in het
centrum en noemt haar keuze voor haar man een fatale keuze. Als kind speelde
hij op het terrein van de zigzaggende tankgrachten die later werden omgevormd
door parkjes en waterpartijen. Willem Brakman bracht hem terug naar Den Haag
met zijn uitspraak dat hij niet het slachtoffer is geworden van een gelukkige
jeugd. Datzelfde gold ook voor Noordhoek.
Van Kan brengt het naderend onheil ter sprake dat in de
verhalen aanwezig zijn.
Noordhoek begint over zijn slechte verhouding met zijn vader
die na terugkomst uit Indië niet te genieten was en een hekel had aan zijn
zoon. Dertig jaar lang ging Noordhoek daarom niet terug naar zijn eerdere
woonplaats, bang om de geest van zijn vader tegen te komen. Hij miste het
zelfvertrouwen om zich daar tegen te weer te stellen. Op het gymnasium had hij
steeds het idee om weg te gaan uit de stad en deed dat ook.
Van Kan vraagt of hij door Brakman ook anders kon kijken
naar zijn vader.
Noordhoek ontkent dat. Sommige mensen zijn gewoon niet
aardig, zegt hij. Anders dan de tirannie op televisie waarin vaders en zoon
zich steeds weer vinden, moet hij niets hebben van zijn vader. Het liefst was
hij zelfs niet geboren. De zee was in zijn jeugd een uitweg net als de wind,
die het zand meevoerde en in je ogen blies. Het zelfvertrouwen werd er niet
beter op. Ook het schrijven hielp wat dat betreft niet. De geschiedenis blijft
knagen.
Van Kan merkt op dat hij wel zijn stad dichterbij heeft
gebracht.
Noordhoek zegt daarover dat hij niet van zich af schreef
maar naar zich toe. De nabijheid werd ook ingebracht door illustrator Marcel
van Eeden die ooit werd afgewezen door een vriendinnetje en daarna niets meer
wilde tekenen uit de tijd na zijn geboorte, alleen nog de tijd daarvoor.
Van Kan vraagt of Noordhoek ook tot zo’n omkering in staat
is.
Noordhoek antwoordt dat hij hetzelfde in zich draagt als Van
Eeden.
Hier het weblog van
Wim Noordhoek, Avondlog geheten, dat hij inmiddels alweer tien jaar bijhoudt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten