Huidige generatie mag geen fouten maken
Voor de verandering heeft Jeroen van Kan een gesprek met een
Duitse schrijfster. Kristine Bilkau (1974) heeft met haar debuutroman De gelukkigen veel succes in Duitsland.
De verhouding tussen celliste Isabell en journalist Georg komt onder druk te
staan door de economische neergang. Bilkau geeft daarmee een tijdsbeeld zowel
als een universeel beeld van mensen die zich tegen zware stormen moeten zien te
verweren.
Van Kan begint in zijn beste Duits meteen over hetgeen een
portret van een generatie wordt genoemd.
Bilkau antwoordt dat ze daarmee niet begonnen is. Ze vroeg
zich af wat de economische crisis voor een jong stel met een kind op komst
betekent. Ze observeerde daarvoor in het eigen milieu. De uitgever zag er een
portret van een generatie in.
Van Kan brengt de universele betekenis ter sprake, van
mensen die teleurgesteld raken in hun dromen.
Bilkau vat dat op als een compliment. Op een actueel niveau
gaat het om economische problemen en veranderingen door digitalisering, maar
daarnaast om de omgang met angst in een klein gezin dat met die veranderingen
geconfronteerd wordt en ook met iets universeels als moederschap.
Van Kan vraagt naar de verschillen in reageren van Georg en
Isabell.
Bilkau zegt dat ze beiden gewend zijn aan de crisissituatie
maar niet in hun eigen gezin. Isabell wil zoveel mogelijk vasthouden aan hoe
het is, Georg bedenkt graag alternatieven voor het geval hun manier van leven
onmogelijk wordt. Het zoeken naar een ander huis op het platteland geeft hem
een gevoel van soevereiniteit.
Van Kan merkt op dat het voor Isabell een nachtmerrie is om
drop-out te worden.
Bilkau merkt op dat voor Georg voorlopig ook maar een
fantasie is.
Van Kan vraagt naar het verschijnsel drop out dat in
Duitsland zeer bekend is.
Bilkau ziet het als een romantische vlucht. Na jaren van
werken wil men graag eigen groenten verbouwen en minder consumeren. Ze vindt
het niet gemakkelijk om te zeggen waarom deze Aussteige, zoals dat heet, in
Duitsland zo’n vlucht neemt. De populariteit van het tijdschrift Landlust duidt op een verlangen naar
authenticiteit, deels door de crisis, die maakt dat het wonen in de stad zoveel
duurder wordt.
Van Kan vraagt naar de ambities van de hoofdpersonen.
Bilkau antwoordt dat ze die vroeger zeker hadden. Als
twintigers hadden ze veel mogelijkheden. Ze hebben inmiddels in hun beroepen
concessies gedaan. Isabell speelt in musicals en Georg zit op een bureau in
plaats van door de wereld te trekken om onderzoek te doen. Voor hem is werken
niet meer zijn enige doel. Ook de band met anderen is belangrijk sinds hun
verwachtingen niet zijn uitgekomen. Door de druk die door de teleurstellingen
op hen wordt uitgeoefend, durven ze geen fouten te maken, wegen ze elk besluit
af en houden opties zoveel mogelijk open. Dat is verlammend. Bilkau zegt dat
haar ouders veel meer fouten konden maken. Dat foutloze is tijdgebonden. Zelf
heeft ze er minder last van. Een schrijfster is iemand die een tekst steeds
weer opnieuw probeert, maar ze ziet het wel in haar omgeving.
Op de vraag van Van Kan hoe men ermee moet leven, wil ze
niet antwoorden. Dat zou arrogant zijn. Over het succes van haar moeten anderen
maar oordelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten