Hartverscheurend drama in eenvoudige taal
Vergankelijkheid is ons deel. Dat weten we en toch kunnen we
het ons moeilijk voorstellen. Soms lijkt het geen probleem om er niet meer te
zijn, maar vaker kwelt ons de gedachte om niet meer te bestaan en houden we die
ver van ons vandaan. Gelukkig zijn er vele manieren waarop we onze
tijdelijkheid kunnen vergeten, al blijft die toch ergens in ons achterhoofd
doorzeuren.
In de roman Light Years
is die vergankelijkheid op elke bladzijde aanwezig. Deze staat in contrast met
de natuur zoals de Hudson rivier, die altijd blijft stromen en met kinderen die
het eeuwig leven hebben. Dat geldt ook voor de twee jonge dochters uit een
middle class gezin in New York: Franca, een knappe meid en haar zusje Danny die
wat bij haar achter blijft. ‘The children are our crop, our field, our earth,’
zegt de verteller die de toestand vanuit zijn algemeenheid beziet.
Light Years is het
verhaal van het gezin van architect Viri Berland en zijn vrouw Nedra. De lichte
jaren zijn de jaren waarin het gezin bloeit. Met de onvermijdelijke hond die
het geluk compleet maakt. Tijdens de feestjes loert op de achtergrond weliswaar
het gevaar dat andere mannen en vrouwen vormen, maar dat is lange tijd aardig
in toom te houden. De Berlands wordt door anderen gezien als een voorbeeld van
geluk, al heeft Viri een seksuele relatie met een jonge vrouw van zijn werk, tot
zij hem aan de kant zet voor een ander en gaat Nedra regelmatig naar huisvriend
Jivan, die ook altijd bij hun feesten aanwezig is en geliefd bij de dochters.
De illusie van geluk wordt gevoed door het idee om samen naar
Europa te reizen. De oude wereld heeft een grote aantrekkingskracht voor de
Amerikanen. Nedra krijgt regelmatig uitnodigingen van een acteur, die ze in New
York leerde kennen. Naarmate de dochters ouder worden en een eigen leven
leiden, lijkt de bodem onder de verhouding tussen Viri en Nedra weg te vallen. ‘Like those who have given
everything – performers, athletic champions, they would sink into that apathy
which only impletion yields.’
Er breekt iets als Nedra zich tegen een vriend laat
ontvallen dat ze iets mist, dat ze wil scheiden en reizen, hetgeen ze dan ook
doet, al gaat ze eerst nog met Viri naar Londen. Daar zegt ze tegen haar
echtgenoot dat ze niet terug wil naar haar oude leven.
Viri is afhankelijker dan Nedra die door haar eigen beslissingen
als een gerijpte vrouw boven komt. ‘She formed her life day by day, taking as its materials the emptiness
and panic as well as the rushes, like fever, of contentment. I am beyond fear
of solitude, she thought, I am past it. The idea thrilled her, I am beyond it
and I will not sink.’
Viri vertrekt later zelf naar Rome en krijgt daar een
relatie met een onstuimige jonge vrouw. Hij trouwt zelfs met haar, maar heeft
daarbij toch gemengde gevoelens.
De losse stijl van Salter is opmerkelijk. Hij zoomt in op de
hoofdpersonen Viri en Nedra en al hun vrienden en kennissen en zwenkt daarbij zonder
veel omhaal van de ene situatie naar de andere. Op een enkele pagina schakelt Nedra
bijvoorbeeld naar Mark, die het vriendje is van Franca, haar eigen yoga
beoefening, een vriend van haar en weer terug naar Mark. Het taalgebruik is
simpel. Door de korte zinnen en de vele dialoog zijn de plotse overgangen nooit
moeilijk te volgen. De vele wendingen maken het verhaal levendig.
Zoals gezegd speelt de natuur een belangrijke rol in Light Years, dat oorspronkelijk in 1975
in New York werd uitgebracht. De seizoenen gaan regelmatig voorbij, ze gaan en ze
komen. Hartverscheurend is de vluchtige menselijke existentie die zich tegen die
achtergrond afspeelt. De tegenstrijdigheid tussen het tijdelijke en het
vergankelijke vormt een grote spanning in dit boek, dat met recht een
klassieker mag heten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten