Klein huiselijk drama in de steppe
Alle ingrediënten voor een poëtische Mongoolse film zijn
aanwezig: een yurt met daaromheen een kudde schapen, een boerenfamilie die de
schapen hoedt, de uitgebreide vlakte en de bergen rondom. Het leven is basaal
met het melken van de yaks en de kaasbereiding. Het zijn daarnaast kleinere
elementen die de sfeer bepalen: het windmolentje dat naast de yurt staat
opgesteld en het boeddhistische dankritueel die men brengt aan de aarde die hen
voedt. In de yurt prijkt een foto van de dalai lama op het altaartje.
De familie bestaat uit een vader en een moeder met twee jonge
dochters en een kleine dreumes, die heen en weer waggelt door de yurt en met
zijn zusjes speelt. De oudste, Nansal, wordt aan het begin van de zomer teruggebracht
door een busje van haar kostschool in de stad. Ze toont haar vader trots de
schriften die ze volgeschreven heeft.
In het begin van de film zijn we al getuige van een
begrafenis van een hond door de vader, gadegeslagen door de dochter die hem
vraagt of het dier als mens geboren zal worden. Het ontwijkende antwoord van de
vader is dat niemand ooit dood gaat. De verandering van hond in mens is niet
groot, ze staan in het herboren worden dichtbij elkaar.
Het drama betreft dode schapen, die door wolven worden
gedood. Nansal vraagt haar vader ernaar maar die geeft een ontwijkend antwoord.
Tegen collega boeren vertelt de man wel over de bedreiging door de wolven en de
zwerfhonden. Daardoor is hun leven onzeker.
Als Nansal mest moet verzamelen vindt ze een jong grappig
hondje in een grot. Ze noemt hem Zochor en is zeer met hem begaan. Haar vader
wil echter dat ze de hond terugbrengt. Het beest zou wolven aantrekken. Nansal verstopt
Zochor tussen de schapen. Haar moeder raadt haar aan in haar overstrekte hand
te bijten. Dat is een goede manier om je te realiseren dat je niet alles kunt
krijgen wat je wilt.
De vader gaat naar de stad om de huiden van de dode schapen
te verkopen. Nansal gaat op een paard met de schapen de bergen in. Het is een
fraai gezicht, zo’n klein meisje op zo’n groot paard met zo’n verantwoordelijke
taak. Zochor gaat mee, maar ergens raakt Nansal hem kwijt. Ze gaat naar hem op
zoek en komt bij een oude oma die haar het verhaal van de gele hond vertelt. Dat
gaat over en rijke dochter die ziek was. Een wijze raadde aan de gele hond weg
te sturen, maar dat wilde men niet. Haar vader verstopte de hond daarom in een
grot. De dochter werd beter. Ze trouwde en de hond werd mogelijk als kind herboren.
De moeder van Nansal naait terwijl haar andere dochter zegt
dat ze met haar vader mee had gewild naar de stad. Ze heeft van Nansal gehoord
dat mensen daar in hun huizen plassen. Als de moeder ziet dat de kudde alleen
naar beneden komt, laat ze de jongere twee kinderen alleen en gaat op zoek naar
haar oudste dochter.
Als ze Nansal bij de oma heeft opgehaald, vraagt Nansal haar
of haar moeder zich iets herinnert van een vroeger leven. De oma had haar gedemonstreerd
dat het net zo moeilijk is om als mens geboren te worden als dat een
rijstkorrel op een breinaald blijft liggen. Dat kunnen alleen kleine kinderen,
antwoordt de moeder. Nansal praatte altijd veel toen ze nog klein was.
Na de terugkomst van de vader, die vertelt dat hij in een
warenhuis zou kunnen werken, wordt opgebroken en verhuizen ze de yurt. De vader
heeft de hond vastgebonden aan een houten paaltje. Nansal ziet dat hij steeds
verder van hen vandaan raakt, een droevig gezicht, maar gelukkig is het nog
niet het eind van de film.
The cave of the yellow
dog kan door de landelijkheid en het fraaie spel van Nansal vaker gezien worden.
De naturelle verfilming is erg fraai en bijzonder, alleen al de kinderen die in het gras liggen
en elkaar vertellen over de figuren die ze in de wolken zien. De oproep om te
gaan stemmen tijdens hun verhuizing doet gekunsteld aan. Aan het eind van de
film wordt dank uitgesproken aan de familie Bathchulung voor hun bijdrage.
Zag deze film jaren geleden in de bioscoop. Herinner me hoe ik met stijgende belangstelling zat te kijken en compleet verrast ervoer dat mij eigenlijk totaal vreemde mensen zo'n geweldig menselijke indruk op mij maakten. En die herinnering komt nu weer helemaal boven. Voor mij een vergelijkbare gevoelsverrassing, toen ik bij mijn studie ontdekte dat de oude eigenlijk nog nooit echt tot me doorgedrongen nomadenverhalen in Genesis een geweldige menselijke indruk op mij gingen maken. joost tibosch sr
BeantwoordenVerwijderen