Over het herstel van ecosystemen
Cameraman en ecoloog John D. Liu filmde in 1995 het
lössplateau in China waar de verwoestijning had toegeslagen door veel te
intensieve landbouw. De gele rivier ook wel Het verdriet van China
genoemd, deed zijn naam eer aan vanwege alle lössgrond die erin wegspoelde.
Zandstormen belemmerden in tijden van droogte het zicht in de steden.
Vergroening werd Johns levensdoel. In de film Hope in a changing climate
toonde hij aan dat het mogelijk is om van het, door erosie onvruchtbaar
geworden, grondgebied weer een groen landschap te maken (zie foto).
Op uitnodiging van prinses Basma Bint Ali van Jordanië, die
zich inzet voor de verbetering van de natuur, is John in wat vroeger wel het
Beloofde land werd genoemd, maar tegenwoordig een kale bedoening is door de
vele schapen en geiten die er graasden. Hij loopt met haar door de botanische
tuin die ze aanlegde met inheemse planten. Basma legt uit dat er drie jaar een
verbod kwam op begrazing en dat daardoor grassen terugkwamen die het water
vasthouden en voor verdere verbeteringen zorgden. Niet de productie maar goed
functionerende ecosystemen zijn van belang voor ons voortbestaan, stelt John.
Het is een denkfout om de ecologie niet mee te nemen in het economisch denken.
In Bolivia wordt woud gekapt en in brand gestoken voor
landbouwgrond. Volgens John kan de biomassa beter naar gebieden met droogte
geëxporteerd worden. Verbranden is vervuilend. Op die manier wordt ook de
onvermijdelijke migratie van arme naar rijke gebieden tegengegaan.
In Ethiopië is het landschap door oorlog en droogte
uitgeput. Door het planten van inheemse struiken en bomen stroomt er inmiddels
weer helder water door een beek. Het bos houdt het water vast. Restauratie van
het landschap is de belangrijkste opdracht in Afrika.
John deelt zijn gegevens met zijn opdrachtgevers. Zo deelde
hij in Jordanië de informatie die hij in Rwanda had verkregen, waar intensieve
landbouw de grond in de Rugezi wetlands uitputte. Door de erosie kregen de
waterkrachtcentrales onvoldoende water om electriciteit voor Kigali te leveren
en moest dieselolie ingevoerd worden. Door de boeren te verhuizen kreeg de
natuur kans zich te herstellen. Inmiddels is de watertoevoer verbeterd.
In de woestijnstad Petra ontmoet John collega Geoff Lawton,
die met permacultuur bezig is. De Australiër zegt dat het niet moeilijk is de
verwoestijning in het gebied tegen te gaan en daardoor zowel een beter
landschap te scheppen als ook de armoedespiraal te doorbreken. Hij oogst in
drie jaar tomaten uit een groentetuin aangelegd op basis van zelfvoorzienende
permacultuur.
Het klinkt allemaal te mooi om waar te zijn. Maar hoe doe je
dat op een overbevolkte aarde? In China moesten twee en een half miljoen mensen
onder protest verhuizen. Bomen kun je niet eten, was hun kritiek. John zegt dat
men ze beter de grond zelf kunnen laten pachten en hen compensatie geven voor
de periode dat ze niets kunnen produceren.
Hier
de Tegenlicht site over Groen goud, met onder andere een chat met John
D. Liu en meer informatie over permacultuur. Deze uitzending werd door de
kijkers als de favoriet van het seizoen 2011-2012 uitgekozen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten