Het monsterverbond van slechte slapers.
Ziggy Klazes van Nieuwe Teisterbant begint de feestelijke
presentatie van Struikelbank, de winnaar van de tweede Haarlemse
debuutprijs, met de opmerking dat er gasten waren die bij het betreden van de
Doelenzaal van de Stadsbibliotheek Haarlem dachten ze op een accountantsfeestje
terechtgekomen waren. Het grote aantal in accountants in de volle zaal heeft
dan ook te maken met de achtergrond van de schrijver. Nadat Ziggy de procedure
nog eens heeft uitgelegd en Henriëtte Adema van de Stadsbibliotheek heeft
bedankt voor haar coördinerende werkzaamheden, mag de prijswinnaar naar voren
komen.
Voormalige accountant Kalkman zegt dat het moeilijk is je
eigen werk te beoordelen en voelt zich daarom gesteund door het oordeel van de
jury. Hij vindt zijn roman nu ook mooier. Hij verwelkomt zijn moeder die,
hoewel hij zelf beseft dat de uitdrukking enigszins wonderlijk is, het zaadje
heeft geplant, vervolgens zijn vriend Felix Rottenberg, die het eerste
exemplaar in ontvangst zal nemen, zijn vrouw Dini en Fred Damen die de stille
kracht achter zijn roman was. Fred is zelf ook met een boek bezig maar zal
helaas niet kunnen meedoen aan de Haarlemse debuutprijs, omdat hij niet in
Haarlem woonachtig is. Ziggy roept dat hij zich wel op een adres kan
inschrijven. Dat kan dan wel bij mij, zegt Sybren gevat.
Struikelbank speelt zich af in een periode van zes
weken in het jaar 2009, gaat over de kredietcrisis en is deels gebaseerd op
ervaring en deels op fantasie. Kalkman heeft zich erover verwonderd dat de
volkswoede tegen banken, maar vooral tegen toezichthouders en professoren is
uitgebleven, maar noemt niet de Occupy beweging die toch even heel hard aan de
bel heeft getrokken. Het spannende verhaal staat voor hem op de voorgrond. Hij
verwijst naar de lezing Het raadsel van de verstaanbaarheid van jurylid
P.F.Thomése die stelt dat het aantal verkochte boeken tegenwoordig als bewijs
geldt voor de kwaliteit. Hoewel Thomése zich daarover kritisch uitlaat, is de
stelling voor Kalkman een oproep aan de aanwezigen om die toch vooral waar te
maken.
Felix Rottenberg neemt het eerste exemplaar in ontvangst.
Hij is verheugd de moeder van Sybren op de eerste rij te zien zitten, verwelkomt
alle accountants en prijst de bibliotheken voor hun goede werk. Zijn
vriendschap met Sybren kende veel lagen en fasen. Toen Felix ooit in het
ziekenhuis lag, schreef Sybren hem dat de vader van Felix en zijn moeder op
dezelfde school gezeten hadden en dat hij haar aantrekkelijk vond, hetgeen de
moeder van Sybren overigens meteen weerspreekt. De eerste ontmoeting kwam tot
stand toen Rottenberg De Populier overnam van Huub Oosterhuis en Sybren als
accountant hem op de hoogte bracht van de financiële toestand. Hij was elegant
door zijn zachte praten en persoonlijke toon, een ambachtsman en raadgever.
Later bij KPMG werd Sybren geassisteerd door ene Botteman die zo in de roman
Karakter van Bordewijk zou passen. Met potlood en gum maakte hij andere rangschikkingen
als dat nodig was.
Struikelbank is een roman en een detective ineen, met
een mooie beeldtaal, zonder overdreven beeldspraak en men verdrinkt er niet in.
De zachtaardigheid van Sybren komt naar voren maar ook diens vlijmscherpe
observaties. De verwondering en de fantasie komen steeds verrassend om de hoek
kijken. Sybren bewondert de Italiaanse schrijver Gadda (1893-1973). Het motto
van Struikelbank is ook aan hem ontleend. Onvoorziene rampen komen niet over
ons, ze staan in een context.
In Struikelbank wordt het moderne kapitalisme onder
de loep genomen. Kalkman zag het in de loop der jaren veranderen in een
casino-kapitalisme. Rottenberg spreekt van een monsterverbond van slechte
slapers, mensen die iets te verbergen hadden. Net als Kalkman verbaasde hem het
gebrek aan volkswoede over de financiële wereld na het gesol met klanten,
terwijl er toch duidelijke wetenschappelijke signalen waren, zoals van John
Gray, dat er iets mis ging. Hij vindt het belangrijk om de moed te hebben tegen
de stroom in te zwemmen, de eigen intuïtie te volgen en bondgenoten te zoeken.
Rottenberg noemt nog de bizarre moord in het Theepaviljoen in het Vondelpark
als mogelijk onderwerp voor een nieuw boek van Kalkman.
Vervolgens leest Kalkman een fraai fragment voor uit het
begin van Struikelbank waarin de gepensioneerde accountant Rob van Dam
nog iets probeert te redden na de zelfmoord van een slachtoffer van financiële
producten. Hij bezoekt een drukke Amsterdamse kroeg en voert een hilarisch
gesprek met kroegbaas Ton.
Lotte Sluyzer overhandigt Kalkman het eerste pakket van zijn
boeken. Ze vertelt dat de bibliotheek het schrijven en lezen wil stimuleren en
dat er een digitale website in de maak is waarop debutanten hun werk kunnen
plaatsen. Die krijgt zelfs misschien landelijke navolging.
Ziggy Klazes geeft vervolgens de aftrap voor de derde
Haarlemse debuutprijs. Het reglement is straks te vinden op de website van
Nieuwe Teisterbant. De jury zal bestaan uit schrijfster Anne Gine Goemans,
veilingmeester in manuscripten Bubb Kuyper (en oud leraar Nederlands rs), Rob
Luckerhof van Kennemer Boekhandel en Sybren Kalkman. Op grond van de vorige
edities verwacht Ziggy 23 manuscripten binnen te krijgen.
Struikelbank is te koop in de boekwinkels in Haarlem
en omgeving en ook te leen in de Bibliotheek Haarlem en omstreken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten