Bijzondere dag uit het leven van een problematisch gezin
Zoals we al konden horen in de documentaire van Nancy
Buirski uit 2015, werkt Sidney Lumet graag in kleine ruimtes en zijn
gezinsrelaties voor hem de bron van het drama. In Long day’s journey into night zijn de voorwaarden daarvoor vervuld.
De film is gebaseerd op een toneelstuk van de vermaarde Amerikaanse schrijver
Eugene O’Neill die in 1953 op 65-jarige leeftijd in Boston overleed en, vanwege
het autobiografische karakter ervan, niet wilde dat het stuk tijdens zijn leven
werd gespeeld. Het werd vorig jaar nog weer als film uitgebracht onder regie
van David Horn met Jane Kacamarek als de hoofdpersoon Mary. Ik ken deze
uitvoering niet maar het zou me verbazen als ze Katherine Hepburn in de
filmversie uit 1962 overvleugelt.
De onderhuidse spanning spat in alle scènes van het scherm
gedurende bijna drie uur, waarin we steeds verschillende leden van het gezin
Tyrone zien, bestaande uit vader James, moeder Mary en de zoons Jamie en Edmund,
respectievelijk een acteur en een schrijver. De bijzondere dag uit het leven van
het gezin speelt zich af in 1912 in een zomerhuis aan zee dat niet al te luxe
is. Dat heeft te maken met de zuinigheid van James, een gewezen acteur. De film
begint met een scène van James en Mary op het balkon, terwijl de mist weer
weggetrokken is. Zij verwijt hem dat hij zo verschrikkelijk snurkt, als was hij
een misthoorn.
Mary probeert zoveel mogelijk vol te houden dat alles zijn
gewone gang gaat, maar ze kan niet voorkomen dat ze door de andere leden van
het gezin gewantrouwd wordt. Men vreest dat ze straks weer in het sanatorium
terecht komt waar ze eerder vanwege haar morfine verslaving opgenomen was. Mary
van haar kant vreest dat haar jongste zoon straks in zo’n sanatorium belandt
vanwege de tuberculose. Op de dag waarop de film zich afspeelt heeft Edmund een
afspraak met de dokter en zijn oudere broer Jamie vergezelt hem daarbij.
Een van de vele conflicten in het gezin gaat over de dokter Hardy
die volgens Jamie onbekwaam is, hetgeen door zijn moeder wordt bevestigd. Jamie
verwijt zijn vader dat hij geen geld heeft uitgetrokken om een betere dokter te
nemen, maar zijn geld heeft ingezet om, ten nadele van zijn toneelcarrière, er
alleen maar meer geld mee te maken.
James aan de andere kant is weer boos op Jamie dat hij zijn
leven vergalt met drank en vrouwen. Hijzelf is een rechtgeaarde katholiek afkomstig
uit Ierland, die een mogelijke non aan de haak geslagen heeft, al heeft hij
zijn vrouw nooit gegeven wat zij had gewild: een thuis.
Behalve het uitvechten van conflicten in wisselende
verhoudingen is er ook een sterke loyaliteit onder de gezinsleden. Dat maakt
dat de sfeer in het gezin als in een flipperkast heen en weer schiet tussen
liefde en haat, woede en tederheid. Vooral Mary blinkt hierin uit. In een monoloog
horen we dat ze de weg kwijt is geraakt na het verzoek om in het klooster
opgenomen te mogen worden en het antwoord dat ze eerst maar eens een paar jaar
moest gaan leven en dan eventueel terugkomen. Ze legt ook uit wanneer het
precies mis ging in het leven.
In dit gezelschap van acteurs en schrijvers kan, naast de
whisky en de morfine, ook Shakespeare niet ongenoemd blijven. Het is een vreugd
dat de mannen tussendoor en als dat zo uitkomt regelmatig een strofe van de
Engelse schrijver citeren. Heerlijk al die cultuur!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten