Bert en Bart redden de wereld, Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer

Veel actie en frisse fantasie in kinderboekenweekgeschenk.

Onlangs las ik een interview met Liesbeth Jongkind, celbiologe en schrijfster van het kinderboek Hobbel, Karel en Co, waarin zij stelt dat er geen principieel onderscheid bestaat tussen  jeugd- of volwassenenliteratuur. Natuurlijk is de tragiek van het kind een andere dan die van de volwassene, maar wij hebben allemaal te maken met het menselijk tekort. 

Een van de kinderboekenschrijvers die dat met veel gevoel beschrijft is Guus Kuijer. Het nieuwe boekje van Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer, een geschenk van het CPNB ter gelegenheid van de Kinderboekenweek 2011 die onder het motto Superhelden gisteravond van start is gegaan, doet aan hem denken. Het is van eenzelfde frisheid en directheid als de Madelief-serie bijvoorbeeld.

In Bert en Bart redden de wereld hebben de jongens een gootsteenplopper en een oude stofzuigerbuis gevonden waarmee ze heerlijk kunnen schieten. Hun moeder, de hippieachtige Viola Lentelied, is het daarmee helemaal niet eens. Ze wil dat ze lief doen en neemt de wapens in beslag. Pas als ze tonen dat ze lief zijn, krijgen ze hun wapens terug. Dat is nog niet zo gemakkelijk. Ze moeten bijvoorbeeld vol overgave bomen omhelzen. Het buurmeisje Felicity slaat ze gade en dat vinden de jongens helemaal niet leuk. Nog erger is het dat Felicity ook wel met hen wil oefenen.

Verrassend is de landing van de Zurghs, buitenaardse wezens, die een pauzezapper introduceren waarmee mensen voor kortere of langere tijd in de pauzestand gezet kunnen worden. Ook het ‘doen alsof’ wordt in het verhaal naar voren gehaald, een verkapte aansporing om de fantasie te gebruiken in plaats van de ongenoegens in de werkelijkheid te botvieren.

Het boekje zit vol grapjes. Het begint er al mee dat de jongens zich moeten voorstellen maar achter een haag verborgen zitten, zodat de presentatie dan maar overgeslagen wordt.

Op het eind wordt het credo van de moeder op de hak genomen. Ze had zelf al gezegd dat lief doen voor haar belangrijker is dan eerlijk zijn, maar na een actie vraagt Bert haar of het eigenlijk wel lief was wat ze gedaan heeft. Daarop wordt verder geen commentaar meer gegeven. Daar mag de lezer zelf het antwoord op geven.

In een interview in Trouw op 5 oktober 2011 zegt Veldkamp dat kinderboeken vaak te lievig zijn en dat hij veel actie in het boek wilde om jongens aan te trekken die vaak minder dan meisjes lezen. Dat is hem prima gelukt. Hij heeft het boekje niet bedoeld om kritiek te leveren op de verjuffing van het onderwijs en ook niet op stereotype vrouwelijke opvattingen. Donald Duck en Roald Dahl zijn zijn inspiratiebronnen. Hoogstens hoopt hij dat vaders ook eens een boek uitzoeken en dan tot een andere keuze komen dan de moeders.

Hierbij de trailer van Bert en Bart redden de wereld.

Behalve dit kinderboekenweekgeschenk brengen Veldkamp en De Boer, die al lange tijd samenwerken, ook een feuilleton op

http://bertenbartavonturen.blogspot.com . Onder de titel Bert en Bart redden de bibliotheek gaan de jongens proberen de regering te verslaan. Vandaag is het eerste deel. Ik ben benieuwd hoe ze het gaan aanpakken, maar ik vind ze bij voorbaat superhelden, die echt dapper durven zijn.

aangepast 6 oktober 2011 om 7:41 uur