Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 9 april 2015

Theaterrecensie: Othello, Toneelhuis, Toneelschuur, 8 april 2015



Wonderschone beelden van een noodlottige liefdesverhouding

Met Othello zet regisseur Mokhallad Rasem zich, na Romeo en Julia en Hamlet, aan een derde bewerking van een toneelstuk van Shakespeare en het resultaat mag er zijn. De vrije interpretatie van de klassieke tragedie met een rijkdom aan beelden en mooie muziek, onder andere van Jacques Brel, brengt vrijheid en ruimte voor eigen interpretatie, ook bij de toeschouwer.

De witte doeken over objecten in het donker doen denken aan lakens over dure meubels in een verlaten villa. De videoprojectie die daarop getoond wordt, gaat inderdaad een verlaten huis in, maar wordt onheilspellender naarmate die naar beneden in de kelders gaat. Een verontrustend begin van een noodlotsdrama over de liefdesverhouding tussen Othello en Desdemona, dat vervolgd wordt met het weemoedige Feelings van Nina Simone en Jago die met veel cynisme een waardepapier vernietigt en al zinspeelt op de wig die hij tussen de geliefden drijft.

Anders dan in een meer getrouwe versie van Othello, zoals bijvoorbeeld die van Toneelgroep Amsterdam in 2003 met een zwartgeschminkte Hans Kesting, is de Othello van Mokhallad Rasem blank. Hij zingt, terwijl hij zichzelf op de gitaar begeleidt, een komisch en tegendraads lied waarin nee het nieuwe ja is en verontschuldigt zich vervolgens dat hij niet aan de verwachtingen voldoet. Hierna volgt een tirade over de vermeende superioriteit van het blanke ras, dat niet zou kunnen springen. Othello biedt nederig zijn blanke vel aan en gaat voor de liefde, bewapend met gitaren.

Jago praat op hem in. Hoe goed kent hij Desdemona? Weet hij zeker dat hij met haar wil trouwen? Waar komt ze vandaan? Hoe betrouwbaar is ze? Heeft ze wel papieren? Achter zijn vele vragen gaat zijn eigen interesse in Desdemona schuil. Tussendoor kondigt hij haar aan, een verleidelijke zwarte vrouw die zich uitdrukt in een inheemse Afrikaanse taal, eerst liefdevol, daarna heftig en angstig, waarna ze neerzit en met dode ogen de conversatie tussen de twee vrienden volgt. Hoewel Othello boos is op Jago en hem weg wenst, is de twijfel gezaaid en zijn vertrouwen beschadigd. Hij kan geen brug slaan naar een cultuur die er niet is, zegt hij. Mensen zijn en blijven vreemden voor elkaar.

De voorstelling krijgt extra glans door de omgeving waarin het liefdesdrama zich voltrekt. Meteen al als Desdemona als een hebbeding tussen de rotsen ligt die met een fraaie grijze kleurschakering opgeroepen worden, later in een romantisch decor met bomen en bloemen waarin de liefde tussen Othello en Desdemona verbeeld wordt doordat ze elkaar zwart en wit schminken. Het bed, waarop de liefde geconsumeerd werd, houdt het paar nog bijeen terwijl de eerste barsten al in de verhouding optreden. De projecties van de grote onschuldige ogen van Desdemona zijn indringend en zeer toepasselijk. Nergens dringt de esthetiek teveel op de voorgrond.

Behalve de tekst van Shakespeare gebruikte Mokhallad Rasem ook het gedicht Poem about my rights van June Jordan. Haar schrijnende aanklacht over haar bestaan als mens in de verkeerde huid, de verkeerde sekse en op de verkeerde plaats, was wat teveel van het goede. Desdemona is al tragisch genoeg. Haar naam, door haar moeder gegeven, betekent ongeluk. Verder is deze voorstelling in alle opzichten volkomen gelukt. Chapeau!

Othello werd gespeeld door Roy Aernouts, Jago door Filip Jordens en Desdemona (= slecht vertrouwende, terugslag) door Julia Ghysels. De bijgaande foto is van Mokhallad Rasem. Hier het gedicht Poem about my rights van June Jordan. Hier meer informatie op de site van de Toneelschuur, waaronder een trailer van de voorstelling.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten