Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 7 mei 2014

Brieven van Zohra (2012), documentaire van Henna Renfurm en Saskia Vredeveld



Mooi portret van een levendige man met sterke principes

Ahmed Kathadra (rechts op de foto) hield tijdens de begrafenis van Nelson Mandela een indrukwekkende rede. Samen hadden ze gevangen gezeten op Robbeneiland. Hij was de jongste van de acht opgepakte leiders van het ANC, waaronder Nelson Mandela en Walter Sisulu en werd aangesproken door zijn bijnaam Kathy. In de documentaire, die begint met een uitspraak van Mandela dat al hun verhalen met elkaar verweven en samen een totaalbeeld vormen, wordt de strijd tegen de apartheid belicht aan de hand van een portret van deze sympathieke man. De titel Brieven van Zohra slaat op de lange briefwisseling die Kathadra met zijn nichtje Zohra voerde.

Ahmed Kathadra (1929) was van Indiase afkomst. Zijn ouders waren naar Zuid Afrika gekomen en hadden een winkeltje in Johannesburg met veel blanke klanten. Tijdens de jeugd van Kathadra nam de apartheid toe. De blanken waren nogal onwetend over de maatschappelijke toestand. Ze vroegen over hun stemkeuze, terwijl niet blanken geen stemrecht hadden. Kathadra kreeg geen toegang tot het onderwijs. Zijn vader regelde daarom thuisonderwijs. Later ging hij op een internaat in Johannesburg. Met pijn in zijn hart zegt hij dat hij zonder ouders is opgevoed. In 1946 zat hij in het eindexamenjaar, maar hij besloot met school te stoppen om zich aan de strijd van het ANC te wijden.

De bedoeling was dat ze zich geweldloos zouden verzetten. Gandhi was hun grote voorbeeld. Een landbezetting in Natal bracht Kathadra in de gevangenis, waar hij alvast wende aan het opgesloten zijn. Na het bloedbad in Sharpville in 1960 besloot men van tactiek te veranderen. Men koos voor de gewapende strijd en ging ondergronds. Kathadra kreeg een Portugese identiteit aangemeten. Tijdens een vergadering werden de acht leiders opgepakt en negentig dagen in Pretoria in afzondering vastgehouden en alvast de dood aangezegd. Tijdens het Rivonia proces in 1964 werd echter bepaald dat ze vanwege sabotage en ondermijning van de staat levenslang kregen. 

De leiders werden na het proces naar Robbeneiland overgebracht. Ze sliepen daar in kleine cellen op de grond en hadden de beschikking over een toiletemmer die ze in de ochtend leegden. Kathadra kreeg een lange broek en brood tijdens het ontbijt omdat Indiërs volgens de apartheidsleer een trede hoger stonden dan de zwarten die in een korte broek rondliepen. Het werk in de steenmijnen was zwaar, maar men was dan, anders dan in de cel, in ieder geval samen. Er circuleert een foto waarop te zien is dat de ANC leiders licht werk te doen kregen, maar die was gemaakt voor de bühne.

Kathadra vertelt dat hij in zijn cel op Robbeneiland door dekens op elkaar te stapelen net uit het raam kon kijken. Dat deed hij dan ook vaak. Wellicht zijn de beelden van de sterke branding dan ook de beelden die Kathadra op het eiland zag. Over de opstand in Soweto hoorden ze pas jaren later. Tijdens een eenmalig bezoek van zijn nichtje Zohra vroeg Kathadra haar om zijn secretaresse te worden.

Zohra was bang dat haar antwoorden niet voldeden maar ze werden door Kathadra juist zeer gewaardeerd. Omdat brieven van Kathadra aan andere ANC leden vaak niet aankwamen, werd ze een intermediair tussen Kathadra en de andere leden. Na zijn vrijlating in 1989 woonde hij tijdelijk bij het gezin van Zohra. Haar vader dacht dat ze wel voorrechten zouden genieten, maar Kathadra was erg principieel en liet zich niet omkopen. Hij was ook zelden thuis en reisde veel. De natie was zijn familie. Zohra vond het verdrietig dat ze hem zo weinig zag

Op het eind zegt Kathadra dat er veel is bereikt op het gebied van gelijkheid en gelijkwaardigheid maar dat er nog steeds veel armoede is en dat er nog een lange weg te gaan is.


Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten