Filmrecensie: Mademoiselle Chambon (2009), Stéphane Brizé

Melancholische sfeer rond verliefdheid metselaar en schooljuf

In Mademoiselle Chambon van de Franse regisseur Stéphane Brizé (Rennes, 1966) draait het om uitgekauwd onderwerp, namelijk de verliefdheid van bouwvakker Jean op een schooljuffrouw met de fraaie naam Véronique Chambon. Zij komt in zijn woonplaats lesgeven aan het zoontje van hem en zijn vrouw Anne-Marie. De ontmoetingen tussen de twee zijn omgeven met de nodige gewetenswroeging die duidelijk genoeg door Brié getoond wordt en de film een zwaarte geeft die er te dik oplegt, maar die desondanks, vanwege de rustige sfeer, de moeite van het kijken waard is.

Brizé begint met een fraai staaltje gezinsleven. Jean en Anne-Marie helpen tijdens een picknick hun zoon met zijn Franse huiswerk. Uitvoerig wordt nagedacht over de functie van het lijdend voorwerp, misschien wel omdat dit ook in figuurlijke betekenis in de film aan de orde komt.

Een rugkwetsuur van Anne-Marie die in een drukkerij werkt, maakt dat Jean zijn zoontje van school haalt en eigenlijk al meteen in de ban komt van juf Chambon, al kan je ook zeggen dat de invaljuf de metselaar voor haar karretje spant, eerst om hem in de klas te laten vertellen over het beroep van metselaar, daarna om een reparatie in haar huis aan haar tuindeur door hem te laten verrichten. Het is daarbij alsof de verliefdheid hen overvalt en zij zich daarmee niet goed raad weten. Als Jean klaar is met de reparatie en de juf roept, ziet hij door een kier in de slaapkamerdeur dat ze op bed in slaap gevallen is, hetgeen misschien bij hem seksuele gevoelens opwekt, maar die hij niet uit. Hij loopt rond in haar huis, ziet een foto waarop ze viool speelt en vraagt haar een bepaald stuk te spelen dat hij op de televisie gezien heeft. Omdat de juf twijfelt, stelt hij voor dat ze het stuk met haar rug naar hem toe speelt.

De muziek is een verbindende schakel in hun verhouding. Jean is zo onder de indruk van het stuk dat hij de juf vraagt of zij die opname ook in huis heeft en of hij die kan lenen. Ze laat hem het stuk horen, hetgeen zachte gevoelens van ontroering en liefde bij beiden oproept, waar ze vervolgens niet zo gek veel mee kunnen. Jean is geen beroerde kerel want hij zorgt voor zijn oude vader, maar raakt toch in conflict met zijn vrouw en krijgt ruzie op zijn werk. Hij is zo overstuur dat hij de troffel in een bak cement werpt en zich afvraagt wat hem in godsnaam te doen staat.

Hij krijgt de juf zover dat ze zelfs een stuk op viool speelt op de verjaardag van zijn vader. Hij laat haar zelfs weten dat Anne-Marie weer zwanger is en zal de laatste zijn om het gezinsleven in de war te schoppen, maar toch komt, net als de juf, tenslotte voor de beslissing te staan welke keuze hij in het leven moet nemen. 

In Mademoiselle Chambon hernieuwen we de kennismaking met Vincent Lindon (1959) in de rol van de harkerige metselaar Jean, die in de ban raakt van de schichtige juf Chambon (Sandrine Kiberlain). Het bijzondere is dat de twee tot 2008 met elkaar getrouwd waren, dus misschien speelden de scheidingsperikelen nog wel door in deze film. Lindon was in hetzelfde jaar als waarin Mademoiselle Chambon uitkwam, te zien in Welcome van Philip Lioret en vier jaar later in Les salauds (2013) van Claire Denis.

Hier de trailer met Engelse ondertiteling, die begint met de mokerslagen die Jean uitdeelt, hier mijn bespreking van Les salauds, hier die van Welcome.