Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 12 juni 2012

Winnaar Bob den Uylprijs 2012, VPRO-boeken, 3 juni 2012


De menselijke kant van een onoplosbaar conflict

Frans Timmermans, voorzitter van de jury, leest voor waarom Grillroom Jerusalem van P.F. Thomése de Bob den Uyl-prijs, een initiatief van de VPRO voor het beste reisboek, in de wacht heeft gesleept. Thomése komt meteen achter de coulissen vandaan waar zich ook de andere genomineerden bevinden. Dat is wel eens anders geweest, zegt Wim Brands met enige trots.

Thomése is vooral blij omdat hij geen reiziger is én omdat hij Bob den Uyl heeft gekend. Hij vertelt dat hij eens voor de angstige en veel rokende Den Uyl een slof sigaretten kocht omdat de schrijver de tabakszaak niet in durfde.

Brands vraagt Timmermans naar diens favoriete reisboek. Hij heeft er veel maar werd door Brands Among the believers van V.S. Naipaul opgedrongen, dat een permanente zoektocht is naar het eigen ik. Met een soort lego bouwstenen construeert Naipaul zichzelf.

Thomése komt uit op Homage to Catalonia van George Orwell, over zijn ervaringen tijdens de Spaanse burgeroorlog die een knauw waren voor zijn trotzkistische ideeën. Zijn hooggestemde ideeën werden teniet gedaan bij het zien van al die buitenlandse rotzakken, die daar vochten.

Timmermans memoreert dat Sartre en Gide tot heel andere conclusies kwamen na een reis door de Sovjet Unie in de jaren dertig. Sartre bleef geloven in het communisme, Gide zag een boevenbende.

Thomése zegt dat een schrijver een zekere naiviteit nodig heeft om onbevooroordeeld te kunnen kijken.
Timmermans vindt dat Thomése daarin heel goed geslaagd met de neerslag van zijn reiservaringen in Israël in 2010 samen met enkele andere schrijvers op uitnodiging van het UCP, United Civilians for Peace, dat een dwarse blik op het vastgelopen conflict wil bevorderen en mensen uit hun stellingen wil krijgen. Het boek zette hem op het verkeerde been.

Volgens Thomése is het conflict pas interessant waar het over de mensen zelf gaat. Iedereen in zijn groep was geshockeerd. Anders dan een schoolreisje naar Bethlehem in de kersttijd werden ze geconfronteerd met landje pik praktijken van zionisten in Oost- Jerusalem, waardoor Palestijnen vogelvrij worden verklaard. Volgens hem wordt een goede kijk op het conflict verhinderd omdat we in termen van oplossingen denken voor iets dat niet oplosbaar is.

Timmermans beaamt dat ook Palestijnen minder in een twee staten oplossing zien. De tragiek is dat niemand het voor hen opneemt, ook de Egyptenaren niet. Een uittocht bij Gaza blijft uit.

Grillroom Jeruzalem wordt volgens Thomése heel verschillend gelezen. Sommigen zien er steun in voor Israël, anderen voor de Palestijnse zaak.
Timmermans vindt het frustrerend partij te moeten kiezen. Meningsvorming is niet mogelijk. Iedereen heeft een vastgeroeste mening. Het is van belang om een sterke overtuiging te toetsen aan de feiten, zoals George Orwell deed of André Gide.

Thomése voelt zich steeds minder een reiziger, herkauwt liever achter zijn bureau, al deed hij wel research voor zijn nieuwe boek in Shanghai, zegt hij als een leerling tegen meester Wim. Timmermans spreekt van de spanning tussen Fernweh en heimwee.

Thomése kijkt anders tegen het conflict aan sinds hij er geweest is. Hij leest de krantenartikelen met andere ogen. Het probleem is toegankelijker geworden.

Brands heeft naar aanleiding van Grillroom een theorie bedacht over de aard van het conflict. Hij refereert aan het essay van Anton Blok Narcisme van de kleine verschillen, waarbij de verschillen tussen vergelijkbare groepen enorm uitvergroot worden, zoals tussen Katwijkers en Noordwijkers.

Timmermans zegt dat het probleem bij de fanatieke kolonisten ligt, die tien procent van de bevolking uitmaken. De regering zou afstand van hen moeten nemen.

Thomése zegt dat buitenstaanders door het conflict worden aangetrokken zoals vliegen op de stroop. Hij zou nog wel eens terug willen. De sfeer is er beklemmend maar je hebt er nooit a dull moment.
   
Hier meer over de Bob den Uyl prijs 2012, hier mijn recensie van Duivelsmuziek. Hier een boeiende blog van Fleur Maas over de ideeën van Anton Blok.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten