Twee Haagse rechter-commissarissen, Mariëtte Moussault en Aldo Kuijer moeten op grond van vaak tegenstrijdige informatie en onder een grote tijdsdruk beoordelen of verdachten, zoals de officier van justitie wil, vastgezet moeten worden omdat ze een gevaar zijn voor de openbare orde, dan wel dat de zaak wordt geschorst en dat ze de tijd tot de rechtszaak thuis mogen doorbrengen. Meer nog dan in Het oordeel (zie dit blog 30 april j.l.) is een grote besluitvaardigheid vereist. De verdachten zijn vaak afkomstig uit de onderkant van de samenleving, komen slecht uit hun woorden en proberen soms de rechter-commissaris om de tuin te leiden.
Deze documentaire van Jan Katsma die in 2009 tijdens de Idfa onder de titel Suspect and in custody werd vertoond en onlangs zijn televisiepremière beleefde, is onder uniek omdat we in Nederland dit soort beelden voor het eerst te zien krijgen.
De rechters-commissarissen herhalen aan het begin van de zitting dat de verdachte, bijgestaan door een raadsman die soms ook na het beraad om zijn opinie wordt gevraagd, niets hoeft te zeggen.
De eerste, nogal potige, jongeman die tegenover Moussault plaatsneemt, heeft zich misdragen in een supermarkt en het personeel bedreigd omdat hij niet werd geholpen. Hij is daar nog boos over. Hij heeft al een strafblad met doodslag en is bang om iemand weer fysiek te bejegenen. De zaak wordt geschorst maar hij moet zich melden bij de reclassering en mag zich niet in de buurt van de supermarkt ophouden.
Een tweede jongeman heeft een bom tot ontploffing gebracht waardoor een ander zwaar letsel heeft opgelopen. Terugkijkend ziet hij in dat hij verkeerd heeft gehandeld. De zaak wordt geschorst.
Een man wordt verdacht van diefstal van een fiets en een mobieltje. Hij zegt zelf dat hij zijn fiets aan het repareren was en zelf niet weet hoe het mobieltje in de fietstas terecht is gekomen. De raadsman zegt dat niet bewezen is dat de man gestolen heeft, maar de rechter acht de verdenking sterk en houdt de man vast.
Een man wordt verdacht van mishandeling van zijn moeder. Hij zegt dat ze dronken was en dat hij haar wegduwde, hardhandig, dat wel. Hij vindt dat er iets moet gebeuren want zijn moeder glijdt af, maar de raadsman maant hem tot zwijgen en de rechter laat hem gaan op voorwaarde dat hij geen contact zoekt met zijn moeder.
Een verslaafde aan heroïne en cocaïne van achterin de veertig is uit zijn dak gegaan en heeft een jonge buurvrouw bedreigd. Hij is eerder veroordeeld voor diefstal maar heeft daarbij nooit geweld gebruikt. Volgens het rapport van de psychiater is hij detentiegeschikt. Op voorwaarde dat hij geen contact heeft met de buren mag hij gaan, maar als er iets voorvalt, moet hij zitten, zonder pardon.
Moussault zit net als Kuijer, niet alleen achter het bureau, maar bezoekt ook een woning waarin een verkrachter vermoord is door een vriend van de vriendin. Ze doet verder een schietoefening met verschillende wapens, bezoekt een lezing van een narcotica-rechercheur en doet mee met een inval in een wietkwekerij. Kuijer gaat naar iemand in een cel die niet wil praten en neemt zelf plaats in een lege cel om te ervaren hoe dat is.
Het zijn boeiende inkijkjes in levens die niet gemakkelijk zijn en waarbij veel psychisch leed komt kijken. Het is dapper dat de verdachten zich zo laten zien. Ook de man die in Alphen aan de Rijn mensen in een winkelcentrum doodschoot had suïcidale neigingen. Het is in ieders belang om de onderkant van de samenleving te versterken en de geestelijke gezondheid te bevorderen, stelde ik na afloop vast.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten