Het interview, dat wellicht deels door taalproblemen nogal moeizaam verliep en dat ik toch, vanwege het belang ervan met enige vrijheid op hoofdpunten samenvat, werd rechtstreekse uitzonden vanuit de Oba en vond plaats in het kader van de Nacht van de Europese literatuur, die in meerdere landen op hetzelfde tijdstip werd gehouden. Tevens werd daarin de shortlist van de Europese Literatuurpriis bekend gemaakt, bestaande uit de volgende titels:
· Laurent Binet, HhhH
· Jens Christian Grøndahl, Dat weet je niet
· David Mitchell, De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet (zie voor een recensie mijn blog van 25 januari j.l.)
· Marie NDiaye, Drie sterke vrouwen,
· Jáchym Topol, De werkplaats van de duivel
Zie verder: http://www.groene.nl/commentaar/2011-05-12/nieuws-prijzen-shortlist-europese-literatuurprijs
Van de joods-Hongaarse schrijver Konrád is een maand geleden een nieuw boek uitgekomen, dat vertaald is als Slingerbeweging. Het is geschreven in de ik-vorm en meer nog dan zijn andere boeken een autobiografisch verslag van Konráds leven. Het bevat herinneringen aan een luxueuze jeugd, dat daarna een leven werd met veel ellende. Het gezin ontkwam aan deportatie door de nazi’s door een ambtenaar om te kopen en ook onder het communisme werd het Konrád niet gemakkelijk gemaakt. Zijn boeken werden in de ban gedaan en konden pas in 1988 gepubliceerd worden.
De eerste fascinerende bladzijden van Slingerbeweging zijn te lezen op de site van Athenaeum: http://www.athenaeum.nl/boek-van-de-nacht/gyorgy-konrad-slingerbeweging
Jeroen van Kan begint het interview met de provocerende vraag of Konrád wellicht religieus is geworden. Konrád had namelijk eerder beweerd dat God niet van romans hield en Slingerbeweging is geen roman.
Konrád begrijpt hem misschien niet goed want hij antwoordt wat zijdelings dat God in de literatuur voorkomt, namelijk als een persoon in de bijbel, waarop Van Kan concludeert dat de wereld zijn roman is. Konrád beaamt dat maar zegt dat het niet gemakkelijk was om de wereld in zes dagen te scheppen.
Van Kan omschrijft het werk van Konrád als een georganiseerde droom.
Volgens Konrád is een mens een reservoir aan herinneringen, waarin allerlei conflicten samenkomen. Hij schrijft elke dag tot hij moe is en ziet de volgende dag wel wat het betekent. Literatuur is het bewaren van het herinneringen tegen de dood en de vergetelheid. Hij is het aan de doden verplicht om de herinnering levend te houden. Konrád zegt dat, naarmate men ouder wordt, het onderscheid tussen droom en werkelijkheid steeds geringer wordt.
Van Kan vraagt of zijn stijl meer in de richting van een epigram veranderd is.
Konrád zegt dat een goede lezer van de ene gedachte naar de andere springt. Dat vereist wel een net zo grote gevoeligheid en nieuwsgierigheid als van de schrijver.
Van Kan vraagt of dit zijn laatste boek over dit onderwerp is.
Konrad zegt dat hij zich steeds vernieuwt. Hij verklaart dit door steeds terug te gaan naar zijn oorspronkelijke ervaringen. Door zijn eigen geest diepgaand te onderzoeken komen er nieuwe herinneringen boven. Het is hetzelfde als met het lezen van een goed boek. Bij herlezing biedt dat steeds nieuwe gezichtspunten. Dat komt omdat men zelf weer veranderd is sinds de laatste keer dat men het boek las. Hij schrijft elke dag omdat het een goede oefening is.
Van Kan vraagt hoe belangrijk het is om naar waarheid te schrijven.
Konrád zegt dat het een noodzakelijkheid is, een morele verplichting. Soms wordt het wel eens een kwelling, maar anderen kwellen zich in sportscholen en brengen geen boeken voort. Hij stopt met schrijven als het teveel wordt en gaat de volgende dag weer verder. Mensen die zich niets zeggen te herinneren van hun leven zijn lui.
Van Kan vraagt tenslotte of hij een Europees schrijver is. Voor een deel wel zegt Konrád. Een ander deel is Hongaars. Een Europeaan zal meer van zijn werk begrijpen dan een Australiër.
Geïnteresseerden kunnen het hele interview beluisteren op:
http://programma.vpro.nl/deavonden/afleveringen/2011/05/11052011.html
aangepast: 22 mei 2011 8:47 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten