De familie van de stervende wiskundige Adam Godley komt bijeen om hem in zijn laatste dagen in Huize Arden bij te staan. Adams veel jongere en tweede vrouw Ursula is een alcoholiste. De dertigjarige zoon uit de tweede leg, zoals Adam dat noemde, en die ook Adam heet, is aangekomen met zijn mooie vrouw Helen, een actrice. De negentienjarige en nogal labiele dochter Petra is in afwachting van haar hooghartige vriend Roddy, die per trein zal arriveren. Behalve de familieleden lopen er nog huishoudster Ivy en tuinman Duffy rond, die iets met elkaar hebben en later komt ook nog een mystery guest opdraven, Benny Grace, die door de familie als persona non grata wordt beschouwd en die eigenlijk van boven komt, net als de goden Hermes en diens vader Zeus. De laatste verschalkt graag een mooi meisje en zijn oog heeft laten vallen op Helen. Op de vroege ochtend, als de jonge Adam al uit bed is om zich in een veel te kleine pyjama met zijn zus Petra te onderhouden, bedrijft Zeus de liefde met Helen, voorwendend dat hij de jonge Adam is.
De goden die op de Olympus zetelen, hebben het lot van de mensen in handen, maar kunnen zelf niet sterven, hoe graag ze dat ook zouden willen. Ze kunnen zich wel materialiseren als mensen en spelen een spelletje met de verwarring daarover. De mensen zijn zich niet bewust van de machinaties, maar voelen zich ook geen meester over zichzelf. Helen ervaart bijvoorbeeld een licht dat achter het gewone licht op het platteland schijnt. De gasten leiden allen aan een vorm van depersonalisatie en gaan ijlend door het leven. De oude Adam heeft met de Brahma hypothese het religieuze bedrog ontmaskerd. Hij is zich ervan bewust dat het onderscheidende denken een scheiding heeft veroorzaakt in het beleven. Hij realiseerde zich dat toen hij zich afvroeg waar een riviermond ophoudt en de rivier begint. Petra aard naar haar vader en is geïnteresseerd in het onderwerp waar hij zich bezig hield, namelijk oneindigheid. De vraag waar het lang om cirkelt is waarom die Benny daar eigenlijk is.
Behalve de bijzondere constructie is de stijl van Banville bijzonder. Hij schrijft zorgvuldig, op een manier die klassiek genoemd mag worden en met een Engelse distantie die bijvoorbeeld ook in de boeken van Virginia Woolf te vinden is. Hij herneemt zich regelmatig, vertelt niets maar laat alles zien en toont scènes vanuit verschillende perspectieven: vanuit de hond des huizes, de familieleden of vanuit de stervende Adam, een gezichtspunt dat soms samenvalt met die van Hermes. Deze laatste heeft behalve als god ook als alwetende verteller veel kansen om het verhaal te regisseren.
De onsterfelijken is een ode aan de verbeelding en mooie vergelijkingen, zoals over bergtoppen die elkaar ruw opzij proberen te duwen. Het boek is gelijkertijd ook heel aards en zintuiglijk. Om de huishoudster Ivy hangt bijvoorbeeld een lichte geur van rozen en afwaswater. De schaduwkant van de verheven stijl is dat het verhaal soms daardoor wat stil komt te liggen, dat er te weinig beweging in zit. Misschien dat de schoonheid te veel op de spits wordt gedreven. De onsterfelijken is daarmee minder toegankelijk dan De zee, waarmee hij in 2005 de Man Booker prijs won, maar nog altijd een glinsterend juweel, mooi vertaald door Arie Storm.
Fijne recensie, boek op het lijstje!
BeantwoordenVerwijderen