Bij binnenkomst in de grote zaal van het Nieuwe de la Mar wordt men meteen betrokken bij de familie, die - met ieder die daar bij hoort - ongedwongen rond een grote tafel zit. Die bevindt zich in het woonhuis van het, aan een meer gelegen, landgoed van de oude staatsraad Sorin. Titus Muizelaar, die de rol van dokter zal vervullen moet af en toe hartelijk lachen om een opmerking van dees of geen, een jong acteur zwaait naar bekenden in het publiek en steekt zijn duim op alsof hij hen succes wenst met de voorstelling, anderen zijn bezig met de bak waaruit als overgang van het derde naar het vierde bedrijf esdoornzaden o.i.d uit de lucht tikkend op de vloer zullen vallen om de barre winter aan te geven. Het oogt rommelig maar levendig. In die licht verveelde - misschien moet je zeggen plattelands- sfeer voelt de toeschouwer iets tot ontbranding komen.
Van het ene en andere moment gaan de zaallichten uit en is iedereen verdwenen, op een jonge onderwijzer na die in het gevlei probeert te komen van een in zwart geklede jonge vrouw (rechts op de foto) , die aan de tafel is overgebleven. Die vrouw, Masja, de dochter van de rentmeester, heeft haar zinnen echter gezet op Kostja, de zoon van de gevierde actrice Arkadina (tweede van links) die samen met haar geliefde, een beroemd schrijver Trigorin, de zomer op het landgoed van haar oudere broer Sorin (geheel links) doorbrengt.
Dit begin is tekenend voor de vele moeilijke liefdesverhoudingen in de familie en wat eraan hangt. De onbereikbare liefde is de grote gangmaker. Het meest treffend komt die tot uiting in de figuur van de lieftallige blondine Nina (tweede van rechts) die vrij als een meeuw op een naburig landgoed woont en optreedt in een experimenteel toneelstuk van Kostja dat voor de familie aan het meer wordt opgevoerd. Omdat zijn moeder en Trigorin de draak ermee steken, vlucht Kostja weg.
Kostja heeft een oogje op Nina en doodt zelfs een meeuw voor haar om zijn ernst kracht bij te zetten, maar Nina is begeesterd door Trigorin. Nina vraagt hem in een persoonlijk gesprek hoe het is om beroemd te zijn. Trigorin zegt dat het een dwangneurose is om altijd maar te moeten schrijven maar Nina zou er alles voor over hebben om beroemd te zijn. Trigorin is weg van het jonge frisse blaadje en zegt dat hij graag in haar huid zou kruipen om te ervaren hoe dat is. Hij zou daartoe het liefst langer op het landgoed blijven, maar Arkadina wil daar niets van weten, al komt zij daar, halfhartig als ze is, weer op terug als Trigorin haar zin geeft. Trigorin wordt echter verlost van een keuze omdat Nina aan het eind van de zomer besluit ook naar Moskou en bij het toneel te gaan.
In het vierde en laatste bedrijf horen we hoe het haar vergaan is. Ze is zwanger geraakt van Trigorin, het kind is dood gegaan en ze een middelmatig actrice in de provincie geworden. Ze keert in witte kleren terug naar het landgoed, ziet Kostja die vertwijfeld aan een tekst werkt en is duidelijk in de war en zegt verschillende keren dat ze een meeuw is. Ze is nog steeds verliefd op Trigorin, die op dat moment ook weer met Arkandina op het landgoed is omdat haar broer er slecht aan toe is. Nina keert zich af van Kostja, die daarna genoeg heeft van het leven.
Er gebeurt heel veel. Er valt veel te genieten. Bijvoorbeeld als tijdens een samenspraak tussen Nina en Kostja over het experimentele toneelstuk de vrouw van de rentmeester (in het midden van de foto) de glazen volschenkt met wodka en daarbij slokjes neemt uit glazen die ze te vol heeft geschonken. Haar dochter Masja raakt overigens ook aan de drank nadat ze toch maar heeft gekozen voor een leven met de onderwijzer.
Er wordt nagedacht over toneel, vooral door Kostja, die de, door zijn moeder en haar vriend uitgedragen oude vormen, wil vernieuwen.
Er is vaart. Onder andere als de rentmeester in een woedende bui, omdat hij wagens moet reserveren voor de familie terwijl hij die nodig heeft voor de roggeoogst, een zak rogge over de tafel smijt.
Er is humor. De oude Sorin, die zijn leven mislukt ziet omdat hij noch schrijver noch echtgenoot is geworden speelt een prachtrol, net als de dokter die voor elk probleem valeriaan als oplossing roept. Helaas vond de invulling van de rol van Trigorin minder overtuigend. Hij deed me eerder aan een sportschoolhouder denken dan aan een beroemd schrijver, maar verder is het toneelstuk zeer overtuigend.
Dit was nog maar de eerste van drie toneelstukken van Tsjechov die door Gerardjan Rijnders bewerkt en geregisseerd worden en waarbij veel dezelfde acteurs zich, alsof het een familie is, bij hebben aangesloten.
aangepast 5 juni 20:45 uur
aangepast 5 juni 20:45 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten