Deze documentaire is een vervolg op de film Een Taal met een vreemde die Hin in 1998 maakte over schizofrenie. Daarin toonde Wim Maljaars wat dat betekent om met een gespleten geest te leven. Hin hield daarna contact met Maljaars, die ook wel eens in een kliniek werd opgenomen. Hij schrok van het bericht dat Maljaars tien jaar later op 2 september 2008 in een isoleercel in een boterham met pindakaas gestikt was. Hin vroeg zich af of hij Maljaars weer tot leven kon brengen en hoe hij kon leven met zijn dood. Hij zocht mensen op uit diens omgeving en vroeg hen om commentaar bij de eerdere filmbeelden. De moeder van Maljaars spreekt zich openhartig uit, net als vrienden van wie er velen tot de go-club behoren waarvan Maljaars deel uitmaakte, maar ook de psychiater, een case manager en een verpleger komen aan het woord. De documentaire is een persoonlijke verwerking voor Hin.
De filmbeelden uit 1998 tonen een grote, drukke man met lang haar die in een rommelige kamer wilde muziek draait zoals van Einstürzende Neubauten http://www.neubauten.org/ en zelf ook eigen teksten rapt. Maljaars vertelt voor de camera hoe een psychose in zijn werk gaat: dat hij dan bijvoorbeeld vreest dat undercoveragenten zijn vrienden willen vermoorden. Als hij in een spiegeltje kijkt weet hij niet goed wie hij zelf is, maar hij speelt nooit een rol. Hij maakt een duivel van zichzelf, mogelijk omdat dat zijn grootste angst is. Maar we zien hem vooral zwaaiend met zijn lange haren voor de camera, zingend, rappend, zijn ziel uitstortend, bezwerend.
De moeder begrijpt niet hoe hij in de kliniek heeft kunnen sterven.
Vriendin Bayla nam tijdens een crisis het initiatief om de politie te bellen en is achteraf boos dat ze hem heeft laten opnemen. Zij ziet een psychose als een bad trip, waarbij er van alles in het hoofd binnenkomt dat een enorme angst veroorzaakt.
Een buurvrouw zegt dat ze gekopieerde bandjes van Wim in de brievenbus kreeg met punkmuziek waarvan ze dan moest zeggen wat ze ervan vond.
Vriend Harald, die ook de website onderaan dit artikel bijhoudt, wist vaak al van tevoren dat het na een wild concert uit de hand zou lopen.
Case manager Hugo zegt dat het een dilemma is om zo’n concert wel of niet mee te maken.
Een andere vriend kan zich voorstellen dat Wim van de medicijnen af wilde, omdat hij zich mens wilde voelen en ook met go door de medicijnen in zijn creativiteit geremd werd.
Zijn moeder was geen voorstander van stoppen en zijn psychiater, Willem Schermerhorn die zich hem herinnert als een kleurige vogel, probeerde het proces van afbouwen zoveel mogelijk te rekken.
De documentaire geeft een scherp beeld van de strijd die Maljaars met zijn ziekte voerde maar biedt geen duidelijke verklaring voor zijn overlijden. Hin probeert samen met de anderen de toestand in de isoleercel te reconstrueren, waarin Maljaars werd opgesloten omdat hij zich onmogelijk maakte op de afdeling.
Zijn moeder vertelt dat hij haar in de isoleercel nog waarschuwde geen bramen te plukken in de nabijheid van de kerncentrale en dat zij nog grapte dat ze nooit lichtgevend bramen had gezien. Ze zegt dat hij mogelijk begon te schreeuwen omdat hij zich bedreigd voelde. Verpleger Frans is van mening dat men eigenlijk elk half uur met een opgeslotene moet praten, een vriend zegt dat Wim tenslotte tien dagen in de isoleer zat zonder bezoek, de psychiater dat hij volstrekt alleen en hulpeloos moet zijn geweest.
Zijn moeder droomde later dat ze hem op zijn gitaar bezig zag. Ze zag dat hij gelukkig was, net zo gelukkig als op de foto die op zijn doodskist stond, maar of het echt een beslissing is geweest van haar zoon daarover tast de kijker in het duister.
Het Parool berichtte later die maand dat een deel van de top van de kliniek was ontslagen of afgetreden.
Meer over Wim Maljaars, ook met eigen teksten: http://wimmaljaars.nl/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten