Het mannetje dat in een bootje vaart
Voor mijn geestesoog doemt een documentaire op uit de jaren zeventig waarin een getal met een gigantische hoeveelhied nullen achter de komma de grootte aanduidde van het Chinese leger. De beelden van marcherende soldaten die erachter geprojecteerd werden, maakten de angst voor het gele gevaar compleet. Wat is daarvan overgebleven?
In een gesprek met Peter van Ingen legt Kristofer Schipper, die al enige tijd in Fuzhou woont, uit dat hij van zijn Chinese vrienden een toepasselijke naam kreeg. Hij is een overzetter, iemand die tussen culturen pendelt en die ook in Buitenhof goede sier maakt voor de Chinese zaak en cultuur. Hij is in Fuzhou bezig om een westerse bibliotheek op te bouwen en kreeg als dank voor zijn inspanningen een permanente verblijfsvergunning.
Behalve sinoloog is Schipper ook taoist. Hij schreef eerder het boek Tao de levende religie van China (1988) en vertaalde het 439 pagina dikke, gelijknamige boek van Tao meester Zhuang Zi (2007), een verzameling verhalen en filosofieën uit de derde en vierde eeuw voor Christus. Diens werk wordt gezien als één van de pijlers van het taoisme naast de zeer toegankelijke en van onschatbare waarde zijnde Tao te ching. De Chinezen waren aan het begin van de jaartelling al zeer ontwikkeld en hadden een sterk ecologisch bewustzijn. Het hierboven getoonde boek is nog steeds actueel en kent al een negende druk. Een openbaring, zegt Van Ingen, hoewel het taoisme in China verder nogal onzichtbaar is.
Volgens Schipper is de huidige Chinese expansie een goede zaak, zowel voor de Chinezen zelf als voor de wereld. Eindelijk krijgt China weer de plaats die het verdient. Schipper interesseerde zich als veertienjarige jongen al voor de Chinese kunst. Kennen is begrijpen. Hij vindt dat het Nederlandse onderwijs achterloopt, alleen in Leiden en Maastricht wordt Chinees gedoceerd. Daarmee samenhangend is er ook te weinig cultuuroverdracht.
Over de democratie, een heikel onderwerp dat Van Ingen voorzichtig aankaart zonder in te gaan op de laatste Nobelprijswinnaar voor de Vrede, de studentenopstand op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989 en de bezetting van Tibet, zegt Schipper dat China veel kanten kent en dat er in volksgemeenschappen en in tempels democratisch besloten wordt. Hij meent dat er een omwenteling komt in het centralistisch staatsbestel. De Chinese premier hield op 3 oktober j.l. een pleidooi voor meer democratie. Van Ingen vraagt of dat geen afleidingsmanoeuvre was om critici de mond te snoeren, maar dat wijst Schipper van de hand. Democratie is moeilijk te realiseren in een land dat getraumatiseerd is door de vele rampen die het heeft gekend. Ieder, die Wilde Zwanen heeft gelezen zal dat laatste hartstochtelijk beamen.
Schipper bepleit een positieve opstelling ten opzichte van de grote broer en niet, zoals NRC vorige week zaterdag deed, koppen dat de Chinezen greep krijgen op de Rotterdamse haven en de vele Chinezen die er op duiken. Zoiets doet sterk denken aan het gele gevaar van vroeger en is erg tendentieus.
In elke cultuur leeft men met een verwachting, zegt Schipper, die in het gesprek wel erg op de hand van de bestaande Chinese machthebbers leek. Chinezen wensen een lang, vreedzaam en rustig leven, waarin ze graag niet handelen en met vrienden zijn of studeren. Als een ondernemer genoeg verdiend heeft, wijdt hij zich aan de kunst. Daar kan men in Nederland nog iets van opsteken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten