Finkers ontmoet Witteman, een mysticus contra een agnost

Liever dan geluk.

In zijn eenvoudige stulpje in het westen van Duitsland, zoals hij het met zijn gortdroge humor stelde, ontving Finkers eind vorig jaar de randstedelijke journalist Paul Witteman, die na interviews met koninklijke hoogheden en andere bekende Nederlanders als een oude rot op dat gebied mag gelden.

Voor het gesprek werden de verwachtingen gepeild. Paul Witteman meende de persoon van Finkers aan de hand van zijn liedteksten te doorgronden, maar voelde nattigheid toen zijn Mercedes over Twentse wegen zijn doel naderde. Finkers, met zijn aandoenlijke naïveteit, was zich van geen probleem bewust. Hij wil niet meer op de planken staan, maar zijn liedjes laten horen en de daarbij passende clips tonen. De topjournalist was de aangewezen persoon om die te promoten.

Aan de kamertafel, met glazen water voor zich, vraagt Witteman wat Finkers toch bedoelt met zijn uitspraak dat hij de schok van zijn geboorte nooit te boven is gekomen. Finkers legt uit dat hij enerzijds steeds wil vluchten voor het leven maar anderzijds geïmponeerd is door de grootte ervan. Het leven is in ieder geval geen lolletje en maakt veel gedachten bij hem los. Het is bijvoorbeeld akelig om iemand niet te kunnen helpen die depressief is. Hij wordt soms uit zijn gedachtekwel, zoals hij die noemt, gehaald door de blik van een koe. Het gezicht van Witteman verraadt twijfel of hij voor de gek gehouden wordt. Dat geldt ook als de fuchsia ter sprake komt, die naar Finkers is vernoemd. Beroemd zijn is gemakkelijk, zegt de komiek. Door John Lennon te vermoorden wordt men eeuwige roem deelachtig, al zou ikzelf dat anders noemen.

De liedjes, die Finkers voor een groot deel eerder tijdens zijn shows op de planken bracht, lijken soms op die van Wim Sonneveld en de clips maken de teksten op een paradoxale manier minder speciaal. Het is alsof de beeldtaal concurreert met de prachtige woorden.

Finkers wordt, net als zijn overleden vriend Wilmink, bezield door de Middeleeuwen. Hij zou graag naar terugkeren naar een tijd waarin het leven nog echt was. Hij zingt in zijn kapel Gregoriaanse liederen en vindt dat hetzelfde als bidden. Witteman vindt het maar vreemd dat iemand een kapel aan huis heeft, maar Finkers vergelijkt het met een kinderkamer, alleen heeft hij geen kinderen. Het een wat absurde vergelijking, waar Witteman waarschijnlijk het zijnde van denkt.

De katholiek opgevoede Finkers is vooral geïnteresseerd in het geheim van het bestaan, heeft respect voor de dood en ziet de mens liever gewoon zoals hij is, zonder make-over. Hij ondervraagt Witteman over zijn ideeën over het hiernamaals en zijn zangkunst. Witteman is een agnost, maar beiden zijn het erover eens dat mystiek verbindt.

Finkers heeft veel affiniteit met Gerard Reve die humor, geloof, kunst en wanhoop op een onnavolgbare manier vermengde. Hij kan zo van diens stijl genieten dat hij soms een zin meerdere keren leest en daarna het boek moet wegleggen. Witteman vraagt zich af wat de bedoeling is van de zin Liever dan geluk in een liedje dat over zijn vrouw gaat en dat ook de titel is van het interviewprogramma. Finkers kan dat niet precies uitleggen. Hij kocht cadeautjes voor de verjaardag van zijn vrouw, maar vond die te mager en maakte er een gedichtje bij, dat in een keer uit zijn vingers kwam. 

Het verschil in golflengte tussen Witteman en Finkers komt, behalve door een verschillende levensoriëntatie, wellicht ook door een verschillend gevoel voor humor. Finkers legt uit dat men er in Almelo niet van houdt om zich op de borst te kloppen, maar juist voldoening put uit het tegendeel daarvan. Als voorbeeld noemt hij een liedje waarin het verspringen van de stoplichten het enige is dat in de stad gebeurt. Witteman kon zich voorstellen dat de gemeente hem dat niet in dank had afgenomen, maar Finkers sprak dat tegen. Het is de Almelose manier van denken.

Het zou interessant geweest zijn om op de terugweg nog eens op de Mercedes in te zoemen. Bijna hoor ik de diepe zucht van Witteman dat hij het had volbracht.