Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 12 december 2014

Theaterrecensie: De laatsten, De Hollanders en Spinvis, Toneelschuur, Haarlem, 11 december 2014



De angst om over te schieten verlamt elk non - conformisme

De sfeer zit er al voor het begin van de voorstelling in de benedenzaal van de Toneelschuur goed in. Achter een groot wit scherm met blauw licht dansen De Hollanders uitgelaten op opzwepende muziek. Het publiek moet weten dat er een groot feest aan de gang is. De belichting neemt een belangrijke plaats in. Het sfeer na het feest is verstild en donker. Buiten regent het. Imke en Thijs, zoals ze in het echt ook heten, voeren in het donker een dialoog zoals mensen dat doen aan het eind van een feest. Over vrienden die er geweest zijn en wie niet. Over een onvindbare kurkentrekker en over teckels. Langzaam worden hun gezichten zichtbaar. Ze schieten in de lach als het over een andere vrouw gaat. Thijs heeft wel zin in Imke, maar die is nogal serieus. Eva verbreekt hun intieme samenzijn. Ze belt met haar mobieltje. Pas bij het eerste swingende nummer Heb je tic of ben je aan het dansen zien we ook Thomas en Simone.  

Volgens de begeleidende tekst gaat het om de laatste vijf overgebleven van een feest, dat symbool kan staan voor de glorietijd van de westerse beschaving, als de laatste vijfentwintig jaar tenminste zo genoemd kunnen worden. De laatsten komt volgens de begeleidende tekst voort uit de vraag of we aan het einde van een tijdperk leven. Waar moeten we voor strijden en wat laten we juist achter? Helaas blijven de antwoorden achterwege. De vijf hebben hun eigen preoccupaties. Thomas met de alcohol en zijn vreselijke hoest die nogal onnatuurlijk uit zijn lijf komt, Eva met de liefde die ze deelde met iedere man die ze tegenkwam en die haar telkens weer een aangename roes van pijn bezorgde, Thijs met zijn vrees om slechts een samenloop van omstandigheden te zijn, Simone met haar geloof en Imke met haar herinneringen.

De verhoudingen tussen de vijf wisselen van sympathie tot antipathie. Eva hadden al eens eerdere relaties met de twee mannen. De conversaties gaan over liefde, die zich niet laat dwingen zoals mannen wel denken en over de kick van wurgseks. Thomas komt met een openhartige bekentenis over zijn gevoel om er niet bij te horen. Hij was negen jaar en met zijn ouders op de camping. Hij kon niet slapen, hoorde de ademhaling van zijn ouders en besefte dat ze er ooit niet meer zouden zijn. Hij keek uit het raampje van de caravan naar de vrolijke drukte op het terras. Met een gevoel van buitengesloten te zijn dat hem daarna nooit meer verliet.

De urgentie neemt toe als de regen stopt. Het is de aankondiging van het einde. Het publiek begrijpt dat ze alleen met tweetallen kunnen ontkomen. Na een muzieknummer piepen Imke en Thijs er op hoge laarzen tussen uit. Wie van de drie blijft als laatste over en wordt geconfronteerd met diepe eenzaamheid? Simone wil zich opofferen. Als Thomas op zoek gaat naar brood kunnen de twee vrouwen samen weggaan, maar dat willen ze Thomas toch ook niet aandoen. Als Thomas terugkomt is hij vooral opgelucht dat hij het eten niet allemaal alleen op te eten. De afloop is tenslotte wat gekunsteld.

Als De Hollanders even stil waren geweest hadden ze misschien dit fragment uit de door Willem de Wolf geschreven toespraak van Eleanor Marx in de bovenzaal kunnen horen. ‘Je kan naar de maan reizen, je kan onsterfelijk worden door biogenetica, je kan al je seksuele fantasieën uitleven. Maar als het over de samenleving gaat en over de economie wordt bijna alles voor onmogelijk gehouden. Je wilt de belastingen voor de rijken een beetje verhogen, ze zeggen dat het onmogelijk is, wat meer uitgeven aan gezondheidszorg, dan verliezen we onze concurrentiepositie. We kunnen ons alles voorstellen behalve het einde van het kapitalisme.’
In plaats van strijdbaarheid te tonen, sussen ze ons met als toegift het liedje Hoogste tijd in slaap. Sukkels zijn het, zoals de aankondiging al liet weten, vermoeide zichzelf bevestigende en besluiteloze sukkels. Producten van hun tijd, bang voor elke vorm van non-conformisme. 

Theatercollectief De Hollanders maakt toneelstukken in samenwerking met Nederlandse auteurs. Na de bijdrage van Arnon Grunberg en Arthur Japin schreef dit keer Erik de Jong van Spinvis de tekst. Bij de muziekcomposities was ook Eva van Manen betrokken. De regie was in handen van Gerardjan Rijnders.

Hier de site van De Hollanders met daarop het nummer Heb je tic of ben je aan het dansen, dat tegelijk de trailer is, hier mijn recensie van The Marx Sisters.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten