Een leven in leugens.
Het valt niet mee in het moderne leven de eigen koers aan te houden. Zeker niet als je psychologie studeert omdat je jezelf niet kunt vinden en contactangst hebt. Levensvragen komen dan te dicht op je huid te zitten. Hoofdpersoon Rosa kiest daarom na haar afstuderen voor een baantje in een stomerij. Door te gaan strijken hoopt ze los te komen van de bijgedachten, die in haar studie een last zijn gaan vormen. ‘Misschien had ik wel nog nooit echt door de ruimte gekeken,’ zegt ze over de fysieke omgeving waarin ze werkt. In de stomerij, die zich in Amsterdam-Zuid bevindt, werken ook de Poolse Angelica en de Hollandse Lidy, een vrouw van 53. ‘Haar man was APK-keurmeester, de eerste keer dat ik dat hoorde schoot ik in de lach, maar het bleek een heus beroep te zijn.’ Rosa heeft een broertje Nathan, die nadat hun moeder is overleden door inname van gootsteenontstopper, tot verdriet van hun vader naar New York is vertrokken. Rosa heeft daarna ook nooit meer echt medelijden gehad.
Haar levensverhaal wordt in het boek afgewisseld met dat van de joodse Levi Andreas, die een verhouding heeft met een 22-jarig en verder niet nader benoemd meisje. De geschiedenissen van Rosa en Levi lopen bijna onmerkbaar in elkaar over, waardoor de lezer wel eens op het verkeerde been wordt gezet. Hun levens vertonen sterke raakvlakken. Rosa raakt op de hoogte van het bestaan van Levi als ze een briefje van hem vindt in een overhemd, waarin het volgende te lezen staat: Ik denk dat ik niet goed weet of ik dit alles zo leuk vind, en ik denk dat ik het niet ga volhouden, wordt dit mijn dood of zal ik moeten vluchten?
In de proloog Het begin van het einde lezen we al dat Rosa een zoektocht onderneemt naar Levi. Over haar motieven schrijft ze het volgende: ‘Als je erachter komt dat je het alleen niet zal redden in deze wereld ga je eerst op zoek naar iemand die je leed kan verlichten, die het dragelijk kan maken. Als je die persoon vindt, kom je er misschien achter dat je leed niet te verlichten valt. Dan ga je op zoek naar iets anders, bijvoorbeeld een chocoladecroissant, of als het leed ernstiger is een hele zak chocoladecroissants.’
Het briefje dat Rosa in het overhemd vindt, leidt tot een briefwisseling tussen Rosa en de wanhopige Levi. ‘Geen enkel moment die ik had was meer oprecht. Zelfs mijn emoties en verlangens gingen eerst door detectiepoortjes voordat ik ze daadwerkelijk voelde,’ zegt hij na een bezoek aan een psychiater. Rosa vreest het ergste en stelt een aantal vragen in een brief aan hem. ‘Ook vroeg ik of het leven in leugens niet verschrikkelijk moest zijn, of het niet eigenlijk zo was dat als je ervoor kiest te leven in leugens je het echte leven zodanig afwijst dat er eigenlijk geen hoop meer mogelijk is.’
Levi antwoordt dat een leven in leugens inderdaad problematisch kan zijn. Zijn leven met het 22-jarige meisje was een leven dat zelfs geheel in scène was gezet.’ Na zijn vlucht naar Zuid-Amerika laat hij Rosa een stapel dagboeken na.
Inmiddels is er in de stomerij het een en ander gebeurd. De Poolse is zwanger gemaakt door de baas en in het ziekenhuis beland. Na de dood van haar vader en de sluiting van de stomerij gaat Rosa naar Nathan in New York. Nathan vertelt haar over het trauma van hun moeder.
Het boek eindigt als een road movie. Rosa volgt vanuit Buenos Aires de ruta tres naar het zuiden, naar het einde van de wereld, omdat de opa van Levi daar ooit met begeestering over vertelde. Tegelijk was die opa ook nog al sceptisch over die vermaarde plek. ‘De wereld bestaat alleen maar uit gedachten die mensen erover hebben geuit. Het enige zekere in het leven zijn de lekkere gehaktballen met aardappels in de schil die ik nu ga maken,’ zei hij tegen Levi.
Het boek is geschreven in een eenvoudige taal met korte zinnen, die verrukkelijk weg lezen.
Ontroering en afstandelijkheid wisselen elkaar af. Af en toe is het verhaal wat uitgesponnen en doet wat geconstrueerd aan, bijvoorbeeld als Rosa lang wacht met het lezen van laatste brief van Levi. Het thema identiteit zal vooral de adolescent aanspreken, maar ook voor de oudere lezer is Levi Andreas, genomineerd voor de Academica debutantenprijs 2011, door het spel met leugen en werkelijkheid een heerlijke leeservaring.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten