Iemand vroeg me waarom ik in mijn verslag van 12 maart j.l. over de boekpresentatie van Laura van der Wijden zo weinig over de inhoud ervan schreef. Ik antwoordde dat ik, nieuwsgierig naar het prijswinnende debuut, daar nog een bespreking aan wilde wijden, waarop ik te horen kreeg of ik daar goed aan deed. Meestal beoordelen recensenten geen werk van mensen die ze kennen of waarbij men betrokken is. Ik ken alleen haar zwager oppervlakkig van een sportvereniging waar we samen lid van waren, maar Laura was natuurlijk een mededingster en zit straks ook in de jury waarvoor ik een manuscript hoop in te leveren. Het gaat in de literatuurbeschouwing niet om de persoon maar om het werk zelf. Ik beoordeel niet Laura maar het schrijfsel dat ze heeft afgeleverd. Maar misschien benadruk ik dit wel omdat ik me toch op glad ijs begeef. Op het gevaar af dat ik erdoorheen zak waag ik me aan een beoordeling.
Het verhaal gaat kortgezegd over Maarten, die graag kok wil worden, maar dat van zijn moeder niet mag. Hij komt erachter dat zijn huidige vader niet zijn biologische vader is. De laatste is kok en geen leraar. Maarten geeft zelf ook les op het Mendelcollege in Haarlem en heeft gesolliciteerd naar de functie van conrector. Hij gaat op zoek naar zijn wortels en komt daarbij Fokkelien tegen, die hem verleidt en assisteert. De zoektocht leidt naar St. Tropez.
Dat het boek soms wat uitleggerig is, is te vergeven aan een debutant die nog niet helemaal oog heeft voor hetgeen de lezer zelf kan bedenken en datzelfde geldt voor een enkel foutje zoals het door elkaar halen van een collega van een kok met een kok zelf en St.Tropez als dorp aanduiden.
Erger is dat het gladjes en schematisch is geschreven. Van beide een voorbeeld: ‘Hersenen, hart of testikels van welk beest dan ook hadden nog nooit mijn boodschappenlijstje gehaald.’
‘Als je naar de Middellandse Zee kwam moest je toch ook van het strand genieten.’
Het taalgebruik is gewoontjes tot niet fraai, ‘Dat verdomde bezoek aan mijn vader deed me meer dan ik wilde toegeven.’ Als Maarten geen conrector wordt, noemt hij de schoolmensen een stelletje losers en Fokkelien een wereldvrouw noemen is cliché. De schrijfster is verder bezig om steeds maar alles sluitend te maken, hetgeen geen sprankelende inhoud oplevert.
Hoewel er op de omslag of voorin het boek geen nadere aanduiding staat, moet dit boek doorgaan voor literatuur en daarbij mag meer kwetsbaarheid, originaliteit en een persoonlijke toets verwacht worden. De nadruk op eten is begrijpelijk in een roman waarin koken een hoofdrol speelt, maar tegelijk voegen al die maaltijden niets toe aan het verhaal. Voedsel is niet anders dan (op)vulling. De literaire beleving verloopt niet via de smaakzin. Ondanks de buitengewone recepten mist het boek smaak.
Misschien is deze kritiek hard en moet dit boek anders beoordeeld worden. Behoort tot het genre van de damesroman, zoals die wordt aangeprezen in Libelle of Margriet, want het las wel lekker door of, zoals Femke Halsema laatst over een ander boek zei: het hapte lekker weg. Viva zal daarentegen het niveau van de seks tenenkrommend vinden. ‘Er was niets in mijn lijf dat ook maar even wilde protesteren,’ antwoordt Maarten als Fokkelien vreest dat ze hem wat te hardhandig heeft verleid.
Het vreemde was dat ik steeds het idee had dat Maarten een vrouw was. Ik had dat ook met Twee meisjes en ik van A.H. Nijhoff (zie 22 december 2010) maar haar hoofdpersoon was bevallig en fijnzinnig en dat kon ik van Maarten niet zeggen. Collega Magda die ook in de race is voor de functie van conrector noemt hij (ik schreef alweer: zij!) een softe veganistische trut.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten