Zoektocht door het oerwoud van het moderne leven
Aan het eind van mijn bespreking van Transit (2016) schreef ik dat
Contouren, dat eerder dat jaar werd gepubliceerd met een omslag van Man Ray, net zo verrassend zou
zijn als het vervolg erop. Dat bleek niet alleen te gelden voor de prachtige
portretten die Rachel Tusk in tien hoofdstukken opnieuw schildert, dit keer van
mensen in Athene waar ze verblijft om schrijfles te geven, maar ook omdat ze
niet eens zozeer ingaat op de inhoud van haar lessen. In plaats daarvan geeft
ze de leerlingen die haar klas bezoeken, de ruimte om te vertellen wat hen die
ochtend was opgevallen, waarmee ze zich meten met anderen die hoofdpersoon Faye
tijdens haar verblijf in Athene ontmoet.
De opening is meteen al prachtig. Fay zit naast een rijke Britse
Griek in het vliegtuig en hoort zijn levensverhaal aan, waaronder zijn spijt
over het verbreken van zijn eerste huwelijk. Faye is een mensenmens die niets
mooier vindt om het leven van een ander te ontrafelen, wellicht om haar eigen richting
na haar scheiding beter te kunnen bepalen. De Griek, die steevast onder de naam
buurman door het leven gaat, komt ze vaker tegen. Hij nodigt haar uit voor een
boottochtje en daarna nog een keer. De laatste keer wordt hij opdringerig,
hetgeen een mooi gespreksonderwerp vormt voor het volgende hoofdstuk dat op een
terras afspeelt waar Faye met haar knappe vriendin Eleni neerstrijkt omdat
Eleni daar met de lesbische dichteres Melete heeft afgesproken. De vraag is of zij
de avances van Griek moest negeren of er eerlijk over praten. Eleni houdt ,
hoewel een nieuwe relatie dat meteen logenstraft, een pleidooi voor openheid en
confrontatie, maar dat houdt volgens Melete in dat een relatie nauwelijks meer
mogelijk is. Op de achtergrond speelt de vraag of men een perfect leven wil of
dat men imperfectie accepteert als een onontkoombaar deel van het bestaan.
Faye laat de personen, die ze ontmoet, zoals de Ierse Ryan
die ook les komt geven, vaak lang praten en ziet mooie details van de man die bijvoorbeeld
tijdens het traplopen op een fitnesstoestel literaire boeken op een standaard
leest. Boeiend is de vergelijking die Ryan maakt tussen huwelijk en schrijven.
Wat betreft dat laatste is Ryan niet meer zo blij met teksten die hij vroeger
schreef. ‘Eigenlijk is het een beetje als
een huwelijk, zei hij: je bouwt een heel bestaan op de fundamenten van een
intense periode die zich nooit meer herhaalt.’ Van hem is ook de uitspraak
dat mislukkingen, anders dan succes, altijd bij je terugkomen. Soms ziet Fay zelf
beelden bij de verhalen, bijvoorbeeld als de Griek over zijn relaties vertelt,
ziet ze een kind in de kinderstoel dat een speeltje eraf gooit dat het door te
krijsen weer terug krijgt. Ook mooi is een beeld dat de Griek gebruikt naar
aanleiding van het advies van vrienden om een baan te nemen die ze zelf niet
zouden ambiëren: ‘Misschien, zei hij,
zijn we allemaal net dieren in een dierentuin: zodra we zien dat iemand uit
zijn kooi ontsnapt, roepen we dat hij het op een lopen moet zetten, ook al
weten we dat hij alleen maar zal verdwalen.’
In het hoofdstuk waarin ze lesgeeft, wordt ze gebeld door
haar jongste zoon die haar dringend nodig heeft omdat hij verdwaald is. Ze zegt
dan tegen de leerlingen dat ze een pauze inlast en loost in die tijd haar zoon terug
naar school. Hetzelfde doet Cusk voor de lezer in Contouren, mooi vertaald door Caroline Meijer en Lette Vos. Door
haar intieme beschouwingen loost ze de lezer door het oerwoud van het moderne
leven.
Hier
mijn bespreking van Transit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten