Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 27 september 2017

De film die nooit afkwam (2017), documentaire van Frans Bromet


Boeiend onderzoek naar een documentaire die toch nog afgemaakt kan worden

Documentairemaker Frans Bromet, onze waakhond als het gaat om de bedilzucht van de overheid en andere voorbeelden van menselijk falen, ontpopt zich niet als een tweede Coen Verbraak zoals ik na de documentaire De dokter onder vuur (2016) dacht. In de documentaire De film die nooit afkwam onderzoekt hij waarom een eerdere documentaire die hij eind jaren zeventig maakte over Holocaust overlevende en kunstschilder Sieg Maandag (1937- 2013) nooit voltooid werd.

Het onderwerp sprak tot de verbeelding. Het begon met een foto in Life van een jongetje dat in zijn eentje het kamp Bergen Belsen uitloopt na de bevrijding ervan (zie afbeelding). Een oom van Maandag in de Verenigde Staten herkende zijn neefje en stuurde het blad naar de diamantbeurs in Amsterdam. Daar werd het door de moeder van Maandag gevonden, die daarop aan de weet kwam dat haar zoon in het Weesperplein ziekenhuis lag. Het was de bedoeling van Bromet om het jongetje en de Engelse fotograaf George Rodger, die de aangrijpende foto maakte, met elkaar te verenigen, maar daar kwam het nooit van omdat producer George Becht niet te spreken was over nagespeelde scènes die Bromet had ingelast. Omdat Bromet beelden uit Bergen Belsen, die onder andere te zien zijn in de documentaire Night will fall (2014), te afschuwelijk vond, leukte hij zijn documentaire op met nagespeelde scènes uit de kindertijd van Maandag, zoals met zijn moeder die hem liefdevol onderstopte. Becht trok daarop de stekker uit het project.

Om te beginnen toont Bromet de filmrollen die opgeslagen liggen bij de familie van Maandag. Dochter Sarah vroeg, zonder dat Frans het wist, filmmaker Lex Bolle om de beelden toonbaar te maken. Dat deed hij, maar tot een vervolg kwam het niet omdat hij twijfelde aan de kwaliteit van de nagespeelde scènes. Tijdens de huidige documentaire kijkt de familie in aanwezigheid van Bromet opnieuw naar de beelden en geeft daarop commentaar. Aangrijpend zijn de verhalen die Maandag vertelt over zijn kampervaringen en de reacties van zijn vrouw Karen en zijn kinderen Sarah en Simon daarop. Karen zegt dat haar verhouding met de getraumatiseerde Maandag niet gemakkelijk was maar dat zijn liefde voor haar veertig jaar stand hield. Sarah wil helemaal geen beelden meer zien van concentratiekampen, van nu niet en toen niet, en heeft moeite om de oude beelden terug te zien. Simon moet er niet aan denken dat hij net als zijn vader van zijn moeder gescheiden was geworden. Karen was niet erg te spreken over beelden van de bevalling van Sarah, die inmiddels zelf ook weer kinderen heeft en zelfs een zoontje mee laat kijken. Bromet hoort van Sarah dat haar moeder wellicht door Becht beïnvloed werd en dat de film wellicht alsnog had kunnen worden uitgebracht als Bromet zijn kont nier tegen de krib gegooid had, hetgeen, zoals hij zelf zegt, een zwarte bladzijde in zijn loopbaan werd.

In ieder geval zijn er toch nog foto’s van de ontmoeting tussen fotograaf Rodger en Maandag, wellicht gemaakt door de vrouw van Rodger die inmiddels ook al weduwe is, al weet ze dat niet meer zeker. Bromet gaat ook bij haar op bezoek en hoort van haar dat het bezwaar tegen de documentaire, dat wellicht, zoals Sarah ook al dacht, toch bij Karen vandaan kwam, vandaag de dag niet meer speelt. Waarop Bromet opgelucht zucht dat de film toch nog kan worden afgemaakt

Hier de promo van De film die nooit afkwam, hier mijn bespreking van De dokter onder vuur, hier die van Night will fall.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten