Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 6 januari 2016

Theaterrecensie: Raarrr, Veenfabriek, Toneelschuur, 5 januari 2016


Humoristisch pleidooi voor kunst als oplossing met een raadsel

Joep van der Geest trakteert ons op een avondje moderne muziek. Met de zondagse lunchconcerten in de IJsbreker in gedachten, stap ik daar met niet al te veel verwachtingen op af. Hij staat ons al op de wachten, tegen de achterwand met een heel scala aan instrumenten om zich heen, een strenge muziekmeester met strak achterovergekamde haren die ons wel even zal laten weten wat moderne muziek is en hoe dat klinkt. Daartoe roept hij zijn crew binnen, bestaande uit Ton van der Meer, die enigszins aan Jan Vos doet denken op de toetsen, de moederlijk ogende violiste Milena Haverkamp, de daarentegen jongensachtige basgitariste Niki Verkaar en last but not least de Japanse celliste Lam Lai (Hongkong, 1983) die vanaf het begin duidelijk niet in haar element is.

Als een deel van haar werk I walk into the electric pulse ten gehore is gebracht en Joep het publiek een en ander wil uitleggen over de compositie, is het eerst de toetsenman die zich tegen de gang van zaken verzet. Boos verlaat hij het podium, waardoor de baas zich genoodzaakt ziet om achter hem aan te gaan. Tot verlegenheid van vooral de violiste speelt zich een behoorlijke ruzie af in de coulissen. Als de boosheid van de toetsenman eenmaal gesust is en het stuk opnieuw begint ligt Lam Lai dwars. Ze kan het niet hebben dat haar compositie in stukken wordt gehakt, omdat het anders voor de westerse oren niet te behappen zou zijn. Opnieuw moet Joep in de weer om de crisis te bezweren. Het biedt de violiste de kans om iets te zeggen over moderne muziek, die afgezet wordt tegen de figuratieve programmamuziek, waarin men probeert de natuur na te bootsen, bijvoorbeeld de vogelzang met een triangel. Ze wordt daarbij kritisch bevraagd door de basgitariste, die de aard van muziek op komische wijze ter discussie stelt. Inmiddels is Lam Lai weer dusdanig voor rede vatbaar, dat ze haar boosheid kan articuleren op een van de vele borden waarop vaker een mening gedemonstreerd wordt, als is het maar door het tonen van een bepaalde kleur. Nog altijd is daarmee de lucht niet geklaard. De toetsenman raakt weer eens ontstemd, verstoort de harmonie door een bombardement aan geluiden en toont demonstratief zijn ribbenkast, gevolgd door de anderen die ook hun binnenkant laten zien, al is dat in de vorm van spieren en ingewanden op shirts en leggings. De aldus gestripte lijven spelen wel samen de sterren van de hemel, maar kijken tegelijk onzeker naar de baas, of het wel volgens zijn maatstaven is.   

Deze gang van zaken biedt Van der Geest een mooie aanleiding dieper in te gaan over de aard van de moderne muziek. In een mooie monoloog waarin de stem van filosoof Maarten Doorman doorklinkt, gaat het, naar Marcel Duchamp, over de verhouding tussen acteur en toeschouwer, waarbij de toeschouwer geen consument is die volgevreten het theater verlaat, maar met een innerlijke bagage die hem of haar in staat stelt zijn of haar bestaan met meer intensiteit te beleven. Kunst is geen raadsel met een oplossing, maar een oplossing met een raadsel. Van der Geest verwijst daarbij naar het toneelstuk De drie zusters van Anton Tsjechov, waarin de zussen naar Moskou willen maar daar nooit terechtkomen, net als de draad die daar gespannen blijkt te zijn, nergens uitkomt, maar meer in het hoofd van de toeschouwer gaat zitten en waar hij of zij na de voorstelling verder mee kan borduren. Met deze draad in het hoofd wordt de compositie van Lai Lam opnieuw ten gehore gebracht, gevolgd door een ontwapenende dans van de basgitariste in evakostuum waarmee ze de verwondering en de schuldeloze naaktheid verbeeldt die eerder alleen nog op de kleding te zien was. Waarlijk een inspirerende boodschap om het nieuwe jaar mee in te gaan.    

De foto op de omslag met daarop Joep van der Geest is van Bowie Verschuuren.

Hier meer informatie op de site van de Toneelschuur.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten