Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 25 december 2015

Filmrecensie: Festen (1997), Thomas Vinterberg



Verpletterend familiedrama rond incest van de pater familias

Festen was een van de eerste Dogma 95 films en heeft in 2015 nog steeds niets aan kracht verloren. De losse manier van filmen betrekt de kijker nauw bij het verhaal, de dynamiek spat van het scherm af. Dat komt ook door het onderwerp, de viering van de zestigste verjaardag van de welgestelde Deense pater familias Helge Kingenfeldt op zijn landhuis. De familie komt bijeen om dit groots te vieren met een diner en logies, maar daarbij vallen er nogal wat gaten en klappen.

Op de achtergrond speelt het overlijden van Linda, de tweelingzus van de oudste zoon Christian, die inmiddels in Frankrijk woont en daar een paar restaurants heeft. Linda heeft enkele maanden daarvoor een eind aan haar leven gemaakt, dat te zwaar voor haar werd. Omdat Michael, haar jongere broer, niet bij de begrafenis verscheen, is hij ook niet uitgenodigd voor het verjaardagsfeest, maar dat let hem niet toch daarbij aanwezig te zijn.
In het begin van de film rijdt hij met vrouw en kinderen naar het landhuis. Hij ziet zijn broer Christian langs de kant van de weg lopen en nodigt hem uit naast hem plaats te nemen. Zijn vrouw en kinderen zet hij doodleuk uit de auto. Die moeten het laatste stuk maar lopen.

Naast de onstuimige en impulsieve Michael, die om de haverklap ruzie heeft met zijn vrouw om pietluttigheden en de onzekere Christian die verleid wordt door serveerster Pia, is er ook nog zus Helene, een losbol, die haar intrek neemt in de vroegere kamer van Linda en daar een brief van haar vindt, die later op de bruiloft voor verdere commotie zal zorgen en definitief het einde van de feestelijkheden inluidt.

Eerder al vertelt Christian in zijn toespraak over het seksueel misbruik van hemzelf en Linda door zijn vader, hetgeen een ongemakkelijke stilte in de eetzaal tot gevolg heeft. De kok, die een jeugdvriend van Christian is en de speech via een intercom heeft gehoord, zint op meer actie en draagt de serveersters op om de autosleutels van de gasten te verzamelen. Niemand de deur uit voordat helderheid komt over het verleden. Christian echter is niet sterk genoeg om tegen zijn vader in te gaan en past zich aan zoals hij zijn hele leven gedaan heeft.

De sfeer wordt grimmiger als een frisse, Engels sprekende, zwarte jongeman verschijnt die de vriend van Helene blijkt te zijn maar het meteen aan de stok krijgt met Michael. Christian laat zich ook niet onbetuigd en gaat opnieuw in de aanval. Na een noodzakelijk intermezzo met pianomuziek spreekt de moeder haar man toe en gaat in op de ontwikkeling van haar kinderen, zonder daarbij Linda te noemen. We horen dat Michael door een internaatsverleden en een latere hotelschool in Zwitserland de toestanden in het gezin nooit aan den lijve heeft meegemaakt. Ze zegt tegen Christian dat hij zijn fantasie moet bedwingen en zijn excuses moet aanbieden en daartoe moet opstaan. Het is het meest dramatische moment in de film. Als Christian uiteindelijk opstaat, is het om opnieuw de aanval te kiezen, hetgeen hem op de woede van Michael komt te staan. Terwijl oma een idyllisch lied inzet, bindt Michael Christian vast in het bos. Eenmaal terug zet Michael een racistisch lied in tegen de vriend van Helene, die daarop de zaal uitloopt en naar de wc gaat. Pia haalt pillen voor haar uit haar kamer en ontdekt de brief van Linda. Ze geeft die aan Christian die zichzelf inmiddels bevrijd heeft en via de ceremoniemeester zijn zus opdraagt die voor te lezen, hetgeen een feitelijk einde van het feest betekent al volgt er nog een ontbijt waarbij de vader inziet dat de breuk in de toekomst onvermijdelijk is.

Het is boeiend hoe de verschillende karakters op elkaar inwerken. Vooral de spanning tussen de onbehouwen Michael en de gevoelige Christian is snijdend. De film eindigt daarmee niet in een cliché, maar toont hoe moeilijk het is om zich van een incestueus verleden los te maken.   

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten