Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 15 december 2015

De Russenoorlog (2009), documentaire van Arnold van Bruggen


Veel doden bij binnenbrandje in de Tweede Wereldoorlog

De Russenoorlog gaat over een opstand van Georgiërs op Texel aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. De Georgiërs waren ingelijfd bij het Duitse leger, maar werden na een opstand door hun opdrachtgevers in de pan gehakt. Texelaar Arnold van Bruggen maakte een fraai portret van dit stukje lokale geschiedenis. Hij brengt vele eilandbewoners in beeld en ook Grisha en Yevgeni, twee Georgiërs die de tegenactie overleefden.

Het is ontroerend te horen hoe de Texelse bevolking de Georgische soldaten in het hart sloot. Texel was in de oorlog een paradijs vergeleken bij de rest van Nederland. De bewoners hadden genoeg te eten en gevochten werd er niet. Een mannelijke inwoner zegt dat de Duitsers Texel voor Engeland aanzagen en meteen begonnen te schieten. Dat moet een vreemde indruk gemaakt hebben op degenen die dat zagen. Michiel Binsbergen vertelt dat de Georgiërs heel mooi vierstemmig zongen in de bossen. Bertha Dros herinnert zich de Rus Grisha die de hele dag bij hen in de bakkerij zat en tenslotte door haar moeder naar binnen werd geroepen voor een beker melk. De soldaat hielp mee de kinderen naar bed te brengen en werd al gauw een huisvriend. Akkie Kikkert weet nog hoe een Rus voor haar knielde en haar zoende, omdat ze zo leek op zijn dochter. Volgens Dros kochten de Russen spiritus bij gebrek aan andere alcoholische drank. Marianne Bonne is verwekt door een Rus die heel erg bij haar moeder in de smaak viel.

Geen vuiltje aan de lucht leek het. Dat veranderde toen de Duitsers het plan beraamden om de helft van de Georgiërs naar de Slag om Arnhem te sturen en de andere helft van de soldaten als onderpand daar te houden. De Georgiërs zagen daar echter niets in. Gevolg was een opstand, die op 1 april uitbrak. Een vuurpijl die boven Den Burg werd afgeschoten vormde het startschot. Zo’n tweehonderd Texelse mannen steunden de Georgiërs.

Een hele rij eilandbewoners vertelt op snedige wijze over het verloop van de strijd, die al gauw in het voordeel van de Duitsers beslist werd maar toch veel slachtoffers maakte, vanwege de meedogenloze manier waarop men elkaar bejegende Van beide zijden deed men niet aan gevangen nemen, maar schoot men tegenstanders direct dood. Uitzondering is een Rus die zich op een hooizolder verschool waar hij oog in oog met een Duitser kwam te stond die hem verrassend genoeg spaarde. Yevgeni belandde met een geschoren kop in een varkenskot, Grisha, die bij Dros in huis zat, vreesde dat hij kapotgeschoten zou worden, waarop de vader van Dros hem een plekje gaf in de schuur. Toen de Duitsers genoeg hulptroepen hadden gecharterd, bestaande soldaten die deel hadden genomen aan de slag om Arnhem, werd het eiland helemaal uitgekamd en gevonden Russen een kopje kleiner gemaakt.

Na de capitulatie bleven de Duitsers op hun post. Anders dan in de rest van Nederland werd er op Texel nog steeds gevochten. De Duitsers gaven zich niet over en geallieerde hulp van buitenaf kwam er ook niet. Een toevallig daar teruggekomen Canadese bevelhebber keek vreemd op toen een groep Duitsers afmarcheerde. Na de afscheidsdienst voor de omgekomen collega’s ging Yevgeni later in de maand naar huis. Jaarlijks is er nog een herdenking waarbij steeds minder Texelaren aanwezig zijn. Het gevecht ligt nog steeds gevoelig. Sommigen hebben weinig op met de Georgiërs die alleen maar onrust brachten. Kikkert probeerde haar haat te overwinnen door ingezonden stukken te schrijven. Yevgeni zegt ter verontschuldiging dat zij ook het verloop van de strijd niet van te voren konden bepalen. In 1983 ging er een bus met Texelaren naar Georgië. Dros was ook mee en zag Grisha terug hetgeen een ontroerende ontmoeting was. In 2009 bezocht president Saakashvili de begraafplaats en hield een rede, waarin hij niet meer sprak over helden. Ik meende ook nog de stem van zijn Nederlandse vrouw Sandra Roelofs te horen.

Hier de trailer, hier de site van Prospektor met daarop de hele documentaire, hier mijn verslag van Stand by your president, een fraai portret van Sandra Roelofs.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten