Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 9 december 2015

Theaterrecensie: Botten, Toneelgroep Echo, Toneelschuur, 8 december 2015


Theevisite werpt scherpe blik op het menselijk geworstel

Wat kan nog gebeuren met drie vrouwen die een kop thee met elkaar drinken? De mogelijkheden op theatergebied zijn legio en vele vormen en stijlen al beproefd, maar toneelgroep Echo weet daar toch weer iets nieuws aan toe te voegen. De groep bewijst dat de mogelijkheden van taal en spel nog lang niet uitgeput zijn. De zeer vitale voorstelling Botten onder regie van Roeland Hofman laat de toeschouwer overrompeld achter.  

Het decor met daarin een statige bank, dito stoelen aan weerszijden en een salontafeltje voor de thee draagt bij aan de vervreemding die zich aan de toeschouwer voltrekt. Dat begint al met de kast tegen de achterwand, waaruit de drie actrices na elkaar verschijnen, als is het een poppenkast. Om te beginnen de energieke Annie, die met haar fleurige broekpak, opzij gekamde blonde haren, bleke gezicht en felrode lippen doet denken aan Pierrot. Ze vertelt meteen al wat onwerkelijk over haar winkelbezoek aan de stad en de cadeautjes die ze heeft meegebracht voor haar eenzame vriendin Hannie. De mentale instelling van de gastvrouw blijkt al uit haar saaie kleren, maar wordt nog duidelijker als ze over de door Annie meegebrachte bloemen zegt dat ze eigenlijk al dood zijn. Het leven is haar al gauw te veel. Voor ze het weet duizelt het haar. Zo eenzaam blijkt Hannie trouwens ook weer niet. Ze heeft nog een vriendin, de voor Annie onbekende Willie, die als laatste verschijnt en met haar drukke, zelfverzekerde gedrag meteen de jaloezie van Annie opwekt. Annie wil Willie beter leren kennen om zichzelf niet kapot te projecteren, zoals ze zegt. De term positieve verdringing, waarmee Annie haar eigen eenzaamheid typeert zegt veel over haar manier van denken.

In drie delen speelt zich een nauwelijks grijpbare, maar verregaande verruwing tussen de vrouwen af, die tenslotte uitmondt in moord. Wat begint met koetjes en kalfjes, zoals we gewend zijn van een theekransje, ontspoort steeds meer en geeft daarmee zicht op de onwerkelijke manier waarop mensen met elkaar communiceren. De kast staat nog meer dan een poppenkast voor de kast waar we allemaal in zitten en nauwelijks uit durven komen. Dieren zijn beter toegerust voor het leven, mensen zijn altijd aan het worstelen.

De tekst van Erik Bindervoet kleurt de theevisite van begin tot eind. De taal is een kunstige proeve van een absurdisme dat in de werkelijkheid geaard is. Dat gaat van de gewoonlijk grappige misverstanden tot allerlei nonsenswoorden en -zinnen aan toe. Ik drink mijn gezicht in de thee, zegt Annie. Boeiende filosofische thema’s over zijn en niet zijn, de waarde van kennis, het belang van herinnering en de angst om te vergeten worden aangesneden en met hetzelfde gemak weer losgelaten. De wendingen zijn speels en verrassend. De afwisseling is groot. Droom en werkelijkheid lopen naadloos in elkaar over.

De spelers Lotte Dunselman, Anna Schoen en gastspeler Ellen Goemans laten de tekst op voorbeeldige wijze spreken. Hun motoriek en mimiek voegen veel toe. Ondersteund door een fraaie belichting en passende muziek razen en blazen de vrouwen van zich af. In het eerste deel houden ze zich nog aardig in toom. In het tweede deel spreken ze elkaar afstandelijk met hun volledige voornamen aan, maar reageren ze fysieker en komen hun verlangens, angsten en geheimen aan de orde. In het laatste deel laten ze als hoeren hun lustgevoelens de vrije loop en lijkt ook Hannie meer verlost van haar angstigheid. Mannen zijn de gebeten honden, behalve als ze dierlijke gevoelens opwekken. Annie en Willie krijgen het steeds meer met elkaar aan de stok, waardoor ze niet eens meer op reageren op een val van Hannie.

Er gebeurt teveel om op te noemen, waarbij het absurde tot duizelingwekkende hoogte wordt opgevoerd, maar de ontroering over het menselijk tekort nooit ver weg is. Droom is het leven, wist de schrijver Willem G. van Maanen al. Niets staat vast. Echo maakt dit volledig waar. Ze halen alles uit de kast. Na twee uur ontwaakt de toeschouwer onthutst en ontregeld.

Hier meer op de site van Toneelgroep Echo met daarop ook de teaser.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten