Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 8 oktober 2015

The making of a revolution (2001), documentaire van Katarina Rejger en Eric van den Broek


Potlood als medicijn voor het volk

In de documentaire Alledaags verzet (2013) van de Riahi Brothers kwam het geweldloze verzet van Otpor! in Servië kort aan de orde. Katarina Rejger en Eric van den Broek waren, onder het mom van een vriendenbezoek, rond de verkiezingen van 2000 in Belgrado, waar Otpor! door het organiseren van het verzet onder de bevolking een belangrijk aandeel had in het einde van het tijdperk Milosevic.

Rejger filmt vanaf september 2000 met een toeristencamera en voert het woord. Ze hoort op het hoofdkantoor van Otpor! in Belgrado van de drieëntwintigjarige Milos dat de organisatie geen geheimen heeft voor leden maar wel voor het grote publiek. Omdat het hoofdkantoor in de gaten gehouden wordt, vraagt hij door de telefoon in bedekte termen om vlaggen van Otpor! Later brengt hij grote dozen met luciferdoosjes, gemaakt door huisvrouwen en verspreid door scholieren, in veiligheid en oefent alvast een ondervraging door de politie na een arrestatie, zoals de leden vaak meemaken. 

De vijfentwintigjarige Vakusin is een van de elf leiders van de organisatie en woont nog bij zijn ouders. Hij vertelt dat arrestanten meteen aan binnenlandse- en buitenlandse media worden doorgegeven om te voorkomen dat ze verdwijnen. Daarom komt een ondergrondse beweging ook niet ter discussie. De leiders zijn er veel aan gelegen om niet te bestaan. Otpor! is een beweging van ideeën. Hij geeft geen antwoord op de vraag wie de ideeën verzint.  

Srdja Popovic (27) doceert over de organisatie. Hij vindt dat de bevolking Milosevic bij de komende verkiezingen moet afzetten. Otpor! moet daardoor mensen mobiliseren om te gaan stemmen. Het potlood vormt het medicijn voor het volk. De vicepresident zegt dat Otpor! illegaal is en gefinancierd wordt door de Verenigde Staten. De groei van Otpor! houdt gelijke tred met de repressie. 

Voor de radio vraagt Vakusin zich af of Milosevic zijn nederlaag zal erkennen of dat Otpor! nog een tijdlang druk op hem moeten uitoefenen. Daarna vertelt hij Rejger over zijn angst en vrees dat Milosevic niet zal inbinden.

Op de verkiezingsdag is het stil in de straten. Op het plein tegenover het hoofdkantoor van Otpor! wordt een podium neergezet waarop Milosevic zijn overwinning zal vieren. Terwijl Vakusin bezorgd is, is Srdja hoopvol. De leden van Otpor! bellen lokale verkiezingsuitslagen door, waaruit blijkt dat de oppositie wint. Volgens Vakusin is dat aan de hoge opkomst te danken. Otpor! lijkt zijn levensdoel kwijt te zijn. Milos denkt erover manager van een hotelketen te worden, al zegt hij erbij dat dromen in zijn land zelden uitkomen.

Milosevic zet echter de hakken in het zand. Hij eigent zich de ongeldige stemmen toe en wil een tweede ronde. Vakusin vreest dat de oppositie die zal boycotten waarop Milosevic zich weer tot president zal uitroepen waarop hun inspanningen vergeefs zullen zijn geweest. Otpor! organiseert daarom een volksprotest in Belgrado. De vader van Vakusin regelt een bootje waarmee zijn zoon in geval van nood naar Bosnië kan vluchten. Vakusin zelf wil niet dat zijn broer de straat opgaat zodat er tenminste één zoon in leven blijft.

Milosevic spreekt het volk op de televisie toe over subversieve elementen die gesteund worden door het buitenland, maar kan niet om het breed gedragen protest heen en gooit de handdoek in de ring. Vakusin huilt de spanning van zich af.

Srdja vertelde afgelopen week in Revolutie maken doe je zo (Trouw, 3 oktober 2015) over de kracht van een geweldloze omwenteling. Geweld leidt altijd tot meer geweld, zelfs tegen IS. Het gaat om verschillende geweldloze manieren om de macht te breken. Wat dat betreft is hij een ervaringsdeskundige die nog van pas kan komen in het volksverzet tegen de omsingeling door economische grootmachten en de staten die hun handlangers zijn. 

Hier meer informatie over The making of a revolution, die gemonteerd werd door Ot Louw en Pera Putnikovic, op de site van Selfmade Films, hier mijn bespreking van Alledaags verzet.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten