Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 16 oktober 2015

Levy & de laatste nazi’s: Argeloos (2015), documentaire van Gideon Levy



Oorlogsmisdadiger ontsnapt tussen arglist en argeloosheid

Vorige maand overleed Siert Bruins, naar afgelopen maandag bekend werd. Documentairemaker Gideon Levy maakte in 2012 een portret van deze in Duitsland wonende oorlogsmisdadiger, hetgeen een proces tegen Bruins tot gevolg had, dit maal over zijn betrokkenheid bij de moord op de Groningse verzetsman Aldert Klaas Dijkema. Drie jaar later kijkt Levy nog eens terug op de zaak die ook in Nederland regelmatig in het nieuws was.
Ik heb geprobeerd een helder beeld te schetsen van de warrige montage van de verschillende onderdelen van deze trieste geschiedenis.

De Duitse historicus Stephan Stracke zette Levy in 2012 op het spoor van Bruins die eerder een proces aan zijn broek gehad had, maar nooit veroordeeld was en zijn dagen in alle rust in Sauerland sleet. Er zijn ook oude beelden van het NOS Journaal uit 1979 waarin Bruins in Nederland per verstek wordt veroordeeld. In 2012 zocht Levy Bruins daar op om hem te horen over de zaak Dijkema maar veel leverde dat niet op. Anders verging het de Duitse televisie, die hem wel uitspraken ontlokte over de autorit vanuit Delfzijl. Hij vertelt daarop dat zijn collega die de dienstauto bestuurd, het dodelijke schot had gelost.

Dijkema was eerder gearresteerd geweest en in 1944 opnieuw opgepakt nadat hij een weduwe opzocht van een man die doodgeschoten was. Twee zussen van Dijkema leven nog. Ze zijn inmiddels rond de honderd. Aukelien moest ooit getuigen. Ze vertelde toen over het rouwbeklag dat haar broer aan de ongelukkige weduwe bracht, hetgeen hem opnieuw op arrestatie kwam te staan met als gevolg dat hij pas terugkeerde toen hij dood op de deel was teruggelegd. Ze vindt het vreselijk dat de moordenaar nog steeds vrij rondloopt.

De documentaire Levy & de laatste nazi’s: Argeloos begint op 8 januari 2014 als het proces tegen Bruins in Duitsland eindigt. De media-aandacht was groot. Aanklager Andreas Brendel heeft onderzoek gedaan naar de feiten en in het begin van de zaak de pers ingelicht. Hij heeft zich geconcentreerd op de term arglist die zeven jaar eerder ook al eens met succes werd gebruikt in een zaak rond de moord op joodse onderduikers. In Nederland heeft men een reconstructie van de tocht gemaakt vanuit de cel in het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst in Delfzijl naar de stad Groningen, die hij echter nooit bereikte omdat hij in de omgeving van Appingedam zogenaamd op de vlucht doodgeschoten werd.

Omdat Dijkema weet had van het feit dat in de gevangenis in Groningen vaak gemarteld werd, moet hij bang zijn geweest, zeggen de Nederlandse rechercheurs die zich met de zaak bezig hielden. Men had het lijk langs de weg laten liggen en de politie van Appingedam ingelicht die de volgende dag een kijkje ging nemen. Men vond een nieuwe getuige die eerder nooit verhoord was. Deze dementerende Bolt, een vroegere rijkspolitieman, vertelde in een helder moment heel verontwaardigd over de brute manier waarop men Dijkema uit de auto gesleurd had en hem van achteren door zijn hoofd had geschoten. 

De 92 jarige Bruins komt achter een rollator de rechtszaal in (zie foto) om de uitspraak te vernemen en is tevreden met zijn vrijspraak . De rechter vond het, vanwege de vermeende argloosheid van Dijkema, een geval van doodslag en die is verjaard. NOS correspondent Margreet Brandsma houdt hem de microfoon voor zijn mond maar Bruins geeft niets toe. De Nederlandse hoogleraar strafrecht Rüter spreekt van een vertoning. De Duitse rechtspraak verschilt met de Nederlandse als het gaat om het verschil tussen moord en doodslag. Bij het eerste gaat het om de gruwelijkheid waarmee iemand wordt omgebracht. Helaas was Brendel er niet in geslaagd om de arglistigheid te bewijzen. Levy zelf houdt er een wrange nasmaak aan over. Hij draagt de documentaire op aan iedereen die omgekomen is door toedoen van Bruins.  

Hier de trailer van Levy & de laatste nazi’s uit 2012.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten