Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 3 september 2011

Alleen tussen vier muren (2007), documentaire van Alexandra Westmeier


Modelportret van een Russische jeugdgevangenis.

In deze documentaire trekt een hele stoet boefjes van tien tot vijftien jaar voorbij. In het begin tonen ze hun tatoeages en vertellen over de betekenis. Een ervan heeft de titel van dit programma gekregen. Ze vertellen openhartig over de reden waarom ze vastzitten. Het gaat meestal om diefstal, weglopen van huis, spijbelen van school, maar ook om moord en verkrachting. De meeste jongens komen uit gebroken gezinnen, verwoest door drankmisbruik, met een zieke moeder die niet voor haar kinderen kon zorgen en/of een vader die sloeg. In een enkel geval is de vader verdwenen. De tranen van een jongen over zijn vader, een vrachtwagenchauffeur, die nooit thuis is gekomen, zijn hartverscheurend.

We zien de jongens bezig gedurende de dag. Na het opstaan maken ze hun bedden op in de slaapzaal en proppen hun spullen in hun kussen die ze flink dichtdraaien en met de opening naar onder op de dekens leggen. Vervolgens gaan ze in hun blote bast de deur uit om rondjes te rennen en pittige grondoefeningen te doen op de binnenplaats. Na het ontbijt in de eetzaal volgen de lessen, waarbij veel aandacht is voor praktijkvakken. Daarnaast wordt gesport en gezongen in een koor. De jongens bezingen de aard van de Russische jongen, die in lijn met het vroegere revolutionaire idealen, niet bang is en altijd zijn beste beentje voorzet. Ze worden ingezet bij corfee-werkzaamheden zoals in de eetzaal, het dweilen van de gangen en het ruimen van sneeuw. De discipline is verbazingwekkend. Het is een opmerkelijk hoe coöperatief de jongens zijn, alsof ze acteren in een propaganda film.

De inbreng van de leiding ontbreekt in de documentaire, maar is zeker niet afwezig. Volgens de jongens zijn ze geen moment alleen en worden ze de hele dag door in de gaten gehouden. De maakster heeft enkele ouders bezocht, die veelal een armoedig bestaan op het platteland leiden. Het zijn vooral moeders die in beeld komen. Ze tonen zich overal het algemeen gelaten. Ze hopen er maar het beste van.

Helaas lopen de portretten van de jongens door elkaar zonder dat hun namen in beeld worden gebracht. Dat gebeurt alleen bij de eerste, Ljosha, die pas is aangekomen en, net als de meeste anderen, ruim twee jaar in de gevangenis zal moeten doorbrengen. Hij is naar de kapper op de weegschaal geweest en vindt het heel erg dat hij geen afscheid heeft kunnen nemen van zijn moeder.

Vitka verschijnt vaak in beeld. Hij zit in de tandartsstoel en is doodsbang voor de nijptang. De vrouwelijke tandarts zegt dat ze zijn tand wel met haar vingers trekt maar uiteindelijk gebruikt ze toch de tang. Ze verzucht na afloop dat ze zelf banger was dan de jongen. Vitka zat jaren in een psychiatrische inrichting, zijn gezicht zwol op door de pillen en hij wil net als zijn vader, die aan drankzucht ten onder is gegaan, liftbediende worden en vooral een normaal leven leiden.

Een grote plaats is ingeruimd voor Tolja, die het betreurt dat zijn vader niets van zich laat horen. De laatste vertelt over de ontoerekeningsvatbaarheid van zijn vrouw, toen zijn zoon klein was. Hij kreeg later geen hoogte van zijn zoon die altijd maar achter de televisie zat. Hij probeerde hem fatsoen bij te brengen en gebruikte daarbij ook zijn handen. Tolja was bij binnenkomst in de gevangenis zeer op zijn hoede. We horen dat hij samen met een ander onder invloed van drank een hen onwelgevallige jongen dusdanig met een blok beton heeft toegetakeld dat die overleden is. Ze hebben getracht hem te begraven maar hij werd door een hond ontdekt. De moeder van het slachtoffer, die veertien jaar geworden zou zijn, bezoekt diens graf en is wanhopig. De zaak laat ook Tolja niet los. In bed moet hij er vaak aan denken.

Tijdens het kijken moest ik denken aan de documentaire The making of them van Colin Luke, waarin de desastreuze gevolgen van het missen van een warme gezinssituatie worden getoond. http://reinswart.blogspot.com/2011/08/making-of-them-1994-uk-documentary-by.html/ Ogenschijnlijk wordt zijn stelling door deze jongens, die natuurlijk geen goed vergelijkingsmateriaal hebben, tegengesproken. Ze zeggen dat ze in de gevangenis beter hebben dan thuis. Ze krijgen te eten, er heerst orde en er wordt tenminste niet geschreeuwd. De zoon van de verdwenen vrachtwagenchauffeur zegt dat hij de zelfdiscipline mist om zelf zijn huiswerk te maken. Er is ook een jongen die boos is op zijn moeder omdat die zijn oma heeft vermoord.
Af en toe zien we echter ook verdriet. Een jongen huilt om een brief van zijn moeder die geen geld heeft om hem te komen bezoeken, maar veel aan hem denkt, een ander looft het eten van zijn oma, weer een ander huilt voor het slapen gaan.
De verwachting dat de jongens betere kansen zullen krijgen, komt niet uit. Volgens een nabericht belandt 91 procent van de jongeren later in een volwassen gevangenis. Dat geeft te denken.  



Geen opmerkingen:

Een reactie posten