Er was eens een jongen, Hans, die niets vermoedend elke dag op weg naar school langs een rijstebrijberg kwam. Dat hij daar niets van vermoedde had zeker te maken met de wind die altijd vanuit het noorden kwam, maar meer nog met de hoge schutting die men van hogerhand om de berg had neergezet. Zoals dat gaat ontstonden er kieren in het hout en ging de wind uit een andere richting waaien. In ieder geval kreeg de jongen er lucht van. Hij tuurde door een spleet en kon daarmee uit met zijn uitgestrekte vinger bij de rijst die heel zoet smaakte. Al gauw werd de vinger een hand en op zekere dag verscheen de jongen niet meer op school. Men vond hem vrijwel levenloos achter een opening half begraven onder de berg. Hij kermde nog wat en wreef over zijn zwaar opgezwollen buik. Men deed nog reanimatiepogingen, maar een toegesnelde arts stelde vast dat er geen redden aan was en men bracht hem op een ladder naar zijn diepverdrietige ouders die tegelijk blij waren hem nog enkele dagen onderdak te kunnen bieden. Het gat in de schutting werd gerepareerd en verstevigd met ijzeren pinnen opdat geen kind meer in de verleiding zou komen om zich aan de rijstebrij te laven.
Het moge duidelijk zijn dat dit verhaal zich afspeelt in het verleden. Niemand eet meer rijstebrij en boeken liggen zo goed mogelijk in het zicht, maar tegelijk staat de berg symbool voor de overvloed die er op dit moment heerst, aan boeken welteverstaan. Iedereen graait erin om er iets van zijn gading in te vinden en daar begint het probleem. Anders dan met de rijstebrij liggen de boeken voor het grijpen, maar net als Hans kun je, als je niet oppast, ziek worden van het teveel.
De tegenwoordige Hans heet Hank, omdat dat stoerder klinkt en loopt nietsvermoedend langs een boekenberg. Eerst ziet hij die niet eens, zo hoog is ie, maar als er enkele naar beneden donderen, pakt hij er eentje op en begint te lezen. Niet gek, denkt ie, best aardige kost, maar hij komt er niet echt toe om meteen een ander exemplaar te nuttigen, want hij heeft huiswerk te doen en voor zijn moeder nog een boodschap en voor zijn vader een klusje.
De volgende dag pakt hij echter weer een boek en na verloop van tijd merkt hij dat zijn kennis behoorlijk is toegenomen. Hij leest, lichtelijk begeesterd, in de krant over bestsellers, maar ook andere boeken die buiten de mainstream verschijnen hebben zijn interesse. Hij staat weer voor de berg en begint er boeken uit te trekken, vooral van schrijvers die hij niet kent. Van lieverlee raakt hij geïntrigeerd door de boekenbrij. Het zijn cadeautjes, belegde broodjes, het is niet minder dan een heerlijkheid. Hij krijgt er geen genoeg van, maar net als de oude Hans begint de hoeveelheid hem op te breken. Er is zo veel, verzucht ie.
Hij gaat naar een geleerde uit de buurt die hij altijd in de erker ziet lezen en vraagt hem naar diens manier om de boekenbrij te overleven. De oude man zet zijn leesbril af en kijkt de jongen diep in de ogen. ‘Het is de markt die het kwaad aanricht,’ zegt hij, ‘boeken zijn geen middel meer om nieuwe ideeën te verspreiden, maar producten waarmee geld wordt verdiend. Ook schrijvers treffen blaam. Iedereen werkt verder aan zijn oeuvre. Debutanten schrijven een tweede boek om te bewijzen dat hun eersteling geen toevalstreffer was, hetgeen in veel gevallen wel zo is. Maar om op je vraag terug te komen, Hank, het is een kwestie van selectie, zoals alles in het leven. Je kunt nu eenmaal niet alles lezen. Stel een lijstje samen met boeken die je de komende tijd wilt lezen en hou je daaraan. Laat je niet gek maken, joh. Succes ermee.’
Hank begint vol goede moed, maar die zinkt hem in de schoenen als zijn vrienden een roman bespreken en hij weet niet eens meer of hij die gelezen heeft. ‘Dit moet je lezen,’ krijgt hij een andere keer te horen. Nou vooruit dan maar, dan lees ik het wel tussen de andere boeken op mijn lijstje door. ‘Als je dit niet leest dan mis je echt wat,’ zegt weer een ander. Het gemaakte lijstje verdwijnt uit zijn blikveld. Als een razende leest hij voort, net als Hans, die zich door de brij probeerde te werken. U, die misschien ook kampt met problemen zoals die van Hank, kunt, als u stil bent, de bladzijden horen ritselen en Hank zwaar horen zuchten. Verder kan ik geen raad geven, want ik moet nodig verder. Met mijn lijstje.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten