Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 14 januari 2017

Theaterrecensie: De vlucht van de granaatappel, Theater Rast, Toneelschuur, 13 januari 2017



Elektrificerende voorstelling over onze omgang met onze trauma’s

De sfeer zit er al meteen goed in als het publiek de Bovenzaal van de Toneelschuur betreedt. Terwijl Imke Smit achterin het podium op haar basgitaar speelt, ontvangen Eran Ben-Michaël en George Tobal het publiek. Men wordt uitgenodigd ook rond de piste van zand aan te schuiven, waarop zich behalve een kruiwagen granaatappels weinig bevindt. Met minieme middelen weet Theater Rast met een sterke toon een maximaal effect te bereiken.

De tekst lijkt vanzelf tot stand gekomen. Eran en George refereren aan hun vorige voorstelling, die geregisseerd werd door de Koerd Celil Toksoz. Hij vertelde hen tussendoor verhalen over zijn vluchtverleden die de aanleiding vormen voor deze voorstelling. De afspraak was dat niet alleen hij, maar ook de anderen hun vluchtverhalen zouden vertellen.

Als Celil eenmaal op het toneel is binnengehaald, gaat het al gauw over een Hollands meisje dat ze nodig hebben als tegenwicht voor hun ellende. Het feit dat de cavia van Imke pas dood gegaan was, maakte haar een perfecte partner. In een mooie scène leggen de vier hun familiegeschiedenis uit aan de hand van granaatappels in het zand, dat als een platte wereldbol kan worden voorgesteld. Het is grappig dat de appels van Imke heel dicht bij elkaar leggen, terwijl de anderen enorme afstanden hebben overbrugd om uiteindelijk in Nederland te komen.

In korte scènes wordt duidelijk gemaakt hoe de verhoudingen binnen het gezin lagen. Celil kreeg bezoek van zijn vader toen hij in Turkije in de gevangenis zat, maar de tijd was te beperkt om elkaar echt te spreken. George had als kind geen idee waarom het gezin weg moest uit Syrië. De familie van Eran moest tot tweemaal toe vluchten. Imke weet niet veel meer te vertellen dan over een vakantiereis naar Wenen met kibbelende ouders voorin en in zichzelf gekeerde kinderen achterin.

Nadat Eran de ontstane kakafonie het zwijgen heeft opgelegd, vraagt hij aan een man uit het publiek of hij het in het openbaar zou zeggen als het niet goed met hem ging. Daarna worden ook andere mensen ondervraagd over hun eerlijkheid. De groep brengt daarmee het dilemma naar voren of het altijd goed is om elkaar de waarheid te vertellen. Eran vond het maar vreemd dat zijn joodse familie zo zwijgzaam was tijdens een bezoek aan een plaats in Roemenië waar ze ooit woonden. George doet een geleide fantasie oefening waarin het publiek ervaart wat het is om opeens de koffers te moeten pakken en weggevoerd te worden naar een land waarvan men de taal niet spreekt. Het dilemma wordt concreet met een vraag aan Celil of hij zijn zoon zou vertellen over hetgeen hij allemaal heeft meegemaakt. Celil vindt dat hij dan maar naar deze voorstelling moet komen, hij wil zelfs wel zorgen voor een vrijkaartje.

De opgelopen trauma’s worden door Imke fraai verbeeld aan de hand van een enorme marmeren trap. Hoe meer trauma’s, hoe hoger men zit. Celil zit helemaal bovenaan terwijl zijzelf onderaan bungelt. Het brengt haar op gedachten over het leed dat anderen voor haar op de schouders genomen hebben. Ze wordt zelfs boos dat zij er buiten gehouden wordt. Voor Celil is dat het moment om haar de deur te wijzen. Ze hebben helemaal geen Hollands meisje meer nodig.

Er ontstaat een mooie spanning tussen Celil die een strijdlied zingt, George die op een tafel een granaatappel eet en Imke daartussenin als aangeschoten wild. Als Eran zijn excuses aanbiedt voor de onenigheid, maakt Celil zich uit de voeten. De vraag luidt of er een getraumatiseerde in de zaal Celil kan vervangen, maar voordat die zich aandient, heeft men George al gebombardeerd tot diens opvolger. George kan zich echter ook niet vinden in de suggesties van Imke om wat aan zijn trauma’s te doen. Hij verdwijnt, Imke in wanhoop achterlatend. Ze wil haar woede koelen op haar gitaar, maar Eran weerhoudt haar daarvan vanwege het beperkte budget van de groep. Haar neus snuiten in de gordijnen van de Toneelschuur is echter geen probleem. Tenslotte wordt ze door Celil nog weer blij gemaakt, waarmee het toch weer goed komt. Na een staande ovatie ontvangt de groep, inclusief regisseur Xander Straat, bloemen vanwege de première in de zaal na de voorstellingen op Oerol.

De bloemen waren dik verdiend. De voorstelling met sterke teksten over de omgang met trauma’s kent veel verrassende wendingen. Er zit vaart in omdat verhalen niet allemaal afgemaakt hoeven te worden, prachtige zang van Imke, interactie met het publiek en veel humor, bijvoorbeeld over Celil die moeizaam Nederlands sprak, als regisseur wel eens moeilijk te begrijpen was en ook die avond door het publiek ontzien moet worden. Maar het was toch vooral de tomeloze energie van de groep die het publiek elektrificeerde.

Hier de trailer, die een goede indruk geeft van de energieke kradht van Rast.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten