Bombastisch feest moest het moderne Perzië op de kaart
zetten.
The greatest party on
earth werd in 1971 gehouden in de oude hoofdstad Persepolis ter gelegenheid
van het 2500 jarig bestaan van het Perzische rijk, gesticht door Cyrus de
Grote. De in die dagen heersende sjah Mohammed Reza Pahlavi was minder verlicht
dan de grondlegger en riep met zijn exorbitante feestplannen veel verzet op
onder de arme bevolking. Een aantal jaren later moest hij dan ook het veld
ruimen voor een islamitische regering onder leiding van de door de sjah
verbannen leider Khomeini.
Hassan Amini heeft veel hooi op de vork genomen door in een
uur tijd van alles te willen zeggen over het feest, waar veel staatshoofden
vanuit de hele wereld bij aanwezig waren, waaronder natuurlijk ook prins
Bernard (zie foto), maar ook de context te schetsen van het regime van Mohammed Reza die
in 1941 het stokje van zijn vader overnam toen die door de geallieerden werd
afgezet vanwege het heulen met de nazi’s. Diens zoon was slecht voorbereid op
zijn rol en voerde steeds meer repressie uit, waardoor hij de steun van de
bevolking langzaam aan kwijtraakte. In 1967 liet hij zich al eens tot koning
der koningen uitroepen, hetgeen veel zegt over zijn megalomane ideeën, iets dat
heersers vaker overkomt, tot de dag van vandaag aan toe.
We horen van verschillende zijden over het feest dat in de
woestijn gepland stond. Na de eerste verkenningen was er geen weg meer terug
omdat de uitnodigingen al waren verstuurd. Met vliegtuigen werd gif over het
gebied uitgestrooid om het vrij te maken van ongedierte zoals slangen en in het
zand een bos te planten van bomen uit Versailles. Het organisatiecomité wendde
zich opnieuw naar Parijs voor luxe tenten en liet ook honderdvijftig ton
voedsel en de duurste wijnen importeren. Een journaliste van de Washington Post
vertelt dat uit Spanje vijftig duizend mussen gehaald werden die door de warmte
en het watergebrek na drie dagen dood uit de lucht vielen.
Een studentenvertegenwoordiger zegt dat tijdens het feest de
universiteit gesloten werd en dat vertegenwoordigers zoals hij opgepakt werden.
Hij toont zijn voeten om te zien hoe hij gemarteld werd. In een vraaggesprek is
de sjah er tevreden over dat zijn land verhoormethoden toepast die in andere
ontwikkelde landen ook gebruikt worden. De studenten hadden toch al weinig
rechten. Het lezen van studieboeken kon al aangemerkt worden als een daad van
verzet. Liever hield men het volk dom. De toenmalige minister van Buitenlandse
Zaken vond een feest niet eens zo’n slecht idee, al zag hij ook wel dat geld en
status de sjah blind maakten.
Het feest duurde drie dagen. De gasten werden op het
vliegveld van Shiraz ontvangen, in Mercedessen naar Persepolis gereden en
aldaar verwelkomd met een toespraak van de sjah die begon met de gevleugelde
woorden: ‘Slaap, Cyrus. Wij zijn wakker.’ Daaraan voorafgaand was het dringen
om in de grote tent te komen. Een zandstorm stuurde een en ander in de war en
er ontstonden grote rijen voor de ingang. Binnen wist men ook al niet wat te
beginnen, maar het diner was van een enorme overdaad, alles ingevlogen vanuit
Parijs en gekoeld door een gigantische ijsmassa. De geluids- en lichtshow viel
door de kou enigszins in het water maar daarna kon men de gerieflijke tenten
opzoeken met alles erop en eraan. De tweede dag volgde een defilé en de laatste
dag werd nog een bezoek aan Teheran gebracht waar een groots monument was
opgericht ter ere van de staat en zijn vorst. Nog enige jaren heeft de sjah van
zijn macht mogen genieten want in 1979 werd hij na een volksopstand gedwongen
zijn land te verlaten en het roer over te geven aan ayatollah Khomeini, ook
niet meteen een man die de harten van de seculiere Iraniërs won.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten