Ideeën over het academisch onderwijs in de toekomst
Onder regie van Alexander Oey wordt de toekomst van de
universiteit onder de loep genomen. De bezetting van het Maagdenhuis, vorig
jaar, kwam voort uit een protest tegen het rendementsdenken, dat steeds belangrijker
wordt. Laatst hield zelfs het NOS Journaal zich bezig met de vraag wat nou zo’n
schrikkeldag voor kosten en baten met zich mee brengt. De bezetters wilden in
ieder geval meer inspraak over de inhoud en de organisatie van de universiteit
van de toekomst. Reden voor Tegenlicht
om een aantal opties tegen het licht te houden.
Hoogleraar antropologie Amade M’charek was een van de
bezetters van het Maagdenhuis. Ze is sterk tegen de vermarkting van het
onderwijs maar wil dat het ook het ook iets toevoegt aan de opvoeding van de
burger. In de clean desk policy is minder plaats voor boeken, zo merkte ze rond
de verhuizing uit het Spinhuis, maar zij heeft die nodig om haar heen om een
artikel te kunnen schrijven. De toename van rankings maakt daarnaast van
collega’s concurrenten en leidt tot verschraling.
Rector Rik Torfs van de Katholieke Universiteit Leuven denkt
dezelfde kant op als M’ charek. Hij wil niet dat studenten klanten zijn, maar
hen iets meegeven waardoor ze weerbaar in het leven kunnen staan en hun
eigenheid kunnen behouden. Hij vindt daarom dat het onderwijs persoonsvormend
moet zijn en de universiteit een lichtend pad in de samenleving waarin lange
termijn perspectieven worden onderzocht.
In Essen heeft men een nieuwe universiteit van de grond
getild, die breed toegankelijk is en waarvoor geen collegegeld betaald hoeft te
worden. Rector Ulrich Radtke heeft niet zoveel op met de zelffelicitatie die
vijftien andere Duitse universiteiten elkaar gaven en noemt de neiging tot het
maken van hiërarchieën gevaarlijk. Zijn universiteit wil kansen bieden aan
mensen die deze normaal gesproken niet krijgen, zoals migranten, al beseft hij
ook dat men daarvoor beter op vroegere leeftijd kan beginnen.
De voortschrijdende techniek kan ook bijdragen tot de vernieuwing
van het onderwijs. In Silicon Valley heeft Daphne Koller een online platform
opgericht dat Coursera heet en dat gratis academische cursussen aanbiedt en
voor een certificaat slechts een gering bedrag vraagt. Ze is van plan haar
platform straks ook meer toe te snijden op het individu. Ze denkt dat meer
mensen op deze manier kennis kunnen opdoen, maar ziet het niet als een
vervanging van de universiteit.
Aan de Universiteit van Amsterdam werken de
communicatiedeskundigen Rutger de Graaf en Arie den Boon aan de ontwikkeling
van Moocs waarmee de student individueel wordt voorbereid op het lesprogramma.
Den Boon ziet in deze Massive Online Open Courses een manier om zijn eigen
universiteit te promoten.
Torfs denkt dat Moocs ook van belang zijn, maar ziet liever een
mengsel van onderwijsvormen op zijn universiteit waaronder ook het hoorcollege.
Naast technologie is het belangrijk dat studenten gesprekken met elkaar kunnen
voeren. De kracht van de universiteit ligt, anders dan in andere sectoren van
de maatschappij, in zijn ongrijpbaarheid, het verder denken dan hetgeen
gangbaar is, ook als dat fouten met zich meebrengt.
Het Instituut voor Interdisciplinaire Studies van de UvA wil
studenten van verschillende richtingen samenbrengen. Een futurologe voert
projecten voor overheid of bedrijfsleven uit, waarbij men niet zonder de inzet
van verschillende disciplines kan.
M’charek zag tijdens de bezetting de diversiteit aan inhoud
en inbreng van personen toenemen en hoopt dat de universiteit in de toekomst een
levendige en flexibele organisatie zal zijn. Hoewel de UvA top-down
georganiseerd is, is ze niet zonder hoop omdat het anarchisme daar toch ook nog
altijd leeft.
Hier
meer informatie op de site van Tegenlicht. Vanavond kunt u napraten in Pakhuis
de Zwijger.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten