Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 1 november 2014

Freek de Jonge over Als je me nu nog niet kent, VPRO radio, 28 oktober 2014



Cabaretier worstelt met last van een succesvol verleden


In het VPRO radioprogramma Nooit meer slapen spreekt Pieter van der Wielen met Freek de Jonge over zijn nieuwe theatershow Als je me nu nog niet kent. Daarin gaat hij in op het fenomeen identiteit gerelateerd aan de discussie over Zwarte piet en de manier waarop we met de slachtoffers van de ramp met de MH17 omgaan. Voorwaar een interessante thematiek om de knop van de radio eens aan te zetten.

Pieter van der Wielen is een aangenaam, goed voorbereid ondervrager van het kaliber Joris Luyendijk die een dezer dagen econoom Thomas Piketty zal ondervragen. Hij is rustig, beschaafd en toch ook direct. Zoals in het geval hij De Jonge vroeg of hij arrogant was, hetgeen door de artiest eerst ontkend werd, maar later toch zonder tegenwerping werd aanvaard.

Volgens De Jonge komt het gebrek aan identiteit voort uit het gebrek aan vertrouwen dat men in zichzelf heeft. Met zijn eerdere pleidooien voor secularisatie heeft hij zichzelf in de voet geschoten. Door de emancipatie keert de bevrijding zich om in zijn tegendeel.  Men vangt het gevoelde gebrek op door een beeld van zichzelf neer te zetten dat beter is dan men in werkelijkheid is. De digitale media vormen hierbij een aangewezen hulpmiddel.

Van der Wielen die de nieuwe show al zag, zegt dat De Jonge daarin terloops zei dat diens hoogtijdagen voorbij waren. De Jonge kan zich dat niet herinneren en meent dat het ironisch bedoeld zal zijn, want hij hoort dat zijn programma’s nog steeds beter worden en kreeg in de Volkskrant een lovende recensie voor zijn nieuwe show.

Van der Wielen gaat in op de begintijd met Neerlands Hoop toen imago en identiteit bij De Jonge nog ondeelbaar waren. Ze speelden op de golven van de tijdgeest. Daarna raakten imago en identiteit bij De Jonge uit elkaar. Hij ging tegen de verwachting van het publiek in en ook de tijdgeest veranderde. Hij wordt gezien als een vertegenwoordiger van oud links terwijl hij altijd, ook omdat een cabaretier nu eenmaal het publiek tegen zichzelf in het harnas moet jagen, de linkse politiek van kritiek voorzag.

Een deel van het gesprek gaat weer over de negatieve berichtgeving naar aanleiding van uitlatingen van De Jonge op televisie. Dit staat volgens hem los van zijn programma’s. Hij vreest niet als Seth Gaaikema weggezet te worden met een negatief etiket, want hij is op zijn zeventigste nog zeer in staat om van zichzelf af te bijten. Gezien zijn staat van dienst moet hij dat ook wel.

Van der Wielen belooft dat het na een nummer van The blind boys of Alabama, die - heel toepasselijk gezien het onderwerp - volgens De Jonge ook niet echt blind waren, over wezenlijke zaken zal gaan, maar veel verder dan een terugblik op de samenwerking met Bram Vermeulen - die door De Jonge een homo universalis wordt genoemd, een overrompelende persoonlijkheid met een onuitputtelijke energie - komt het niet. Voor degenen die afgelopen zomer Freek de Jonge in Zomergasten gezien hebben, is er sprake van een herhaling, al was het wel nieuw dat zijn vrouw Hella in haar tweede boek schrijft dat hij teveel in zijn werk vlucht. Volgens De Jonge is dat echter voorbij na de geboorte van zijn kleindochter die helaas na zeven jaar weer overleed. O ja, dat hij witte voetbalschoenen gekocht heeft, was mij ook nog niet bekend.  

Wat betreft de relatie tussen imago en identiteit kunnen we beter luisteren naar de jonge filosoof Arjen Kleinherenbrink, die in de documentaire Kinderen van het succes  zinnige dingen zei over dat het tegenwoordig minder om persoonlijke vaardigheid gaat als wel de waardering die anderen aan ons geven, hetgeen de deur openzet tot allerlei opgeklopte beelden over onszelf. Het kan natuurlijk ook zijn dat De Jonge de verhouding tussen identiteit en imago alleen op zichzelf betrekt, hetgeen niet te hopen is want daarmee gaat hij voort op de weg om alleen zichzelf te vullen.

Hier mijn bespreking van Kinderen van het succes. Hier mijn verslag van de uitzending van Zomergasten met Freek de Jonge. De bijbehorende foto is het omslag van de cd annex luisterboek dat in 2004 verscheen. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten