Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 6 september 2013

Meet up #1 over Griekenland, Pakhuis de Zwijger, 4 september 2013





Aarzelend begin van nagesprekken over Tegenlicht uitzendingen

Pakhuis de Zwijger organiseert de komende maanden samen met de VPRO een soort nazit over een aantal recente Tegenlicht uitzendingen, te beginnen met die van afgelopen maandag over Het antwoord op de crisis komt uit Griekenland. De uitzending was zeer boeiend maar de vraag blijft over hoe groot de reikwijdte is van zo’n burgerbeweging, de rol ervan in het grotere perspectief en of zoiets ook in Nederland kan ontstaan. Een aantal insiders praat daar, voor een kritische zaal, over na.

Egbert Fransen, directeur van Pakhuis de Zwijger, kiest voor samenwerking met de VPRO omdat hij geïnteresseerd is in nieuwe sociale bewegingen in Amsterdam. In het voorjaar waren er al avonden over Nederland van boven en Nederland in transitie, waar het huidige initiatief uit voortgekomen is.  

Frank Wiering, eindredacteur van Tegenlicht, zegt dat de VPRO als massamedium in contact wil komen met mensen die aan de basis bezig zijn met nieuwe manieren van werken en daarmee het groepsproces op de redactie verbreden. De meet up is een experiment dat tot november zeven keer na de reguliere Tegenlicht uitzending gehouden wordt.

Moderator Bart Krull van het Instituut voor Maatschappelijke Innovatie leidt het onderwerp van vandaag in. In hoeverre kan de burgerbeweging in Griekenland iets betekenen voor Nederland? Hij ondervraagt de maker van de documentaire, Alexander Oey, die eerder de voor Tegenlicht een uitzending maakte over de bankencrisis in Griekenland. Oey is optimistischer over de Griekse situatie dan een paar jaar geleden. Ondanks (misschien wel dankzij) de gedaalde koopkracht, de hoge (jeugd)werkloosheid en het hoge btw tarief, waardoor een kop koffie vijf euro kost, ziet hij ondernemingslust bij de bevolking. Van onderop, bottom up, wordt het leven gereorganiseerd. Als de crisis zich verdiept in Nederland kan Griekenland voor ons een voorbeeld vormen, denkt Oey.

Vervolgens zien we fragmenten uit Het antwoord op de crisis komt uit Griekenland gevolgd door een gesprek dat Krull heeft met mensen die beroepsmatige betrokken zijn met het getoonde onderwerp.

De Griek Dimitri Grammatika van stichting Lize bijt de spits af naar aanleiding van het fragment over de wasmiddelenfabrikant. Hij zegt dat de crisis voor de Nederlandse vakantieganger nauwelijks zichtbaar is. Zeker buiten de grote steden niet. De Grieken zijn en blijven rijk omdat ze solidair met elkaar zijn. Hij weet echter niet of de modale Griek de oude economie wil inruilen voor de lokale. Het laatste is meer om te overleven. Hij hoopt wel dat Nederland het idee van kleinschaligheid en zelfvoorzienendheid overneemt.   

Cor-Jan Tolkamp van Foodcoop.nl bekijkt het fragment over de aardappelbeweging. Hij houdt zich bezig met het helpen opzetten van lokale voedselcoöperaties als alternatief voor de supermarkt. In de coöperatie komt men samen en kan men ook samen eten. Hij gaat uit van de waarde van de mens die tot uitdrukking komt in de mogelijkheid een keuze te maken voor zijn voedsel. Duurzaamheid acht hij een basisgoed voor iedereen. Hij ziet veel in de technologische ondersteuning, software, die vraag en aanbod op elkaar afstemt.

Roelof Kruize van Waternet zegt dat de privatisering van het staatswaterbedrijf in Nederland niet kan voorkomen omdat die in overheidshanden is. Waakzaamheid is geboden omdat wetten zomaar kunnen veranderen. Hij spreekt over nieuwe toekomstige relaties tussen water en energie en wil gebruikt douchewater hergebruiken om te verwarmen en het toilet met regenwater laten doorspoelen.

Futuroloog Wim de Ridder bekijkt een fragment van Tomas Sedlacek over de markteconomie en is het niet met hem eens. Volgens De Ridder baseert de Tsjech zich op achterhaalde economische concepten uit de jaren tachtig. We staan inmiddels op de drempel van een synergetische economie waarin informele sociale groepen zelf het heft in hand nemen, daarbij geholpen door internet en 3d printers. Op dit ogenblik kampen we nog met aanpassingsproblemen vanuit het verleden maar de volwassen samenleving waarin efficiënte productie en groei mogelijk is, is wel in zicht. Hij ziet niet zoveel solidariteit tussen de Grieken. De bovenlaag zet hun geld op banken in Zwitserland en maakt de overgang naar de nieuwe economie voor hun landgenoten moeilijk.

Aan het begin van de groepsdiscussie,die overigens tussen louter mannen wordt gevoerd, stelt De Ridder dat wij in Nederland niet kunnen omgaan met verandering. We klampen ons vast aan de gevestigde orde en we vertrouwen erg op de overheid.
Oey die eerder Off the grid maakte over Amerikaanse initiatieven van onderop ziet veel initiatieven.
De zaal heeft zijn twijfels en noemt het vele geregel en het schuldenprobleem dat een hindernis voor verandering vormt. De Ridder noemt dat laatste een financieel crisisprobleem en denkt dat de economie straks weer aantrekt.
Volgens Grammatika zijn Grieken minder geobsedeerd met geld dan Nederlanders en stellen ze minder vertrouwen in de overheid. Ze bedenken manieren om samen iets voor elkaar te krijgen.
Tolman is bezig met verandering, niet zozeer vanuit de crisis maar vanwege het avontuur.
Kruize benadrukt hergebruik vanwege het schaars worden van grondstoffen.
Uit de zaal klinkt gemor. Er wordt veel te gemakkelijk gedacht over verandering. Hoe verander je de oude macht?
Volgens De Ridder geeft de elite haar macht niet gauw op, maar gewijzigde omstandigheden zullen hen daartoe dwingen.

De eerste Meet up bracht nog geen baanbrekende inzichten. Het was jammer dat de regionalisering niet verder aan de orde kwam. De Ridder was met zijn visie een vreemde eend in het gezelschap. Het was vooral vreemd dat hij Rutte steunde over zijn gebrek aan visie. Alsof de nieuwe wereld vanzelf komt aanwaaien. Misschien brengt een discussie over gebotteld water volgende week de tongen echt los.

Hier de integrale weergave van deze Meet up, hier mijn verslag van de Tegenlicht uitzending die aan de basis stond van deze ontmoeting, hier mijn verslag van Off the grid.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten