Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 1 oktober 2011

Recensie: Op het lichaam geschreven (1992), Jeanette Winterson


Leven met passie, ofwel: Is geluk altijd een compromis?

Het is door Franca Treur, die voor de volgende bijeenkomst van Literaturfest op 4 oktober a.s. opriep dit boek te lezen, want anders was ik er zeker niet toegekomen, al is het zeker geen straf om Winterson te lezen. De passie (1987) is me bijgebleven als een dierbaar kleinood.

Op het lichaam geschreven gaat meer dan De passie over passie en de tegenstelling tot een leven, dat beheersing vraagt, matiging, uitstel van bevrediging. Dat is niet weggelegd voor de ik-figuur, vertaalster van Russische literatuur. De liefdes hebben bij haar een omlooptijd van vierentwintig weken. Nadat de zoveelste passie haar de das heeft omgedaan, is ze ditmaal gevallen voor Louise, de zoveelste in een rij na de Nederlandse terroriste Inge, tandarts Bathsheba en dierentuinverzorgster Jacqueline.

De laatste, die geen ware passie was, zegt ze de dienst op voor Louise, die getrouwd is met een kankeronderzoeker Elgin. Louise is echter niet zeker van haar zaak en vraagt de ik-figuur of ze Elgin moet verlaten. Haar reactie op de vraag is typerend: op dat moment kiest de gepassioneerde niet voor haar hart, maar zegt dat ze het nog maar even moeten aanzien.

In de tussentijd hoort ze echter van Elgin, dat Louise aan kanker lijdt en dat hij de meest geschikte persoon is om haar te begeleiden. De ik-figuur heeft daarvan niet terug en neemt de wijk, maar gaat uiteindelijk wel twijfelen of ze daar goed aan heeft gedaan.

Op het lichaam geschreven is daarmee een boek over de moraliteit van de liefde. Over de juistheid van lieden die zich verschansen in een huwelijk waarin alles op rolletjes loopt maar waarin de dood al zijn intrede heeft gedaan. Zij is niet iemand die de liefde zomaar door comfort kan vervangen. Hartstocht is voor haar niet iets voor op vakantie. ‘Ik wil geen pantoffels thuis en dansschoenen in een klein huurkamertje om de hoek.’ Ze is nooit een pantoffelvrouw geweest, die thuis zit te wachten, wel vaak de dansschoenen, maar wil geen liefde voor één nacht.

Op het lichaam geschreven is een evocatie, gevat in prachtige beelden:
‘Louise, laat me in jou over deze levendige golven varen. Ik heb de hoop van een Ierse heilige in een kleine boot. Wat bracht ze ertoe zee te kiezen in die jaren voor het jaar 1000, met niets tussen zichzelf en de zee dan wat stukken leer en latwerk? Hoe wisten ze zo zeker dat ze land zouden vinden, nooit in kaart gebracht, nooit gezien? Ik zie ze voor me, ze eten grof roggebrood en honingraat, schuilen voor de regen onder een dierenhuid. Hun lichamen zijn verweerd maar hun zielen zijn doorzichtig. De zee is een middel, geen doel. Ze vertrouwen haar, ondanks de voortekenen.’

In dit boek gebruikt Winterson dagboekfragmenten, algemenere beschouwingen en medische literatuur, om haar vaak wanhopige gevoel, haar smartelijke verlangen, haar craving - een woord dat aan krabben met je nagels in een boom doet denken - te uiten. ‘Zij was mijn tweelingzuster en ik heb haar verloren. Huid is waterdicht maar mijn huid was niet bestand tegen Louise. Ze overstroomde me en is nooit weggevloeid.’
Dat lukt haar uitstekend, al is het onderwerp vergeleken met De passie wel wat beperkter.


1 opmerking:

  1. Een welkome tip! In de korte fragmentjes die je citeert herken ik de stijl van Winterson en Op het lichaam geschreven staat nu al op mijn leeslijstje.

    BeantwoordenVerwijderen